“Ez dakit ariketa fisikoa egiten dugun zaintzeko edo espektatiba sozialak betetzeko”

  • Zahartzaroa eta osasunari lotutako jardunaldiak antolatu ditu Gareseko osasun etxeak; bertan izan da Mertxe.


2023ko urriaren 13an - 10:00
Azken eguneraketa: 11:20
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

“Menpekotasun egoerak eta bizi kalitatearen galera ekidin nahi ditugu”, esan du Berta Muruzabalek, Gareseko osasun etxeko medikuak eta zuzendariak (Nafarroa). Zaurgarritasun egoerak eta zahartzaro “osasuntsuagoa” izateko jarraibideak emateko jardunaldi batzuk antolatu ditu Gareseko osasun etxeak . Urriaren 10ean, ehun pertsona baino gehiago elkartu ziren Osasuntsu zahartzen jardunaldietan.

Muruzabalek esan du xedea betetzeko pertsonen beharretara egokitzen den ariketa fisikoa sustatu behar dela, eta ariketa fisikoa egitean indarra, erresistentzia eta oreka landu behar direla. Horrez gain, elikadura zaindu eta botikak “egoki” hartu behar direla gogorazi du.

Ariketa fisikoa egiteaz gain, Ana Bueno eta Maia Saldia Izarbeibarreko gizarte langileek gomendatu dute bizitza sozial aktiboa izatea: “Harreman sozialak mantentzeak eta komunitatearen parte sentitzeak bizi kalitatea hobetzen dute”.

Jardunaldietan ez dira soilik informazioa ematera mugatu; Navarrabiomed ikerketa taldeko kideek ariketa fisiko egokitua egiteko ikastaro bat eskaini dute. Horretarako, oinarri hartu dute Vivifrail programa: “Proiektu honen arabera adineko pertsonen osasuna ez da gaixotasun bat bezala landu behar, baizik eta funtzionalitatearen arabera. Xedea da ahalik eta autonomoen izatea”. Ikasitakoa etxean praktikan jarri ahal izateko bakoitzaren beharretara egokitutako gida bat jaso dute parte hartzaileek.

Beti mugimenduan

Herri txiki batekoa da Mertxe, hirurogeita hamabost urte ditu eta jardunaldietan parte hartu du. Ez du abizenik eman nahi: "Biziki interesgarriak izan dira eta asko ikasi dut. Hala ere, batzuetan sentitzen dut gimnasioan gaudela". Txikitatik “oso bizitza aktiboa” izan duela dio: “Beti ibili naiz gauza bat edo beste egiten: etxea garbitzen, kozinatzen, baratzean landatzen eta ahal nuenean paseatzen. Uste dut beti aktibo mantendu izanak osasuntsuago egoten lagundu didala”.

Gaur egun “indargabetuta” sentitzen den arren, ahal duelarik mugitzen saiatzen da: “Orain ardura gutxiago ditudanez egunero ateratzen naiz paseatzera eta esfortzu gutxiko gauzak egiten ditut baratzean”. Hala ere, egunak “pisu” egiten zaizkio geroz eta nekatuago dagoelako: “Badakit ona dela mugitzea, baina uste dut ere geure buruari permititu behar diogula lasai egoten eta bizitza sedentarioago izaten”.

Gaineratu du presio estetiko “handia” pairatzen duela “itxura perfektu” bat izateko: “Ez dakit ariketa fisikoa egiten dugun zaintzeko edo espektatiba sozialak betetzeko”. Mertxek nabarmendu du emakumeenganako epaia bizitza osoan presente dagoela: “Txikitatik esan digute zer egin behar dugun, nola jantzi behar garen, zer den emakume ona izatea eta zein gorputz izan behar dugun”.

Ariketa fisikoa egiteaz gain, astero hitzordu finko bat dauka lagunekin. Gehienetan kartetan edo solasean aritzen dira, eta askotan presio sozialaz mintzatzen dira: “Asteko momenturik onena izaten da ulertua sentitzen naizelako eta elkar laguntzeko espazio bat delako”.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Zahartzaroa
Zerk batzen gaitu?

Arrazismoa, matxismoa, klasismoa, eta beste hamaika ismo-rekin batera koka genezake edadismoa ere, adinkeria, alegia. Adinaren arabera jasan daitekeen bazterketa guztiok paira bagenezake ere, bestelako diskriminazio motekin gurutzatzen denean, errealitatea gogortu egin daiteke... [+]


Zahartzaroak

Zahartzearekin aldaketa fisiologiko, emozional eta psikologikoak gertatzea unibertsala bada ere, horiek lurreratzeko modu materialak, sozialak eta pertsonalak ez. Maiz zahartzaroa singularrean deklinatzen da baina elikadura, energia, ura, hezkuntza edo osasun zerbitzuetara... [+]


“Emozio batzuk positibotzat edo negatibotzat ditugu, baina denak dira beharrezkoak”

Zahartze aktiboan ongizate emozionalak duen garrantziaz mintzatu da Miren Uharte Ultzamaldeko Gizarte Zerbitzuetako Mankomunitateko hezitzailea.


Aukeratu gabeko bakardadea prebenitzeko proiektu bat martxan jarri du Nafarroako Gobernuak Sakanan

Sakanako pertsona zaharrei babesa emateko proiektu pilotua da Teknoadineko Landab. Bizilagunen parte hartzea “funtsezkoa” dela nabarmendu du Nafarroako Gobernuak.


Adinekoentzako Nafarroako lehen etxebizitza kolaboratiboa eraikiko dute Iruñeko Txantrean

25 etxebizitza eraikiko dituzte, eta baratzea eta zerbitzu komunak izango dituzte. Eraikina Etxekide kooperatibak eraikiko du, Nafarroako Gobernuaren babesa du, eta Iruñeko Udalak lursail bat utziko du proiektua eraikitzeko. 2026rako amaitzea aurreikusi dute eta... [+]


Haurrak eta adinekoak elkarrekin, Eguzkitza eskolak eta alboko zahar-etxeak praktikan jarri duten esperientzia

Auzoaren eta auzoko biziaren parte dira eskolak, eta horregatik, bata bestearen ondoan dauden Irungo Eguzkitza ikastetxea eta Amaxantalen zahar-etxea ohituta daude hainbat ekintza elkarrekin egitera. Gabonen atarian ere, postal pertsonalizatuak prestatuko dituzte, batera... [+]


Kaitin Allende Zaldunbide. Umoregilea
“Umorea ura edatea bezalakoa da: egunero hartu behar dugu, momentu batean bada ere”

Kaitin Allenderi (1972, Arrasate) bizitzak eman dio bakarrizketarako gaia, eta bakarrizketak bizitza. Berriki aurkeztu du Zahartzaro hiperaktiboa lana. Mitoak deseraiki eta tabuak eszenaratu nahi izan ditu, konplexurik gabe: “Ez dugu barre sano egingo, norberaz barre... [+]


Teknologia
Analfabetoak

Batzuentzat, teknologia da arazoen konpontzaile bakarra, eta batzuetan bada. Baina teknologiak bizitzako arazo guztiak konponduko dituela pentsatuz, nire ustez, gizarteak onuragarriak ez diren zenbait agertokitara bideratzen gabiltza.

Gauzak egiteko modu anitz dago munduan,... [+]


2023-06-28 | Iñaki Murua
Duinetik adina

Denok ez gara iristen erretiroa gozatzera eta irtenbide zaila dauka, gazterik amaitu nahi ez eta hainbeste gaztetasun behin pilatuko, eta orduan, kito? Hala gertatzen bada, norberari ez ezik Imsersori eta negozio asmoz sai direnei ere min galanta.

Familiaren egoera ezin... [+]


2022-11-18 | Mikel Aramendi
Gerontokraziaren sasoia

AEBetako hauteskunde-biharamunarekin jarraitzen dugunez hamar egun igaro ondoren, Mark Twain pikaroaren ateraldietako bat –“Jainkoak gerragintza asmatu zuen estatubatuarrek geografia ikas zezaten”– gogoratu eta haren parafrasia eginez, guk ere esan... [+]


2022-10-26 | Unai Brea
Pili Castro. Bakardadearen ikerlaria
“Bakardadea gure gizartearen epidemia bat da, ez adinekoena soilik”

Psikologian doktorea da Pili Castro Blanco (Basauri, 1968), eta arlo horretan irakasle dihardu, Deustuko Unibertsitatean. Era berean, adinekoen eta zahartzearen sailaz arduratzen da Bizkaiko Caritas erakundean. 2016an adinekoen bakardade sentimenduari buruzko doktore-tesia... [+]


Menpekotasunarekin ere, etxean jarraitu nahi du zaharren gehiengoak

55 urtetik gorako pertsonen bizi-baldintzak aztertzeko EAEn egin duten inkestaren arabera, asebeteta dagoen jende aktiboa da gehiengoa, zahartzaroaz sarri eman ohi den irudi ezkor eta infantilizatutik urruti.


2022-09-27 | Leire Artola Arin
Xabier Monreal, Babestu Elkarteko eta Zaintza Babesten federazioko kidea
“Zahartuta dagoen gizarte batean bizi gara, baina fokua ez da adinekoengan jartzen”

Irailaren 17an manifestazio jendetsua egin zuten Madrilen, Beste zaintza eredu bat posible da lemapean. Estatuko Plataforma osatzen duten zaharren egoitzetako senideen elkarteek deitu zuten, tartean Zaintza Babesten federazioak. Instituzioei zein herritarrei argi utzi diete... [+]


Teknologia
Nagusi autonomo bakartiak?

Bizitza eta berau jasotzeko historiaren praktika ez dira marra zuzenak. Agian denbora asko igaro beharko da egun bizitzen gabiltzana ondo ulertzeko. Gaur, gure inguruan ditugun haur gehienek ez dute ezagutu pantaila gabeko mundurik. Aldi berean, leku berean denok pantailak... [+]


2021-12-15 | Bea Salaberri
Taulierrak fuera

Egunak gero eta lasterrago iragaten dira eta gauak gero eta goizago etortzen.

Harago, ez da nehor ez dena jabetu gure lasterkaldi frenetikoaz, gero eta gehiagotara heltzearen beharraz. Nork ez du bere burua senTitu estu, ezin heldua, egutegi belztuaren aitzinean, beharretik... [+]


Eguneraketa berriak daude