Euskararen aurkako oldarraldiei aurre egin
Azken hilabeteetan euskarak hainbat oldarraldi jaso ditu epaileen sententzien bitartez. Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak hainbat epai eman berri ditu: udal administrazioek euskara ez dutela derrigorrez lehenetsi behar beren jardunean, edo langileen oposizio prozesuetan hizkuntza eskakizunak derrigorrak ez izatea. Sententzietan azpimarratzen da Araba, Bizkai eta Gipuzkoan bi hizkuntza ofizial daudela, eta biek pareko izan behar dutela: “Ezin da egon bat bestearen gainetik. Bi hizkuntzak ofizialki berdinak dira, eta ezin da bietako bat lehenetsi”.
Epaileen argudioek hautsak harrotzen dituzte. Nahiz eta, lehenik eta behin, aitortzen den administrazio publikoak zuzen jokatzen duela herritarrek zerbitzu publikoak ematen dituzten langileekin nahiago duten hizkuntzan komunikatzeko duten eskubidea onar dezaten, kontrajarrian ipintzen du bere argudioa. Hala, autoek diote asmo hori ezin dela oinarritu bi hizkuntza koofizialak menderatzen dituzten pertsonen kontratazioan, horrek esan nahi baitu bietako bat bakarrik dakiten pertsonen eskubidea mugatzen dela, hau da, gaztelania.
Euskararen erabilera normalizatzeko asmoa agertu zenetik 40 urte baino gehiago igaro dira. Kontenplaziorik gabe egin zitekeen, inposizioaren bidez. Hala ere, malgutasunaren alde egin zen, eta malgutasun hori, luzarora, ez da itzuli horren onuradun izan ziren erdaldunen artean. Eta ez dut esaten zuzena ez zenik, baina lau hamarkada geroago, oraindik ere, euskaldunek langile publikoekin beren hizkuntzan komunikatzeko duten eskubidea ukatzen da.
Euskararen inguruko eztabaida gehiago garatu behar da; ez da isiltzeko unea. Euskal hiztunak baztertu egiten dira Euskal Herri osoan; ezin dugu gure hizkuntzan normaltasunez bizi. Esaterako, Urkullu lehendakariak urriaren 24an Familia Enpresen Kongresuan bere hitzaldian euskaraz jardun zenean kexua erakutsi asmo zuten murmurioak eta eztulak egin zituzten han zeuden hainbat pertsonak. Hortaz, Euskal Autonomia Erkidegoaren agintari nagusiari mespretxu eta eraso hori egiteko gai badira, zer ez diete ba egingo herritar xumeei? Horrelako erasoak ezin ditugu onartu eta ezer gertatuko ez balitz bezala utzi. Espainieraren nagusitasuna defendatzen dutenek eztabaida publikoa baldintzatu nahi dute, gizartea jarrera epeletara eramateko, aldaketa minimo eta kosmetikoak bakarrik onar daitezen, horrela estatuaren kontzeptu monolitiko bat inposatzen dute, gaztelaniaren hegemoniarekin batera.
Horregatik, Bilbon datorren azaroaren 4an euskararen normalizazioaren aurkako oldarraldia salatzeko manifestazioan parte hartzeko garrantzia azpimarratu behar da, eta euskalgintza sustatu. Euskaldunok ez gara isilduko erasotzen gaituzten bitartean; ez dugu etsiko, etxean geratuz, euskaraz mintzatzeko beldurrez.
Aritza Urrengoetxea Cordovilla, irakaslea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]
Otero jauna, garai honetan artzain honek ez du tarte handirik izaten ezertarako, justuan ibiltzen naiz, baina gaurkoan ezin utzi erantzun gabe zure azken kolaborazioa. Izan ere, sortu didan egonezinak pisua du. Haserrea ere astuna egiten zait. Ez pentsatu, ordea, dela zenbait... [+]
Duela gutxi, asteburu berean, Ertzaintzak bi salaketa jaso ditu: lehenengoa, emakume kolonbiar batena; lekukoen arabera, ertzainak kolpeka jarraitu zuen lurrera bota ondoren eta konorterik gabe zegoela; ospitalean garuneko edema eta paralisi partziala diagnostikatu zizkioten... [+]
Frantziskok "Franciscomanía" zeinuarekin hasi zuen bere Aitasantutza. Fenomeno soziologiko horri esker, Vatikanoko boterearen zirrikituak aldez aurretik ezagutzen ez zituen gaztetasunaren ikono eta Elizako aldaketa-haizeen intsuflatzaile bihurtu zen.
Era berean,... [+]