Geroz eta gehiago dira uste dutenak ziztadekin ez dutela sumisio kimikoa lortu nahi. David del Valle da Osakidetza, polizia eta guardiako epaitegiak koordinatzen dituena, Auzitegi Medikuntzako Euskal Institutuko (AMEI) zuzendariordea izateaz gain. Deiak haren deklarazioak jaso ditu. Zuzendariordeak lasaitasun mezua bidali behar dela adierazi du, bai gizarteari eta ziztaden biktima izan daitezkeen emakumeei ere. Gaineratu du ez dagoela ziurtasunik ziztadak sumisio kimikoa lortzeko modu berria direnik.

Iritzi bertsua du, Energy Control programak. Plazerrak eta arriskuak kudeatzeko substantziei buruzko informazioa, aholkularitza eta analisia eskaintzen du programak eta honakoa adierazi du ziztaden harira: “Substantziak ez detektatzeak ez du esan nahi, nahitaez, organismotik azkar ezabatzen diren substantziak direnik; aitzitik, baliteke substantziak ez injektatzea”. Nabarmendu du fokua erasotzaileengan jarri behar dela, sexu erasoak egiten dituztenengan, izan ere haiek dira emakumeen beldur-egoeraz baliatzeko prest daudenak. 

AMEIko zuzendariordeak azaldu du ziztadak egon badaudela, baina ez dakitela ez zerenak diren, zerekin egiten diren, ezta ezer sartu den edo zein helburu dagoen horren atzean ere. Mugimendu feministek ordea argi dute: beldurra sorrarazi nahi dute, hala adierazi du Euskal Herriko Bilgune Femninistak, baita Itaiak ere —azken honek mobilizazioak deitu ditu Gasteizen, Donostian eta Bilbon—.

Hala eta guztiz ere, del Vallek nabarmendu du “askoz ere zuhurragoak izan beharko genuke ziztadak zer direnaren eta zer suposatzen dutenaren inguruan” eta gaineratu du ziztadak gauza bat direla eta beste gauza bat “balizko sexu-erasoak, psikoaktiboen kontsummo toxikoa, batez ere alkoholarena, gertatzen den jai-espattu batean”.

Eusko Jaurlaritzaren erantzuna

Ziztaden aurrean koordinatzeko bildu da asteartean, Osakidetzako Epaileekin, Ertzaintzarekin eta AMEIrekin. Elkarren artean ziztadak jaso ditzazketen pertsonei arreta hobea eman ahal izateko eta ez berbiktimizatzeko “gure lan propioagatik” azaldu du del Vallek. Donostian izan da bilera eta bertan egon dira Donostiako alkate Eneko Goia, Herritarren Segurtasunerako zinegotzi Martín Ibabe, Ertzaintzako zuzendari Victoria Landa eta Ertzaintzako buru Josu Bujanda.

Jaietan zehar ertzain eta udaltzain gehiago iragarri dituzte, uniformez eta kalez jantzita, gaueko aisialdirako guneetan eta jai-esparruetan. Arduradunek adierazi dute horrekin ziztadei aurre egin nahi dietela. Baina badago hori kritikatu duenik, adibidez Bilgune Feministak dio : “Segurtasun eredu horrek ez gaitu aske sentiarazten; alderantziz, are gehiago biktimizatzen gaitu. Poliziak gorpuzten duen maskulinitate ereduak eta iraunarazten duen menderatze sistema berberak kolpatzen gaitu. Guk ez dugu poliziarik behar aske izateko”.