Euskaraldian hitanoa lantzera deitu dute
Hamahiru ZirHika kide batu dira hitanoaren erabilera aldarrikatzeko eta antolakundearen ekintzen berri emateko. Azalpenak Badihardugu elkarteko Idoia Etxeberria eta Galtzaundiko Uxoa Elustondok egin dituzte. Horiei, Andoni Egaña eta Amaia Agirre bertsolariak eta Andrea Bella uruguaitarra batu zaizkie, beste ZirHikako kide batzuen artean.
ZirHika mugimendua Euskal Herriko I. Hika Topaketan sortu zen eta hainbat eragileek osatzen dute. Larunbatean egindako aurkezpenean etorkizunera begirako erronkak eta helburuak aurkeztu dituzte, besteak beste, Euskaraldian hitanoan aritzeko aukera sustatzea. Hitanoa erregistro "paregabea" dela adierazi dute, hizkuntzari "freskotasuna" eta "adierazkortasuna" ematen dion hizkera informala delako. Gazte askok bat-batekoaz hitz egiteko erdarara jotzen dutela ere esan dute, "gazte-hizkera baten bila".
Hitanoa –bereziki noka– eta euskara sustatzeko eta normalizatzeko helburua du ZirHikak. Horretarako aurten ekintza ugari egingo dituzte Euskal Herri osoan. Euskal Herriko II. Hika Topaketa egin dutela jakinarazi dute, Markin-Xemeinen izango da azaroan, eta bi urtean behineko jarraikortasuna izango du.
Abenduaren 7an Durangoko azokan egindako Hikadromoaren inguruko balorazioa ere aurkeztu dute ZirHikaren lehenengo ekimena izateaz gain, arrakastatsutzat joz "balorazio oso positiboa egin genuen eta errepikatu egingo dugu". 75 lagunek hartu zuten parte, Euskal Herriko lurraldeko guztietako 38 emakume eta 36 gizonek.
Gainontzeko ekimenen artean, hitanoaren praktika onen dekalogoa edo udalekuetan hitanoa sartzea aipatu dituzte. Belaunaldi berriak hitanoarentzat garrantzitsuak direnez, bertsozale elkarteko udaleku eta UEMAren Salto! udalekuetan txertatuko dute programa.
Euskaraldian hikaz
Euskaraldian hitanoa txertatzearen aldeko apustua ere egin dute. Gauzak horrela, Euskalaraldia antolatzen duen Taupa mugimenduarekin batu ostean, ZirHikak antolaketan parte hartzea erabaki zuen. Euskaraldiaren txapan, orduan, H-a jartzeko aukera izango du hala nahi duenak eta "nahi baduzu nirekin hika egin dezakezu" esanahia eskuratuko du. H-a jartzeko ez dagoela hika jakin beharrik gogoratu dute kideek, ikasi edo entzun nahi duen orok izan baitezake.
Parte hartzeko izena eman da eta ondorioz, hala egingo duten herritarrek galdera bat gehiago izango dute hasierako formularioan. Are gehiago herriek Euskaraldia Hikan egingo duela esaten ez badute, bertako herritarrek ez dute parte hartzeko aukerarik izango, adierazi dutenez. Orain arte 66 herrik izena eman dutela jakinarazi dute eta gogorarazi dute martxoaren 1ean izena emateko epea bukatzen dela. Euskaraldiako herri batzordeak animatu dituzte, "aparteko lanik" hartu gabe "aukera ederra" baliatzeko.
Durangoko Azokako berrikuntzetako bat izango da ZirHika taldeak sortu duen hikalarien bilgunea. Hika hitz egitea eta ongi pasatzea izango da helburua, abenduaren 7an Landako ikastetxean.
Aiora Eizmendi Otaegik (Errezil, 1997) Administrazio eta Finantzako Goi-mailako Zikloa egin zuen eta urte batzuetara Lehen Hezkuntzako Gradua egin zuen EHUn. Uztaro aldizkarian argitaratu ditu "Arnasgune bateko haurrak eta hitanoa: hastapena eta helduen begirada"... [+]
Hika edo hitanoari buruz ari garela, edo, hobeto esanda, hitanoa “zuzen” erabiltzeari buruz ari garela, tarteka-marteka pizten denez debate txikiren bat –dela sare sozialetan, dela oraindik bizitza erreala deitzen diogun horretan–, ez ote den komeni hemen... [+]
Zergatik ari dira gizonak, lagun talde batean, euren artean hitanoa erabiltzen, gizonak ez diren bestelako gorputz eta identitateak ere zirkulu horretan baldin badaude? Zer esan nahi du horrek? Zer sentsazio sortzen dira? Eta horri aurre egiteko, emakumeek ere hitanoa erabiltzea... [+]
Badihardugu euskara elkarteak egindako inkestaren arabera, parte-hartzaileen %55,6k dio bere herrian hitanoaren egoera kaskarra edo oso txarra dela. %5ak baino ez du uste bere herrian nokaren egoera ona denik eta tokaren kasuan %24k.
Euskaraldiarekin batera, Goierri aldean Gipuzkoan beste ekimen batean ari dira egun hauetan: Hikaldia. Aittu euskara elkarteak antolatzen du, bikoteka aritzeko lehiaketa bezala. Hitanoz egiteko ariketa batzuk proposatu dira, eta audio bidez grabatu behar dituzte... [+]
Aste honetan jarri da app dendetan Appa Hi! aplikazioa, Oñatiko hitanoa ikasten laguntzeko sortua. Aplikazioa da Ingo Xonau! proiektuaren parte da, hitanoa herri hizkeratik ez desagertzeko ekimen bat, Oñatin garatua.
Gaueko hamarrak dira Axular kultur elkartean. Edalontzien txilin-hotsek bat egiten dute noizbait jendearen berbaroarekin, eta ingurumarian nagusi dira garagardoa, kea eta Arratiko gazteen itzalak. Azken horiek hor-hemenka dabiltza, barreka, kontu kontari, Igorreko herriko... [+]
“Xaukena xauk!” esaten omen dute oñatiar gazteek “besterik ez zegok!” adierazteko. Boladan jarri omen da esaera. Hikako forma horren erabilera, ordea, ez da hitanoaren osasun onaren adibide. Mutilek hala moduz darabilte toka, “xaukena... [+]
Ingo Xonau! proiektua aurkeztu genuen larunbat goizean, Oñatin. Hika dakiten emakumeen argazkia atera, Lazarraga lorategian, eta ondoren ekitaldia egin genuen Santa Ana antzokian. Emanaldian erakutsitako bideoa sarean ipini dugu gaur!
“Hitano ikastaroa egin dut”; “Hara ba, ni neu oraintxe hastekoa naiz!”; “Beste hari entzun diot bere herrian ere antolatu dutela”. Batean eta bestean, halako elkarrizketak entzuten dira, beti ere, Gipuzkoan. Ikastaroak inoiz baino gehiago... [+]
Hitanoa, emakumeak ahalduntzeko tresna izenburupean, egun osoko jardunaldiak izan ziren atzo, zapatua, Emakumeen Txokoan.