Ez du zentzurik ‘Elkano bai, baina militarrik ez’ esateak
Joan Sebastian Elkano omentzera dator Espainiako Armada Getariara, uztailaren 6an eta 7an. Espainiak, Espainiako Armadak, Espainiako Defentsa Ministerioak eta Espainiako militarrek koherentzia osoarekin omenduko dute Elkano.
Elkano Gaztelaren aldeko beso armatua baitzen. Elkano ez zen humanista. Elkano ez zen euskal itsas ondarearen ikurra. Elkano ez zen mendeurrenaren harira erakutsi nahi diguten merkatari eredugarria edo gure industriaren aitzindaria.
Elkano konkistatzailea zen. Elkano inkisizioa zen. Elkano bidean aurkitzen duten guztia zapaltzen dutenen kapitaina zen. Milaka lagun hil eta ehunka emakume bortxatu zituzten. Besteen ondasunak lapurtu eta odol uberak uzten zituen espedizioko burua zen. Zapaltzailea. Militarren, armadaren eta gaur egungo Espainiaren aitzindari leiala.
Ez du zentzurik ‘Elkano bai, baina militarrik ez’ esateak, Getaria inguruan lagun batzuk ari diren moduan. Benetako euskal itsas ondarea aldarrikatu nahi badugu, ezin dugu gustukoa dugun alderdia soilik erakutsi. Elkano omentzea, Espainiako Armadaren eta militarren balore guztiak goraipatzea baita. Ezin da ulertu bata bestea gabe.
Hiltzaileek idatzitako historiari buelta emateko ordua da. Bosgarren mendeurrena egin zutenaren benetako ispilu bihurtzeko garaia da. Elkanori buelta eman behar diogu. Egia eta oroimena merezi dute hil zituzten eta bortxatu zituzten guztiek. Zapaldu zituzten herriek.
XXI. mendeak mundua iraultzeko eta ulertzeko erakutsi dizkigun balore, kolore, borroka eta aldarrikapen guztiak ez dira bateragarriak Elkano omentzen segitzearekin. Iraganari otzan begiratzen badiogu, etorkizuna hipotekatuko dugu, batere gustukoak ez ditugun ereduekin eta baloreekin.
Bide batez, Elkano eta enparauak ez ziren munduari itsasoetan barrena buelta ematen lehenengoak izan. Hori ere beste gezur bat da. Baina hori beste kontu bat da…
Gai honi buruzko informazio osagarria:
· Elkano, itsasoak emandako bizitza (Txalaparta, 2008).
Asteazkenean mobilizazioa egingo dute bigarren urtez jarraian, "ipar global eta zuriaren menderatze historikoa" salatzeko.
Irailaren 6an Victoria ontzia Sanlucar de Barramedara iritsi zeneko V. mendeurrena ospatu zuten, bost mende lehenago portu hartatik abiatu eta hiru urte geroago lehen mundu bira osatu izana gogoan. Horrelako oroipen ospakizunetan ohikoa denez, urteotan zeharkaldia gogoratzeko... [+]
Eusko Jaurlaritzak irailaren 6a jai-eguntzat izendatu du Euskal Autonomia Erkidegoan, Juan Sebastian Elkanok munduari emandako bira ospatzeko. Gasteizko herri ekimenak elkarretaratzea egin du General Loma enparantzan. Adierazi duenez, "aurrera eraman nahi dugun mobilizazio... [+]
Asteartean Elkanoren Lehorreratzea herri antzerki berezia egingo dute Getarian. Eusko Jaurlaritzak ezarritako jai egunarekin bat eta Elkano Cadizko Sanlúcar de Barramedara heldu zela 500 urte bete direla eta. Halere, ez da mundu bira horrek eragindako lehorreratze... [+]
Euskal Herriko kaleetan kolonialismoarekin eta esklabotzarekin lotura duten pertsonaien presentzia aztertu du ARGIAko kazetari Axier Lopezek Gure heroiak liburuan, nazioartean sinbolo horien inguruan dagoen eztabaida Euskal Herriratzearen garrantziak mugituta. Liburua ARGIAren... [+]
Eguneroko ariketa inkontzientea gai bilakatu da Euskal Herriko egonaldian. Ez daramazkit egun asko eta jada arnasa estutu zait behin baino gehiagotan... Begirale moduan nabil ene herria bilatu eta berrezagutu nahian. Lehen ez ote nituen gauzak ikusi nahi edo atzerapauso galanta... [+]
Eusko Jaurlaritzak uztailaren 5ean egindako Gobernu Bileran erabaki zuen Kultura eta Hizkuntza Politika sailaren bitartez 15.000 euroko diru-laguntza ematea Elkano Fundazioari.
Gure heroiak liburua idatzi du Lopezek Elkanoren mundu biraren bosgarren mendeurrenaren aitzakian, eta ARGIAk argitaratuko du, irailean. Euskal Herriko kaleetan kolonialismoarekin eta esklabotzarekin lotura duten pertsonaiek duten presentzia aztertu du, nazioartean sinbolo... [+]