Euskaraldia: helburuak eta gaizki-ulertuak
Azaroaren 18an hasi zen “Euskaraldia”, bi astez euskal hiztunen eta euskaraz hitz egin ez arren, ulertzen dutenen arteko euskararen erabilpena sustatzea helburu duen ekimena. Ekimen honek testuinguru batzuetan gabeziak dituela eta “Egun on!” baino txapa hobeagorik ez dagoela uste badut ere, Euskaraldia erabilgarria dela eta sarritan helburua gaizki ulertua dagoela esango nuke.
Lehenik eta behin, azken egunotan “Eukaraldia behin-behineko kontua da” edo antzeko baieztapenarekin Euskaraldiaren eraginkortasuna zalantzan jartzen dutenei erantzun nahiko nieke.
Arrazoia daukaten arren, ekimenaren helburua gaizki ulertu dutela uste dut, gakoa hor baitago: aldiuneko kontua izateak “ohiko euskalduntzea” baina errazagoa egiten du. Hau da, euskaldundu nahi dutenei euskaraz hitz egiteko edo haiei euskaraz hitz egin diezaieten eskatzeko aitzakia ematen die.
Eta ez, euskalduntzea bi astetan burutzen ez bada ere, prozesu hori hasteko bultzada da; gero jarraitu beharrekoak alegia.
Hau horrela izanik, “euskaldun zahar” eta “ohiko euskal hiztunentzat” daukan erabilgarritasuna zalantzan jartzen dut. Eta ez, ez naiz “euskara eta erdera 50/50” mintzo dutenetaz ari, ezta “euskara hablatzen* ” dutenetaz ari, eta ez naiz euskara ikasi berri duten edo euskara ikasten ari direnei buruz ari. Euskara egunerokotasunean eta naturaltasunez hitz egiten dugun euskaldunei buruz ari naiz, eta testuinguru hauetan duen eragina zalantzan jartzen dut. Izan ere, txapa bat jarri gabe euskaraz hitz egiteko ohitura dugunontzat, ez dut Euskaraldia erabilgarria ikusten. Aldiz, ohiko euskal hiztunak Euskaraldiarentzat erabilgarriak gara, euskararentzat garelako alegia, euskal hiztun eta entzule berrientzat euskara egunerokoan txertatzen laguntzen dugulako, euskaraz mintzo bagara noski.
Baina, funtzio hau Azaroaren 18an edo Apirilaren 18an beteko dugu. Hau esanda, nire burua azken talde honetan kokatzen dut. Aukeran euskaraz hitz egitea nahiago badut eta normaltasun osoz euskaraz mintzo banaiz ere, askotan euskaraz ulertzen duten lagunekin erdaraz mintzo naiz. Egoerarekin jabetzen naizenean euskaraz hitz egiten hasten banaiz ere, egoera horietarako Euskaraldiak ez du balio. Egoera honetan dauden euskaldun asko daude, eta txapa bat jartzeak ez gaitu egoera hauetatik babesten, izan ere, besteak euskaraz ulertzen gaituela edo euskaraz hitz egiten badakiela badakigu eta hala ere, erdera gailentzen da.
Eta euskaraz solasten naizenean ere, erdal gramatika eta hiztegiaren eragina haundia da. Erdal gramatikaren kalkoak edo hiztegiaren kalko okerrak nire euskaran presente daude, eta hauek hobetzeko Euskaraldiak ezer gutxi balio dit, euskararen erabilpena sustatzeko balio baitu, eta maila batetraino euskararen kalitatea hobetzeko balio badu ere, langa hori gainditzerakoan ez du balio.
Hitz gutxitan, Euskaraldia ekimen eraginkorra bada ere, askotan gaizki ulertua eta kritikatua izan ohi da. Hankamotz gelditzen baita euskara hobetu nahi den kasuetan, helburua bestelakoa delako, Euskaraldiaren antolatzaileen hitzetan: “euskara ulertzen duten hiztunen arteko ahozko hizkuntza-ohiturak aldatzeko ariketa sozial masiboa da”. Hau da, euskara zabaltzea, ez sakontzea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
.jpg)
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]
Mamu batek zeharkatzen ditu sukaldeak: Karlosen mamuak.
Karlos ez da aurkeztu Master Chef Celebrity lehiaketara. Bere sukaldaritza-ondarea aztertuta, oso argi dauka ez duela lehiakideen aukeraketa gaindituko. Izan ere, hedabide eta gastronomiaren akademiaren ateak itxita izan... [+]
Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]
Entzumen eta hizkuntza irakasleak (EHI) eta logopedak eskola publikoan zein kontzertatuetan lan egiten duten irakasle espezialistak dira. Horien funtzioen artean hizkuntzan eta komunikazioan zailtasunak dituzten ikasleei arreta zuzena ematea da, baina baita komunikazio sistema... [+]
PAIk sortutako biktimak ez dira bakarrik PAIren Legeak eragindako egonkortze prozesuari esker funtzionarizatutako irakasleak, baizik askoz gehiago. Batzuei nolabaiteko ikusgarritasun mediatikoa eman zaie Steilasek jarritako errekurtsoaren ondorioz; gehienak, alabaina, ikusezinak... [+]
Azken asteotan Castejón-Soria trenbidea berreskuratzeko eta Tuterako tren-geltokia gaur egun dagoen tokian mantentzeko edo, Nafarroako Erriberako hiriburuan Abiadura Handiko Trenaren ustezko geralekuak aitzakiatzat hartuta, hirigunetik kanpo beste bat egiteko... [+]
Gerra Urte, Gezur Urte!
Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.
Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]
Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.
Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]
Hainbeste urte borrokan horren atzetik ibili ondoren, 34 urte, hain zuzen, oso pozik gaude orain egun batzuk, abenduaren 28an Inuzente egunean, Iruñean, Nazioarteko Euskal Pilota Federazioak antolatu zuen batzarrean hartu zen erabakiagatik. Zeren ondo bidean,... [+]
Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]
2023ko otsailean irakurri nuen berria prentsan, eta triste geratu nintzen, ezustean harrapatu eta zer pentsatua eman baitzidan. Azpeitiko Jostaldi Kirolak Erdikaleko denda itxi egingo zuten, 48 urteko ibilbidearen ondoren.
Denboran atzera bidaiatu arazi zidan horrek. Makina... [+]