Euskararentzat gu sendabelar
Artikulu hau ez idaztekotan nintzen, nahiz duela hilabete batzuk Estitxu Eizagirrek esan idatzi beharra neukala. Bera izan dut editore eta sudur fineko kazetari ere badenez, ondo antzeman zion gaiari: euskaraz aritzeak dakarren zamaz eta estresaz idatzi beharra daukat. Izpilikuari eskaini behar nizkion ondo bidean lerro hauek baina hurrengo artikuluan beharko du izan, Auzitegi Konstituzionalaren erabaki batek gainezka eginarazi baitio basoari.
Euskara hutsean jardun ahal izatea ezeztatu du auzitegiak eta hautu hori egin dugunon erabakia ere jomugan dagoela sentitzen dut. Izpiliku infusioa prestatu ondoren, barruko erretasuna baretzeko zenbait kontu kontatu beharra daukat. Izan ere, sendabelarrik onena barruko mina eta ezina adieraztea denean, ez hasi bestelako erremedioen bila: sendabelarrei ez eskatu norberak egin beharrekoa egiterik.
Oldarraldi judizialaren sokak korapilo asko dauzka, egunerokoan bizi ditugun korapiloak, urdailean edo eztarrian geratzen zaizkigunak. 2021ean Sendabelarrek dakitena argitaratutakoan astero erantzun behar izaten nion sare sozialetan "¿Y en castellano para cuándo?" galderari. Berriki ere gertatu zait Instagramen "todo esto que haces ¿Por qué no en erderaz también?" galderari erantzun beharra. Dagoeneko ez dut hautua arrazoitzen, euskara ikastera gonbidatzen ditut. Txarrerako hartu ohi didate ordea eta pribatutik epelak bota, nire lengoaiatxo horrekin ez naizela urrutira iritsiko adibidez. Hater-ak egiten, zeinek esan...
Hitzaldi eta ikastaroetan ere ari zait gertatzen. Gazteleraz ere aritu beharko dudala entzutea tokatu zait edo ikastaroaren laburpena gazteleraz egingo al diodan eskatu, ah, eta apunteak elebitan jartzeko, denok ulertzeko.
Nire liburuak neuk itzul ditzakedala ere iradoki didate behin baino gehiagotan. Alaine Agirrerekin iazko irailean Twiterren aritu nintzen honetaz, komentario horrek eragiten digun azkura eta haserreaz. Gaztelaniaz, ingelesez edo frantsesez idazten duen idazle bati ez liokete inoiz galdera hori egingo. Balio handirik gabeko hizkuntza batean ari garela sentiarazten digute behin eta berriro eta itzulpena, noski, hizkuntza menderatzailera egin behar genukeela. Itzultzearen kontra ez nago, esan gabe doa, kontua da hemen arrakastaren neurria gaztelerara itzuli izanak adierazten duela, antza.
Bagera Donostiako Euskaltzaleen Elkartean eta Natul Azpeitiko euskara taldean militantzian eta Euskalgintzaren Kontseiluan lanean aritu ondoren ideiak garbi samar dauzkat. Gaur egun ez ditut gauzak euskararen alde egiten, euskaraz baizik eta horretxek sortzen die askori ulertu ezina. Euskaldun bat baino gehiagok ere esan izan baitit gazteleraz arituta jende gehiagorengana iritsiko nintzatekeela eta hala diru gehiago irabazi (SIC).
3.500 aleko bigarren edizioa salduz doalarik eta aurtengo lehen sei hilabeteetan 24 hitzaldi zein tailer eman ondoren, hemen euskaraz bagarela erakusteak niretzat ez du preziorik. Hori jakinda poz hartzen duzuenon pozak ematen dit niri poz eta hori dut ene aberastasun preziatuena. Eta kitto!
Tolosatik abiatu eta Bedaion gora egin, Menditxiki aldera. Batean Bedaio, bestean Zarate, Gipuzkoako eta Nafarroako muga-mugan gara. Hantxe dira helburu ditugun lursailak, Itxitua eta Erlo, garai batean lahar, pagadi gaur egun: Gregorio Ugartemendia Zubillagaren basoa duzu.
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Zuhaitzen eta arbolen sarobean nabil azken urte hauetan. Larrean, abaroan eta biaoan hor nabil atera ezinik. Zuhaitzei eta arbolei aparteko begirunea diedala jabetua izango zara, tarteka behinik ARGIAren Bizi Baratzea txoko honetan ibiltzen bazara. Eta azkenaldi honetan,... [+]
Duela gutxiko kontua da. Iberiar katamotza (Lynx pardinus), mundu mailako felino espezie mehatxatuenetarikoa, “galtzeko arriskuan” egotetik “kaltebera” kategoriara igaro da IUCNren Espezie Mehatxatuen Zerrenda Gorrian. Espeziea kontserbatzeko egindako... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
Txikitan kaian arrantzatu ohi genituen ‘pantxito’ gehienak ziurrenik bisiguak izango ziren, baina nekez ikusten genituen bisigu handiak. Izatekotan, jatetxe ezagunetan izango zen, arraindegietako bisigu gehienak kanpotik ekarriak ziren bitartean. Egun, kostaldeko... [+]
Galdera hau jaso berria dut Bizi Baratzeako postontzian: "Gaia San Joan bezperako familia afarian atera huen, Unanue sagardotegian, Azpeitian. Seguran Santa Engrazia egunean erein behar ditugun haziak bedeinkatzen dira. Erein beharreko hazi guztiak eramatea komeni al da?,... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Ur azaletik gertu dabiltza arrainak igerian. Zerbait uretarantz gerturatzen ari da, hegan: arrano bat dator, bere atzaparrak aurrerantz luzatuta eta zaplast! Uretan sartu da, bete betean. Arraina harrapatu ostean burua uretatik atera du arranoak, baina arrainak hondorantz egiten... [+]
Bost hilabete bete dira otsailaren 6an traktoreen mobilizazioak hasi zirenetik. Mirene Begiristainek eta Isabel Alvarezek ekofeminismoaren betaurrekoak jantzita aztertu dituzte mobilizazio hauek eta fokutik kanpo geratu diren laborariak eta aldarrikapenak ekarri dituzte lehen... [+]
Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]
A zer lanak ematen dizkigun! Txoratzen gaitu tomateak (Solanum lycopersicum). Artaxoakoa dela, edo Tuterako Itsusia, edo Aretxabaletakoa, edo Erandiokoa, pikoluzea, gerezia dela, madari tomatea dela, Igeldo, mendigorria, transgenikoa dela, Eusko Labela dela, idi-bihotza, korta... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Kakalardo adar-luze honen irudiak ez du zalantza izpirik uzten: ez du parekorik. Gure lurretan, eta Europa osoan ere, genero honetako espezie bakarra da. Bere tamaina handiak (kakalardo bat izateko, noski) eta bere kolorazioak gure begietan betiko txertatzen dira ikusteko... [+]