Ez diegu inoiz sinetsi, baina sinetsi egin diegu
Esaten ziguten espainiarrak edo frantsesak ginela, esaten ziguten euskara ez zela izango inguruko erdaren maila bereko hizkuntza, esaten ziguten Gernika gorri-separatistek bonbardatu zutela, esaten ziguten AEBek garaitu zutela nazismoa, esaten ziguten kapitalismoa zela bide bakarra, esaten ziguten merkatu libreak ongizatea ekarriko zuela, esaten ziguten trantsizioak demokrazia zekarrela, esaten ziguten euskal kostaldeko zentral nuklearrak ezinbestekoak zirela, esaten ziguten askapen mugimenduak terroristak zirela, esaten ziguten Europar Batasunak soilik onurak zekartzala, esaten ziguten ez zegoela aldaketa klimatikorik, esaten ziguten poliziek ez zutela torturatzen… baina ez genien sinetsi.
Esaten digute Venezuela diktadura dela, esaten digute migratzaile eta errefuxiatuen eskubideak bermatzen dituztela, esaten digute erraustegiak ez-kutsatzaileak direla, esaten digute emakumeen eta gizonen artean berdintasuna dagoela, esaten digute legearen aurrean denok garela berdinak, esaten digute lan istripuak saihestezinak direla, esaten digute AHT beharrezkoa dela, esaten digute ez dela estatu terrorismorik egon, esaten digute hizkuntza eskubideak bermatzen dizkigutela… baina ez diegu sinesten.
Esan digute birus berria azken hamarkadetako bortitzena dela, esan digute pandemia bat dela, esan digute bide bakarra konfinatzea dela, esan digute militarrak gure kaleetan behar ditugula, esan digute umeak kutsatzaileenak direla, esan digute neurri guztiak irizpide zientifikoek gidatuta hartu dituztela, esan digute inoiz baino jende gehiago hiltzen ari dela… eta sinetsi egin diegu.
Beste arloetan ez badiegu sinetsi, zergatik sinesten diegu osasun arloan? Zergatik gailentzen da pentsamendu bakarra osasunaren arlo guztietan (botikak, txertoak, kimioterapia…)?
Esan digute Koronabirus deitu duten horrek mundu osoan 280.000 heriotza eragin dituela (maiatzaren 11ko datua). Ez digute esan egunero 8.500 ume hiltzen direla munduan desnutrizioaren ondorioz, urtero 6 milioi baino gehiago (Unicef, Osasunaren Mundu Erakundea, Banku Mundialaren datuak). Ez digute esan Siriako gerra deitu zuten horrek 500.000 hildako baino gehiago eragin dituela, hemengo armak tartean zeudela. Ez digute esan mota guztietako kutsadurak (elektromagnetikoak barne) milioika minbizi kasu eragiten dituela…
Espainiar estatuari dagokionez, heriotza orokorrei begira, esan digute 2020ko martxoan 48.806 hildako egon direla (pandemia), baina 2017ko urtarrilean 49.370 hildako egon ziren (pandemiarik ez). Heriotzaren hazkundeari dagokionean, esan digute 2020ko martxoan 2018ko martxoan baino %23 hildako gehiago egon direla (pandemia); baina 2012ko otsailean 43.740 hildako egon ziren, 2011ko otsailean baino %28 gehiago (pandemiarik ez). Bestalde, asteotan ez dute esaten 50.000 lagun baino gehiago hiltzen direla urtero tabakoaren ondorioz (arnas-aparatuari eragiten dion birus baten ondoriozko konfinamenduan estankoak zabalik!?).
Datu piloa esan dizkigute. Datuak gora, datuak behera, herritar xume gisa ez dakit birusa saguzaharrengandik datorrenetz. Ez dakit birusa laborategi batean sortua denetz. Ez dakit 5Gk eragindako sintomak direnetz, ezta 5Gk birusa hedatzen laguntzen duenetz. Ez dakit gripe latz baten antzekoa denetz. Ez naiz osasunean edo biologian aditua, ezta zientzialaria ere. Barkatu nire atrebentzia.
Baina bagenekien krisi ekonomiko berri bat zetorrela. Bagenekien kontrolatu nahi gintuztela. Bagenekien zaharren egoitzen eredua eta egoera jasanezina zirela. Bagenekien murrizketek osasun ondorioak izango zituztela (2007tik %10 murriztu dira ospiletako oheak Hego Euskal Herrian). Bagenekien larrialdi klimatikoa gero eta fenomeno bortitzagoak ekartzen ari zela. Askoz ere gatibuago gauzkate eta sinetsi egin diegu. Ez diegu inoiz sinetsi, baina sinetsi egin diegu. Kritiko zorrotzak kamuts, desobedienteak otzan. Zergatik?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Boterea eskuratzeko modu asko dago; denak ez dira politak. Bada boterea eta horrek berarekin dakarren erantzukizuna banatu nahi duenik, agintea bilatzen duenik. Beste batzuek errespetu lar diote eta pauso bakoitza hainbeste neurtuta ez dira gai erabakirik hartzeko. Boterea zer... [+]
Madrilen arkitektoentzako kongresu bat burutu berri da, arkitekto profesioaren krisiaz eztabaidatzeko. Arkitekto izateko modu tradizionala eta gaur egungoa desberdindu dute. Zertan den tradiziozkoa? Oscar bidean den The Brutalist filmean ageri den arkitekto epikoarena. Nor bere... [+]
Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]
Tranbia txiki Arratia Institutuko Guraso Elkartetik pantailen erabileraren inguruko hausnarketa bultzatu nahi dugu ikas komunitatean.
Azkenaldian kezka handia dago ume eta nerabeengan pantailek duten eragina dela eta. Ardura hori etxeko erabileratik eskola eta institutuetako... [+]
Bai, bai, holaxe. Ez naiz harago joatera menturatzen. Pleonasmo bat dela? Tautologia bat agian? Baliteke, baina egia-oste deitzen dioten garai honetan, oinarri-oinarrizko egitateak beharrezkoak dira. Begira, bestela, “Ez da ez!” lelo indartsuari. Bagenekien hori... [+]
Baneukan lagun bat Porcelana Irabian lan egin zuena itxi zuten arte, eta jatetxe edo taberna batera joaten ginen aldiro kikara eta plateraren ipurdia begiratzen zituena pieza non egina zegoen jakiteko. Gauza bera egiten dut nik gauza zaharren azoketara joaten naizenetan:... [+]
Azken boladan gero eta gehiago entzuten dugu gazte askok etxebizitza erosteko ahalmenik ez dugula. Batzuetan, badirudi ez dagoela beste gairik; egia da gai serioa dela. Niri neuri ere, 31 gertu izan arren, oraindik pixka bat falta zait neurea izango den etxebizitza lortzeko... [+]
Iragarki batek mugikorrean salto egiten dit aspaldion. Nire mundua koloreztatuko duela egiten dit promes. Aplikazio horrekin milioidunek bezala erosi ahal izango omen dut. Produktu merkeak, oso merkeak, baita doakoak ere. Momentu historiko soziologikoak eskatzen duen... [+]
Badira kontzeptuak bolada batzuetan edonon agertzen direnak, mantra ere bilakatzen direnak. Berez positibo eta beharrezko moduan agertzen zaizkigu, eztabaida gehiegirik gabe eta haiei buruz ia pentsatu gabe. Iruditzen zait mantra horietako bat nazioartekotzea dela, jatorria... [+]
2021ean hasi ginen Guggenheim Urdaibai proiektuaren inguruko lehen oihartzunak entzuten…Bai ala bai egingo zela esan zigun orduko Unai Rementeria ahaldun nagusiak. Bere esanak indartzeko, 40 milioi euro utzi zituen “blindatuta” museoak eraikitzen zirenerako... [+]
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"
Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]
Getxoko Epaitegiak Europa ikastetxeko 4 urteko haurren kasua artxibatu izanaren berri izan dugu aste honetan. Horrek zera galdetzera garamatza: instantzia judizialak, polizialak… prest al daude haurren eskaerei erantzuteko? Benetan babesten al dira gure adingabeak... [+]