Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo Asiako bere sorterritik, lotsagabeki, "lehen mundua" deiturikora iristeko asmotan, bizirauteko etorkizun baten bila ateratzen den pertsona migranteak.
Eta tipi-tapa, baina, oraingoan, dardarka, beldurrez eta ziurgabetasunez beteta, bizia arriskuan jarriz, ematen dituzte pertsona horiek beraien urratsak Europara sartu ahal izateko harresiak eta alanbre hesiak gainditzeko ahaleginean; edota itsasoa zeharkatu nahian pateran oinak sartzen dituztenean, jakin gabe zeharkaldiaren amaieran berriz ere oinak tipi-tapa lurrean jarri ahal izango dituzten ala ez.
Migrazioaren gaia jorratzen denean, ia aipamenik ez duen arren, pertsona horietako asko, jatorriz, hizkuntza gutxituetako hiztunak dira; gehienak desagertze bidean dauden hizkuntza komunitateetako partaideak. Izan ere, beraien bizi baldintza materialen degradazioa mendetan eragin duen azpiratze kolonial berberak beraien herrien nortasun- eta hizkuntza-azpiratzea ere eragin du. Mendetan zehar, beraien lurren aberastasunak arpilatuak izan diren bezala, beraien berezko hizkuntzak ere zapalduak izan dira, egun jarraitzen duen hizkuntza-ordezkapen glotozidan. Euskaldunok gure larrutan pairatu izan dugun zigor eta bortxa berdina pairatu dute, orain, guregana iristen ari diren hizkuntza-gutxituetako hiztun horiek eta euren arbasoek.
Euskaltzaleok ez dugu onartuko inolako ‘euskal faxismorik’ sustraitzea gure herrian. Ustez euskararen alde egiteko pertsona migranteen aurka egiten duten horien aurrean, irmo jarriko gara
Euskaldunok oso ongi dakigu inperioen kolonizazioaren eraginak eta ondorioak zeintzuk diren. Zein da, bestela, egun idealizatzen dugun euskal diasporaren jatorria, gehienak ez badira gosete, pobrezia eta gerretatik ihes egin behar izan zuten euskaldunen ondorengoak? Milaka izan ziren baserrian jatekorik ez eta Ameriketarako bidea hartu zuten euskaldunak. Milaka izan ziren bezala, Frantziako Iraultzaren, Karlistaden edo 1936ko gerraren errepresiotik ihesi, itsasoa gurutzatu zutenak. Horiek ere, tipi-tapa, sorterritik joan behar izan zuten inoiz ez bueltatzeko, euskaldun horiek ere migrante bihurtuz. Egun pobreziatik eta gerretatik ihesi gurera iristen diren pertsonen beldur eta ziurgabetasun berak barnean zeramatzatela.
Gu ere herri zapaldua eta migraziora kondenatua izan garenez, oso ongi dakigu bereizten zeintzuk diren kolonizatzaile glotozidak eta zeintzuk migranteak; zeintzuk diren euskarak dituen mehatxuak eta zeintzuk erronkak; zeintzuk diren euskararen desagerpena bilatzen duten estatu nahiz indar politikoak eta nortzuk gure herrira gurekin batera bizitzera datozenak; are, nortzuk diren gure hizkuntza ikasteko prest daudenak, horretan erraztasunak eman eta laguntzen baditugu. Argi diogu, beraz: migranteak ez dira euskararen etsaiak.
Horregatik, euskaltzaleok ez dugu onartuko inolako "euskal faxismorik" sustraitzea gure herrian. Ustez euskararen alde egiteko pertsona migranteen aurka egiten duten horien aurrean, irmo jarriko gara. Faxismoa faxismoa baita beti, "euskalduna" izanagatik ere.
"Tipi-tapa, Korrika!" oihukatzen gindoazen iazko martxoan, Santiagoko Zubia gurutzatzen ari ginen hainbat migratzaile gure artean genituela, gure herria zatitzen duen muga inposatua elkarrekin gurutzatuz. Korrika euskaldunok bereziki hunkitzen gaituen ekimena izanik, azken edizio hori horrelako elkartasun ekimena egiteko baliatu izanak harrotasun gehitua sortu zigun.
Igandean, irailaren 26an, berriz ere muga bera gurutzatuko dugu, oraingoan, ekimen hartan parte hartzeagatik epaituko dituzten kideekin zein pertsona migrante guztiekin elkartasunean. Izan ere, euskararen zapalkuntzaren aurka borrokatzen dugunean, zapalkuntza ororen aurka borrokatzen ari gara. Abestiak dioen moduan, “batek gose diraueno ez gara gu asetuko, bat inon loturik deino ez gara libre izango”.
Irati Areitio, Luken Etxabe, Sugoi Etxarri, Intza Gurrutxaga eta Ibon Leibar
Euskal Herrian Euskarazeko kideak
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Eta beste urte batez, sindikatuek prefabrikatutako grebak antolatu dizkigute. Eta guk, indibidualki, erabakia hartuko dugu grebarekin bat egin ala ez, ikastetxean inongo asanbladaren beharrik gabe.
Niri irakatsi zidaten greba eredua jada ez dago modan, antza. Nire... [+]
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]
Mamu batek zeharkatzen ditu sukaldeak: Karlosen mamuak.
Karlos ez da aurkeztu Master Chef Celebrity lehiaketara. Bere sukaldaritza-ondarea aztertuta, oso argi dauka ez duela lehiakideen aukeraketa gaindituko. Izan ere, hedabide eta gastronomiaren akademiaren ateak itxita izan... [+]
Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]
Entzumen eta hizkuntza irakasleak (EHI) eta logopedak eskola publikoan zein kontzertatuetan lan egiten duten irakasle espezialistak dira. Horien funtzioen artean hizkuntzan eta komunikazioan zailtasunak dituzten ikasleei arreta zuzena ematea da, baina baita komunikazio sistema... [+]
PAIk sortutako biktimak ez dira bakarrik PAIren Legeak eragindako egonkortze prozesuari esker funtzionarizatutako irakasleak, baizik askoz gehiago. Batzuei nolabaiteko ikusgarritasun mediatikoa eman zaie Steilasek jarritako errekurtsoaren ondorioz; gehienak, alabaina, ikusezinak... [+]
Azken asteotan Castejón-Soria trenbidea berreskuratzeko eta Tuterako tren-geltokia gaur egun dagoen tokian mantentzeko edo, Nafarroako Erriberako hiriburuan Abiadura Handiko Trenaren ustezko geralekuak aitzakiatzat hartuta, hirigunetik kanpo beste bat egiteko... [+]
Gerra Urte, Gezur Urte!
Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.
Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]
Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.
Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]