Euskararen aurkako eldarnio paranoikoa
Navarra Sumaren (UPNren) helegitearen ondorioz, Nafarroako Administrazio Auzitegiak (NAA) ebatzi du Antsoaingo Udalean euskarak ez dezala meritu gisa punturik eman hura eskakizun ez den lanpostuetan; halaber, dio euskara meritu izan daitekeela lanpostu jakin batzuetan arrazoizkoa eta poportzionatua baldin bada eta lanpostu bakoitzeko balorazioa egiten bada, bere ezaugarriak, funtzioak eta errealitate soizolinguistikoa aintzat hartuta.Bestela, nonbait, Funtzio Publikoan sartzeko, euskara ez dakitenak diskriminatu egiten dira. Gainera, Navarra Sumak helegitea aurkeztean elementu kuantitatiboak erabili ditu, alegia, plantila organikoan % 38,14 lanpostutan eskatzen dela euskararen ezagutza, baina Antsoainen % 79,2k ez duela hizkuntza ezagutzen.
Jakina denez, Nafarroako Funtzio Publikoan sartzeko milaka lanpostutan meritu gisa hartzen dira ingelesa, alemana eta frantsesa, jakintza orokor moduan eta lanpostuarekiko inolako berariazko azterketarik egin behar izan gabe. Baina, euskara meritu izatea, agrabioa omen. Antsoaingo lanpostu guztiek betetzen dute gaztelania hiztunaren profila; berriz, lanpostu batzuetarako euskara meritu izatea, agrabioa omen. Euskarazko profileko lanpostuek euskaraz nahiz gaztelaniaz eskaini dezakete zerbitzua, baina gaztelaniako profila dutenetan inolaz ere ez dago bermatuta euskarazko arreta, baina agrabioa omen.
Bestalde, bai Navarra Sumak (UPNk) helegiteak aurkezteko justifikazio gisa, eta baita NAAk epaia arrazoitzeko, hiztunen kopuruaren proportzio kuantitatiboak baliatzen dituzte plantila organikoan euskararen ezagutza izanen duten lanpostuen kopurua murrizteko. Alabaina, eremu mistoan egonik, euskaraz jarduteko erabakia hartu duen hiritarrak eskubide osoa du administrazioaren aurrean euskaraz egiteko, baita bere bizitza pertsonalean eta lankideen arteko harremanetan ere. Eskubide hori ezin da partzialki zatikatu, ezin da etenkaria izan, orain bai orain ez (kultur teknikariarekin bai, kirol koordinatzailearekin ez). Administrazio publikoak bitarteakoak jarri behar ditu eskubide hori errespetatua izateko bidean.
Nafarroan euskara jatorrizko hizkuntza eta kultur adierazpiderik berariazkoena eta baliotsuena izanik, Nafarroako Gobernuak hamarkadak daramatza helduendako euskara ikasteko programak sustatzen eta laguntzen, halaber, hezkuntza sisteman euskararen ikasketa bermaturik dago Nafarroa osoan. Beste kontu bat da nafar batzuek, euskarari uko egin eta baztertu egiten dutela erabakimen ideologiko absurdo bat tarteko, alegia, ez dutela inolako ahaleginik egin euskaraz ere gaitzeko. Hori horrela, euskara ez ikasteko erabakia, edo eskubidea, ezin da nafar euskaldunon eta euskaltzaleen eskubide demokratikoen gainetik egon; hori, hizkuntz supremazismoa da!
Horrela bada, Navarra Suma (UPN) oker nabarmena egiten ari da era osbesiboan euskararen eta euskaldunon eskubideen aurka helegiteak bata bestearen atzetik paratuz. Agian, pentsatu beharko luke euskara eta nazionalismoak nahasteko duen eldarnio paranoikoa (delirio paranoico), Nafarroaren adn-an dagoen euskara (hizkuntza, toponimia, abizenak...) errefuxatzera eraman duena, oker hartutako erabakimen politikoa dela. Izan
ere, era obsesiboan, euskara eta nafar euskaldunon eskubide demokratikoen aurka jotzen ari baita, ez besterik. Nonbait, soilik gaztelaniaz hitz egiten duen jendartea onar dezake, “hablame en cristiano” garai hura gainditzeke dauka. Zorionez, nafar gizarteak aurrerapena egin du Nafarroako jatorrizko hizkuntzen erabilera demokratizatzeari dagokionez.
Era berean, Nafarroako Administrazio Auzitegiak akats larria egin du, Navarra Sumaren eldarnio paranoikoari jaramon eginda. Izan ere, Antsoaingo Udalak, Euskararen Legeari jarraikiz, gehiengo kualifikatu batez hartutako erabakiaren aurka ebazpen arbitrario bat ematea perbertsio hutsa da. Auzitegi bati dagokion ponderazioa eta justiziaren bilaketaren zantzuak galduta, ebazpen ideologiko bat eman du. Nafarron bizikidetzaren aurka emandako ebazpena. Tamalgarria!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Etxebizitzaren auzia aspalditik datorren egiturazko arazoa da. Giza eskubidea izan behar lukeena, gehienez ere eskubide subjektiboa baino ez da. Iruzurra dela diot instituzio eta alderdi politiko guztiek hitz politak esan arren, ez diotelako muinari heltzen. Egun, enpresa... [+]
Zertarako irakaskuntza kontzertatua?
Eskola publikoko eragile gehienen kontra EAEn onartu den Hezkuntza Lege berriak irakaskuntza kontzertatuaren doakotasuna bermatzea du helburu, beti ere botere publikoen finantzaketaren bidez, jakina. Espainiako Estatuan ere gobernukideek... [+]
Azaroaren 15ean Errenteria-Oreretan Euskal Herria Digitala osatzen dugun eragileek antolatutako hirugarren jardunaldiak egingo ditugu. Autodefentsa digital feminista lantzeko tailer bat eta digitalizazio demokratikoa oinarri izango duen hitzaldi bat izango dira... [+]
Aste batzuk daramatzagu hedabide eta sare sozial guztietan Iñigo Errejoni indarkeria matxista batzuengatik egindako akusazioei buruzko iritziak entzuten. Horrekin batera, eztabaida asko sortzen ari dira: nola salatu behar dugun emakumeok, nolakoak izan behar duten gure... [+]
Badira hauteskundeek erabaki politikoei legezko izaera emateko baino ez dutela balio diotenak. Eta ez dira gutxi horrela pentsatzen dutenak. Bale, baina horrekin gauza asko esaten dira, besteak beste, benetako agintea, boterea, joko horretatik kanpo dagoela.
Baina –nire... [+]
Azken hamarkadotan euskalgintzan jardun izan dut, dela helduen euskalduntzean AEKn, dela hizkuntza-eskubideen defentsan Behatokian, dela euskararen normalizazioaren alde Euskalgintzaren Kontseiluan. Den-denetan egokitu zait euskalgintza edota herrigintza auzitan jartzen zutenen... [+]
Dakigunez, Hego Euskal Herriko Independentismo Instituzionalak ibilbide-orri jakin bati ekin dio. Espainiako Estatuarekin itun berri bat sinatzea. Bide horrek zenbait aldagai ala premisa nagusi erabiltzen ditu. Hala nola: PSOE ezkerreko alderdia da; Espainiako Estatua... [+]
Batzuetan, mehatxua behar izaten dugu arriskuan dagoenaren garrantziaz jabetzeko. Eta mehatxu horren tamainaren araberakoa izaten da balizko erasoari erantzuteko barruan sentitzen dugun indarra. Konturatu orduko, zeure burua ikusten duzu lanean, buru-belarri, galtzeko arriskuan... [+]
Agorrilaren 27an igorri nizuen gutunean, irailaren 10eko auzian euskaraz deklaratzeko asmoa nuela adierazi nizuen. Auzi honen hastapenean, epaile nagusiari euskaraz zekienez galdegin nion. Gutxiespenarekin ezetz erantzun zidan. Orduan, nere gutuna eskuratu zuenez frantsesez... [+]
Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]
Wikipedia.org-en arabera, Gish gallop (Gish-en lauhazka) edo falazien metrailadorea "eztabaida teknika bat da, aurkariari ahalik eta argudio gehienekin eraso egiten diona, argumentu horien zehaztasuna edo sendotasuna kontuan hartu gabe", eta albo-ondorio gisa... [+]