Euskaraz artatua izateko eskubidea urratu du Ertzaintzak Bilboko komisaldegi batean
Manu Agirre bilbotarrak Zabalburuko polizia-etxean salaketa bat jarri nahi izan du asteazken arratsaldean. Baina izapideak euskaraz egiteko arazoak izan ditu. Agirrek ordubete baino gehiago itxaron behar izan du euskaraz egiteko gai den ertzain bat agertu den arte. Herritarrak kexa jarri du Hizkuntz Eskubideen Behatokian. Ez da gertatu zaion lehen aldia.
Ekainaren 2an Bilboko Zabalburuko polizia-etxean gertatu da arratsaldeko bost eta erdietan. Manu Agirre salaketa bat jartzeko hurbildu da komisaldegira. Halere, ertzainei euskaraz zuzenduta, itxaron behar duela erantzun diote, langileen artean euskaraz dakien inor ez zelako. Ordubetera, Maria Diaz de Haro kaleko edo Deustuko komisaldegietara joan daitekeela esan diote, euskarazko zerbitzua jasotzeko. Azkenean, ertzain euskaldun bat heldu da Zabalburura, eta "urte askoan euskaraz egin gabe bazen ere, saiatu" egingo dela esan dio Agirreri.
Izapideak hala moduz egin ditu, langilearen hizkuntza ulertzeko arazoak direla medio. Polizia etxean gertatutako urraketa salatzeko, Elebide Eusko Jaurlaritzaren zerbitzura deitu du Agirrek, baina ez diote erantzunik eman. Hizkuntz Eskubideen Behatokian (Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak sortutako fundazioa) ere kexa jarri du. Agirrek azaldu du Euskal Herrian zerbitzu publikoa euskaraz jasotzea eskubidea dela: "Bilbon horrelako izapideak kudeatzeko gehien erabilitako lekuetako batean, zerbitzu hori euskaraz bermatuta ez egotea ez da han dagoen ertzainaren borondatezko hautua. Hori egiturazko antolakuntza kontua da". Dena den, ez da gertatu zaion lehen aldia.
2020. urtean, Hizkuntz Eskubideen Behatokiak hizkuntza eskubideen urraketei lotutako 1.148 kexa erregistratu zituen; 2019an baino 400 bat gehiago. Kexa horietako asko segurtasun indarrek jaso zituzten, bereziki Ertzaintzak. Erakunde publiko horrek Euskararen Erabilera Normalizatzeko 2018-2022 Planean euskaraz arreta bermatzeko helburua ezarri du. Halere, aurrerapausoak gorabehera, biztanleen hizkuntza-eskubideak ez dira bermatzen.
Euskara eskakizunak
Planaren arabera, herritar batek euskaraz artatzea nahi badu eta zerbitzuaren ardura duen agenteak hizkuntza ez badaki, euskara dakien beste polizia bat aurkitu behar du. Agirreri gertatu zaion bezala. Baina ez dira asko euskaraz dakiten ertzainak. 2021eko otsailean egindako lan-eskaintza publikoan, 700 plaza eskaini ziren eta horietatik 462k B2 maila eskatzen zuten, baina beste 238k ez zeukaten profil linguistikoaren derrigortasun datarik. Behatokiak zabaldutako datuen arabera, 2017ko datuak hartuta, 7.407 ertzainen artean, %51k ez zuen egiaztatutako euskara mailarik. Beraz, Euskal Herriko zerbitzu publikoetan euskaraz artatua izatea ariketa zaila da.
Donostiako autobus gidari batek maiatzaren 2an, bere hizkuntza eskubideak urratzeaz gain, erantzun euskarafoboa bota ziola salatu du herritar batek. Gertakari horren berri Hizkuntza Eskubideen Behatokiak eman du. ARGIAk pertsona horrekin hitz egin du, zer gertatu zen jakiteko.
Laborantza lizeoetan tokiko hizkuntzetako irakaskuntza sailen sortzea eztabaidatua izan da frantses legebiltzarrean. Legearen zuzenketa proposatu du Iñaki Etxaniz legebiltzarkideak.
Euskal Herrian Euskarazek apirilaren 22tik 28ra egingo du lehen aldiz Harrotze Astea. EHEk bost ekintza nazional prestatu ditu, eta hortik aurrera, herriz herri hainbat dinamika antolatuko dituzte euskaltzaleek. Sugoi Etxarri EHEko kidea elkarrizketatu dugu. Haren ustez,... [+]
Hizkuntza eskubideen urraketekin lotutako 909 kexa jaso zituen Behatokiak 2023. urtean. Horien %75 baino gehiago administrazioari loturiko zerbitzuei buruzkoak dira: “Herritarrek salatzen dute urtero horma berdinaren aurka borrokatzen jarraitzen dutela”.
Korrikak lehen asteburua Nafarroan egin du, eta argi ikusi dugu ez dagoela Nafarroa bat, ez eta hiru ere, baizik eta hainbat. Herriz herri egoera soziolinguistikoa eta euskaltzaletasuna erabat aldatzen dira, eta Korrika ere izan da horren lekuko.
Euskal Herriko 16 ikasle Parisen dira astearte honetan, euskaraz ikasteko eskubidea aldarrikatu eta horretarako neurriak har ditzatela eskatu diete diputatuei, Frantziako Legebiltzarrean. “Urduri gaude, baina badakigu zer erran nahi dugun”, adierazi diote goizean... [+]
Taldea ezagutarazteko eta proiektua finantzatzeko antolatu dute egun osorako egitaraua.
Euskal Herri euskalduna aldarrikatzeaz gain, euskararen aldeko borrokak kalean ikustaraztea eta indartzea izango du xedetzat.
Duela egun batzuk, Donostiako epaitegiko epaile batek Udaltzaingorako bi lanpostutarako euskararen B2 hizkuntza eskakizuna eskatzea baztertu zuen. Epaile berak, aldi honetan, Donostiako Udalaren erabakia babestu du, eta adierazi du Digitalizazio Kartografikoko bi udal... [+]
Euskalgintzaren Kontseiluak eta beste eragile ugarik datorren larunbatean Bilbon deituriko manifestazioarekin bat egin du Gasteizko Legebiltzarrak EH Bildu eta EAJren sostenguarekin.
Asteburuko egitaraua aurkeztu dute EHEko kideek. Besteak beste, sei tailer egingo dituzte bi txandatan, euskalgintzako pertsona esanguratsuekin.
Topaketak urriaren 7an eta 8an Villabona-Amasan izango dira. Euskara eta independentzia ardatz hartuta, zenbait gairen inguruko hausnarketak egingo dituzte.
Euskarafobia legalaren historia legez lege eta arauez arau aztertu du Iñigo Urrutiak (1966, Jatabe-Maruri), Xabier Irujorekin batera. Horren emaitza da Historia Jurídica de la Lengua Vasca (1789-2023) liburu mardula. Irujo atzerrian zegoenez, Urrutiarekin mintzatu... [+]
Bizikletako martxak eta topaketak antolatu dituzte, euskarak Lanbide Heziketan duen presentziaren inguruan hausnartzeko eta aurrera egiteko proposamenak elkarrekin adosteko.