Ez galdetu zergatik, baina sarritan pentsatu izan dut kalte egiten diguna onartzeko erraztasun handia dugula. Erraztasuna, edo agian, beharra. Azken batean, dikotomia nabarmena planteatzen duen auzia da beharrarena: bere kausaren aurka egin dezakezu, ala hezur eta guzti irentsi. Ez dago erdibiderik.
Edozeri aurre egitea lan astun bezain nekeza denez, korrontearen norantzan errenditzen zara egun batean, eta jada ezagutzen ez duzun nonbait esnatu hurrengoan. Amildegiaren burrunba etengabeak tinpanoak kolpatu ahala ikasten duzu entzungor egiten, erori arteko bidean itxurazko bakea bilatzen, bizitza erromantizatzen. Ohartu orduko, beharrak zu irentsi zaitu, hezur eta guzti.
“Zergatik saiatzen naiz zu salbatzen ebidentzia guztien kontra? Zergatik sinistu nahi dut zure maitasunak eman zidala ezer, eman didan guztia agian neuk bakarrik sortu dudanean?”. Zalantza horiek plazaratu zituen Karmele Jaiok Maitasun kapitala eleberrian, eta uste dut zilegi dela maitaleari galdetu moduan bizi dugun garaiari ere kezka berdinak planteatzea: zergatik saiatzen naiz zu idealizatzen? Zergatik sinistu nahi dut baduzula zerbait guretzat gordea?
Irribarrez irribarre, korronteak eraman zaitu ezagutzen ez duzun leku batera. Jadanik ez dakizu nondik zatozen, zeinekin zatozen, urak zaramatza
Idealizatzea da, hain zuzen ere, ezinegona eragiten digun gauza ororen aurrean diskretuki beste aldera begiratzea, gordinkeriak aukeraz mozorrotzea. Joko sinple bezain erakargarria da: begiak zarratu eta txas! Lehen urtebete irauten zuen masterra bi urtera luzatzea ez da lapurreta, askotariko konpetentziak garatzen lagunduko dizun ikasketa prozesu integral eta kalitatezkoa izateko aukera baizik. Azkenaldian horrenbestek ahoan darabilten selektibitatea, izan eredu zaharra edo ikasturte honetako eredu zahar makillatua, ez da ikasleen bereizketa krudel bat, zuk nahi duzun etorkizuna hautatzeko aukera baizik. Ordaindu gabeko praktika amaigabeak ez dira esplotazio bat, zure lana izango den horretan trebatzeko bereziki eskaini zaizun aukera baizik.
Luzea da zerrenda. Oso.
Eta badakigu, barrenean, otsoak ardiz mozorrotze hori bizirauteko sena baino ez dela, beharrak bere korrontean harrapatu gaituen seinale. Baina dagoenaren eta nahi genukeenaren arteko muga lausotuz doan heinean, funtsezkoa da benetan zer den zer oroitzea, nor den nor, aukera amaigabeen mundu honetan zapaldua izatekoa gailentzen baita azkenean.
Eta, baliteke, mundu idiliko horren erakargarritasuna izatea gaitzik okerrena. Irribarre inozo bat selektibitatean behar zenuen nota lortu ostean, are handiagoa gurasoek lanak beti fruituak ematen dituela esaten dizutenean. Irribarre inozo bat EHUko matematikako ikasleoi Laboral Kutxako lan eskaintza bat heltzen zaigun aldiro, karrera egokia hautatu izanaren ego puntu hori. Irribarre inozo bat kuadrillakoek baino apur bat gehiago kobratzen duzula ohartzean, beste bat nagusiak zoriontzen zaituenean. Irribarre inozo bat bizitzaren jokoan estrategia irabazlea duzula uste duzunean.
Irribarrez irribarre, korronteak eraman zaitu ezagutzen ez duzun leku batera. Jadanik ez dakizu nondik zatozen, zeinekin zatozen, urak zaramatza eta behatzek ez dute lurrik ukitzen. Zure nahiak ez dira zureak, ez dakizu nor bihurtu zaren, baina zeinen ederra aukeren mundua.
Sarritan pentsatu izan dut kalte egiten diguna onartzeko erraztasun handia dugula. Ez galdetu zergatik.
Burgosko Gamonalen 2014ko urtarrilean gertaturikoa M15 mugimenduak eta antzekoek hauspotutako protesta soil batzuk izan zirela uste duena, oso erratuta dabil. Auzoaren memorian arakatzea besterik ez dago konturatzeko zer nolako eragina izan zuten iraganeko galera sentimenduak,... [+]
DBH4 errepikatu zuen urtea gogoratzen du Jonek Pleibak (Susa, 2024) eleberrian. Adinkideak Durangoko institutura aldatu ziren, eta Polly auzokidearen ikasgelan geratu zen bera. Haurtzaroa Joneren baserria eta Pollyren txaleta lotzen zituen errepidean gora eta behera emana zuten... [+]
6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]
DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024
----------------------------------------------
Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]
Hamahiru urte beteko dira asteartean, hilaren 14an, Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi hil zela, eta hura gogoan, ekitaldi jendetsua egin dute Antiguako Gaskonia plazan. Urteroko legez, Txillardegiren senideak, lagunak eta euskaltzaleak elkartu dira bertan, Eta non du... [+]
Negua beti gertatu izan zait malenkoniatsu. Leihotik begira eta oroitzeko garaia, besterik ez. Udazkenaren eta udaberriaren tarteko burokrazia saihestezina, paramentu bertikal batean zuriz margotzea ostera gainean nahi dena islatzeko. Ez da nire kontua bakarrik, elurra bustia... [+]
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024
---------------------------------------------
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]
ilbeltza-(1).jpg)
Hamaikagarrenez antolatu dute euskal nobela beltzaren astea, urtarrilaren 20tik 26ra. Ekitaldi ugari egingo dira Baztango bailarako hainbat herritan. Liburu aurkezpenak, mahai-inguruak, solasaldiak eta kultur ekitaldiak izango dira, eta ekintzetan parte hartzea doakoa izango da.
Euskal kulturako berritasunak ezagutu nahi dituenak eta egile zein argitaletxeei zuzenean erosi nahi dizkienak urtean zehar baditu hainbat azoka eta ekimen aukeran. Urte askotako tradizioa dute horietako batzuek eta berriagoak dira besteak; tematikoak dira horietako asko eta... [+]
“Uste dugu distopien eta orokorrean errealitate indibidualista eta etsituaren ofentsiba kulturalaren aurrean utopiak irudikatu behar ditugula, mentalki eta emozionalki indartsuagoak izateko”, erranez banatu berri ditu ipuin eta itzulpen lehiaketako sariak Sukar Horia... [+]
Joan Tartas (Sohüta, 1610 - heriotza data ezezaguna) ez da gure letren historiako idazle famatuenetarik eta, hala ere, ediren dugu gauza onik “pieza mendre” honetan, zeinaren titulua, onar dezagun hasieratik, ez den segur aski mundu honetan paraturiko izenburuen... [+]
Iratzarri ginelarik, kulturalki eta administratiboki, paisaiak hiru abiadurako deserri bat erakusten zuen.
Kulturari dagokionez, hori baieztatzeko –berriro– aukera eduki nuen joan den azaroaren 14an, Ortzaizeko Menta liburu-denda goxoan. Hara bildu ginen... [+]
Donostiako Okendo kaleko liburu-denda mitikoaren lokala salgai jarri dute eta erreleboa hartuko duen talde bat prest agertu ezean, ateak itxiko ditu. Liburu-dendako arduradunek ARGIAri azaldu diotenez ez da erraza izan erabakia hartzea, baina jabeetako batzuek erretiroa hartzeak... [+]
Begi bistaz zentzugabea dirudien eztabaida batekin hasten da zutabea: 2024 gure literatur ale horietako bat balitz, nola deituko zeniokete?
Erantzunik topa ezean, ordu erdi ematea aurtengo bizipenei begira; Instagrameko artxibatuetan sartu lehenik, eta Twiterrera pasa horiek... [+]
Ez dut maite aterkia partekatzen ez dakien jendea. Ez dut maite azkarregi ibiltzen den jendea, ni ez naizenean; ez eta polikiegi ibiltzen dena ere (tira, horiek pixka bat bai, baina pixka bat bakarrik). Ez dut maite autobusean pasilloaren aldeko eserlekuan esertzen den jendea... [+]