Euskarak geroz eta pisu txikiagoa du Amurrioko Udalaren aurrekontuetan
Amurrioko Udalaren aurrekontuak 5 milioi euro gehiago dituen arren, %8ko jaitsiera egon da euskara arlora bideratutako den diru kopuruan, iaz baino 33.945,52 euro gutxiago.
Euskara arlora bideratutako Udalaren aurrekontu osoaren pisu espezifikoak nabarmen egin du behera Txerra Molinuevok (EAJ) aginte makila hartu zuenetik; 2021ean %2,56koa zen eta 2024an aldiz, %1,51koa.
Ehunekoak ez ezik, 2024an euskara arlora bideratuko den diru kopurua iaz baino 33.945,52 euro txikiagoa da (%8ko jaitsiera), aurrekontu orokorra 5 milioi euro handiagoa den arren.
Baina zertara bideratzen da dirua euskara arloko aurrekontuan? Nahikoa al da?
2024 urteko aurrekontu hauetan, giza-baliabideetan 86.266 euro inbertituko dira, arloko aurrekontuaren %20. Bigarren diru partida esanguratsua "Oporretan euskaraz" haurrentzako udalekuen diru-partidarena da, 105.744,18 eurokoa, arloaren %24,70 bereganatzen duen jarduera da hau (aurrekontu osoaren laurden bat).
Euskara biziberritzeko baliabide publikoak zertara bideratu behar diren zehaztea, instituzio publikoen eta euskalgintzaren arteko aspaldiko gatazka-ardatza da. Haurrentzako udalekuak Euskara Arloak ordaindu behar ditu euskaraz garatzen direlako?
Euskarazkoak diren kultur-ekitaldiak ere Euskarak ordaindu behar ditu, eta Kulturak gaztelaniazkoak? Udalekuak ez lirateke (inguruko udal gehienetan bezala) gazteria, kultura edo beste arloren baten aurrekontuetatik ordaindu behar?
Arloaren aurrekontu osoaren ia erdia bi lerro horietan xahutzen da beraz, eta euskara biziberritzeko egitasmo zuzenetara, beste erdia.
Jaurlaritzaren irizpideak
Eusko Jaurlaritzak gutxienez aurrekontuaren %2a euskara biziberritzeko dinamiketara bideratzea aholkatzen du. Amurrioko Udalaren zenbatekoa horren azpitik dago, are gehiago dirua zehazki zertara bideratzen den aztertuz gero.
Eusko Jaurlaritzak gutxienez aurrekontuaren %2a euskara biziberritzeko dinamiketara bideratzea aholkatzen du, langile gastuak aintzat hartu gabe. Bide batez, aholku horrek zehazten du euskara arloak 4 langile osoren dedikazioa beharko lukeela (bi euskara teknikari, itzultzaile bat eta trebatzaile bat) Amurrio bezalako udalerri batean, eta udalerri hori ez da 1,5 langilera ere iristen.
Horrek esan nahi du, langile gastuak kenduta, Amurrioko Udalak bere aurrekontu osoaren %1,20a baino ez duela bideratzen hizkuntzaren biziberritzera (341.930 euro).
Udalekuak, legokiokeen bezala, beste arlo batek kudeatuko balitu, aldiz, 236.186 eurokoa litzateke euskara biziberritzeko egitasmo zehatzetara bideratutako diru-kopurua: Udal-aurrekontu osoaren %0,82. Jaurlaritzaren gomendiotik oso-oso urruti.
Komunikabideari laguntza
Amurrioko Udalak Aiaraldea Komunikabideari esleitzen zion eta orain kendu dion diru-laguntza, instituzio osoko aurrekontu orokorraren %0,021 zen, eta euskara arloko aurrekontuaren %1,40.
Komunikabideari kendutako laguntza gorabehera, ezinezkoa da baliabiderik gabe Euskara Planak betetzea, euskararen normalizazioan aurrera egitea ezinezkoa da, esku artean ditugun erronkei aurre egitea ezinezkoa da. Amurrioko Udal Gobernuak ez al du euskararen biziberritzean aurrera-urratsik eman nahi?
Baliabide publikoak txikitu beharrean, handitu eta adituek dioten neurriraino igo beharko lituzkete euskararen biziberritzeari egiazko bultzada bat eman nahi bazaio.
Euskaraz izango direla iragarri baina gaztelaniaz izaten amaitzen duten ekintzak, teorian elebidunak diren eta praktikan gaztelania hutsean egiten diren saioak edota zuzenean euskaraz eskaintzen ez den aisialdia. Gasteizko gurasoen kexak ugariak dira eta mezu garbia dute:... [+]
Euskararen erabilera galtzen ala berreskuratzen ari da? Non begia, han ahoa. Ahobizarrik gabe mintzo da Oihane Perea Perez de Mendiola (1977, Gasteiz) euskalgintzak zein bertsogintzak Arabari emandako bueltaz. 30 urteren ostean bertso txapelketen fokupetik atera berritan, plazen... [+]
Lazarraga Kultur Elkarteak 2014an sustatutako proiektuari bukaera eman, eta Gasteiz Antzokiaren proiektuan zentratuko da elkartea.
Ikasle garaian bere ibilbide profesionala ingeniaritzara bideratzeko asmoa zuen arren, beste aukera batzuk bidean agertu, eta euskarari lotutako ibilbide esanguratsua egin du ordutik Alex Vadillok. AEKn 15 bat urtez, lehenik, eta Gasteizko Udaleko Euskara Zerbitzuan beste 18... [+]
Neurrizko, zentzuzko, zuhur ageri da zaratotsa nagusi den mundu zementuz josian. Mendi eta basoak izan ditu lantegi, eta sen on handiz mintzo da hala naturaz, nola haren girbin hiriaz. Apal eta sotil ari da Arabaz, toponimiaz, euskaraz... Indarraren arrazoirik gabe, arrazoiaren... [+]
GEU Elkarteak Aihotz plazako txosna kudeatu izan du azken urteotan. Euskarari jai-eremu propio bat eskaintzeaz gain, elkarteak urtean zehar antolatzen dituen beste zenbait egitasmo egiteko beharrezkoa den diru-iturria ere eskaintzen du. Jairik ez ospatzeak kalte ekonomikoa... [+]
Batera: kultur proiektuak elkarrekin diru-laguntza deialdiak hiru proiektu saritu ditu: Bizimundua, Tinta eta grafito artean: musak eta Erroak. Crowdfunding kanpainak martxan egongo dira martxoaren 30era arte.
“Izaskun Arrueren urratsen atzetik” liburua idatzi du Miel Anjel Elustondok. Azken hamarkadetan Gasteizen eta Araban euskararen bilakaera eta Ikastolen sorrera nolakoa izan zen aztertu du. Izaskun Arrue Arabako Ikastoletako “lehen andereñoa” izan... [+]
Mendialdean euskarararen zabalpena aztertu du Joseba Abaitua linguistikako doktoreak; muga oso garbia aurkitu du, euskararen eta erromantzearen artean.
Bizitzeko proiektu baten aterpea izan asmo du. Aiaraldea Komunikazio Leihoak hauspotu du ekimena, eta komunikabide izatetik komunitate izateko jauzia ematen ari dira. Hezkuntza, feminismoa, kultura, ekonomia sozial eraldatzailea eta elikadura burujabetza ardatz, eta euskara... [+]