Euskararen erabilerak atzerapausoa eman du eskola eremuetan
Arrue Ikerketaren 2017ko txostenaren arabera, D ereduko umeen artean egon da jaitsiera nabarmenena. Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ikastetxeetako ikasleak eskola giroan euskaraz zenbat aritzen diren neurtzen du ikerketak.
2017an egindako ikerketa da baina 2020ko martxoan argitaratu da eta ikerketak Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako ikastetxeetako umeen euskara giroa aztertzen du. Ikerketak bi urtean behin egiten dira, azkena 2015ean izan zen eta honekin alderatuz 2017an euskararen erabilera eskolako eremu guztietan txikitu da. Datuak zehazki aztertu ditu Berria-k.
2017an neurturiko ia erabilera guztiak 2015ekoak baino baxuagoak dira. LH4ko umeen artean, hau da, hamar urte ingurukoen kasuan, %62 ziren beti euskaraz zihardutenak gainerako ikaskideekin gelan, baina jolaslekura irteten ziren momentuan %34 izaten ziren. DBH2ko ikasleen kasuan haatik, %26 aritu ziren ikasgelan euskaraz denbora osoan eta jolastokian %15.
Eskolan euskararen presentzia etxean baino handiagoa dela adierazi du ikerketak. Lehen hezkuntzako ikasleen kasuan etxean %30ak egiten du euskaraz, baina lehenago azaldu bezala, irakaslea aurrean ez dagoen momentuan –jolaslekuan adibidez– datu hauek oso parekoak dira.
D ereduko ikasleak
D ereduan ikasten duten ikasleen datuak soilik alderatuz gero, 2017ko datuak 2011koak baino baxuagoak dira. D ereduko ikasleen artean epe horretan LH4n erabilera orokorrak 2,2 puntu egin du behera, eta DBH2n 4,1 puntuz. Jaitsierak gradualak izan ez direla azpimarratu dute, nagusiki 2015etik 2017ra baizik.
Ikerketa honen emaitzak ondorioztatuz, D ereduaren inguruko hausnarketak jarri dituzte mahai gainean: D ereduan ikasteak eta euskaraz aritzea eskutik ez doazela adierazi dute. D ereduaren baitan ikasleei euskarazko ingurune eraginkor bat eskaini behar zaiela azpimarratu nahi izan dute ere: "Zabaltzea komeni den hausnarketa bat da nolako osagarriak, indartzeak edo baliabide berriak behar diren zailtasun horiek orekatzeko".
Gora Aiaraldeko Jai Euskaldunak dinamika jarri du martxan aurten ere Aiaraldeko Euskalgintzaren Kontseiluak, Udal eta elkarteekin elkarlanean. Jaien testuinguruan euskararen presentzia eta erabilera sustatzea dute helburu. Iaz abiatutako bidetik jarraitu nahi dute aurten ere,... [+]
Antton Kurutxarri, Euskararen Erakunde Publikoko presidente ordearen hitzetan, Jean Marc Huart Bordeleko Akademiako errektore berriak euskararen gaia "ondo menderatzen du"
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]
Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]
Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta
Ansorena´tar Joseba Eneko.
Edonori orto zer den galdetuz gero, goizaldea erantzungo, D´Artagnanen mosketero laguna edo ipurtzuloa, agian. Baina orto- aurrizkiak zuzen adierazten du eta maiz erabiltzen dugu: ortodoxia, ortopedia, ortodontzia... Orduan (datorrena... [+]
Euskaraldiaren laugarren edizioaren bezperatan egon gara Goiatz Urkijorekin. Hirugarrenean apalaldia sumatu zuten; bigarrena pandemia betean egin izanak ez zuen askorik lagundu. Aurtengoa herrikoiagoa eta ilusionagarriagoa izatea dute helburu. Oraingoz pozik daude tokian tokiko... [+]
Gure hizkuntzaren aurkako beste eraso bat jasan behar izan dugu Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuaren eskutik; PAI programan euskararen aurkako aldaketa bat egitera behartu gaituzte. Azken urteotan, legeak hala aginduta, D ereduko ikastetxe berriek PAI programa sartu... [+]
"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]
Goizez Nafarroako zubirik esanguratsuenak jendez beteko ditu Sorionekuak dinamikak. Arratsalderako mobilizazio herritarra deitu dute Iruñeko Kostarapea parketik Alde Zaharreko Takonera parkeraino.
EAEko udal legearen euskararen arloko zenbait artikuluren aurkako epaia eman zuen Justizia Auzitegi Nagusiak 2023an, eta orain Gorenak berretsi du. Eusko Jaurlaritzak ez du garaiz aurkeztu epaiaren aurka egin zezakeen helegitea.
Sarriguren, Tafalla, Noain, Buztintxuri eta Gares herrietako D-PAI ereduko ikastetxeetako familiak kalera aterako dira Hezkuntza Departamentuak foru lege bidez ingeleseko orduak handitu nahi dituela salatzera. Euskarazko murgiltze ereduaren kontrako erabakia dela iruditzen... [+]
Osakidetzan egun, ez dago bermatuta euskarazko zerbitzua. Zerbitzu gehienetan ez dago hizkuntza irizpiderik eta herritar euskaldunek bere burua nabarmendu beharra daukate, egoera oso zaurgarrian, euskarazko zerbitzua jaso ahal izateko.