Euskara ere pandemiapean
Urte asko dira gure enpresan euskara dela gure hizkuntza. Barnera begira dauden agiri guztiak eta gure artean dauden idatzi eta azalpen guztiak euskaraz dira. Horrela jardun izan dugu urteetan eta horrekin uste genuen euskara normala eta naturala zela gure erakundean; urte askotan enpresa kontseiluak, zuzendaritzak eta bertako langileek egin duten esfortzua eta lana, eredugarriak izan dira. Eta euskararen inguruan egin den planteamendu kolektiboari esker lortu da euskara maila horretara eraman eta bertan eustea. Ez erakunde barneko langileei begira bakarrik, baita erakundean interes gune diren inguruko gizarte, hornitzaile eta bezeroen aurrean ere. Argitu behar dugu gurean hasiera-hasieratik euskaraz aritzeak esan nahi duela euskaraz soilik aritzea. Gure idatziak euskaraz sortzen dira, ez ele bitan, horrek lan gehiago suposatzen duelako eta jakina erantzuna hizkuntza berean jasotzea bidezkoena delako.
"Administrazioan edota judikaturan euskaraz soilik aritzeak atzerapenak dakartza, dokumentazioa itzuli behar dutelako"
Hau dela eta konturatu gara zenbait erakundeetan, administrazioan edota judikaturan euskaraz soilik aritzeak atzerapenak dakartzala, dokumentazioa itzuli behar dutelako. Ondorioz, auzi motaren arabera kalteak eragiten digu, kasu batzuetan erakunde modura besteetan, aldiz, norbanako modura; eta egoera honek sortzen digun beldurrak, eragotzi egiten digu euskaraz aritzea.
Gertuko bi adibide aztertuko ditugu. Egungo pandemiak eraginda Aldi Baterako Enplegu Erregulazioak (ABEE) eskatu behar izan ditu erakundeak, eta ez dago azaldu beharrik atzerapenik gabeko erantzunak behar dituela. Prozesuaren lehenengo komunikaziotik hasita dena gazteleraz idatzi da, euskarazko testuak Lan Ikuskaritzara iristean atzerapenik sortu ez dezan. Erantsi behar da, euskaraz idatzita balego zailtasun handiak izango lituzketela bertan aritzen diren profesional gehienek, ez baitaude euskaraz trebatuta.
Gure erakundeak, atzerapenek ekar zitzaketen kalteak baloratu ondoren, aurrez hartutako euskaraz aritzeko erabakia alde batera utzi eta gazteleraz hasi behar izan du ABBEaren prozesua. Eta ez da lehen aldia hori gertatzen dena: lan-egutegi aldaketa baten ondorioz Lan Ikuskaritzan aurkeztu zen gaia eta, orduan ere, dokumentazioa gazteleraz aurkeztu beharrean aurkitu ginen, bestela itzulpenak egin beharra batetik eta terminologiaren ezagutza eza bestetik, izugarri atzeratuko zuen erantzuna eta.
Jarrai dezakegu norbanako erretiro prozesuetan atzerapenak sortzen dituen beldurrak aipatzen, baina ez luke beste datu esanguratsurik gehituko. Hori dela eta, egoerari irtenbide bat aurkitu beharrean gaude.
"Gure erakundeak, atzerapenek ekar zitzaketen kalteak baloratu ondoren, aurrez hartutako euskaraz aritzeko erabakia alde batera utzi eta gazteleraz hasi behar izan du ABBEaren prozesua"
2020ko martxoaren 2an El Correo-k argitaratutako artikulu batek horrela zioen: “Los tribunales vascos llevan tres años sin celebrar ningún juicio entero en Euskara”. Egiari sor, egun, auzi bat euskaraz eramateko epaitegira militantzia dosi handia behar dugu eta normaltasunetik urruti kokatzen gaitu, lehen aipatutako beldurrak medio.
Halere, artikulu berean dio epaileen %9ak dutela gaitasuna euskaraz aritzeko. Beraz, badago nondik hasi zerbitzua ematen. Hizkuntzaren eraldaketa nola egin behar den ezagutzen dugunok badakigu egoera linguistikoa ez dela egun batetik bestera aldatuko. Beraz, alor horietako profesionalek eta bere inguru administratiboak urratsez urrats bere zereginetan euskaraz trebatzeko planak bideratuko dituztela zalantzarik ez dugu. Baina bitartean, auzietan segurtasunez euskaraz aritzeko bitartekoak eskain daitezke. Euskaraz aritzeko gai diren epaileen %9 horretan oinarrituta. COVID-19aren pandemiapean modan jarri zaizkigun protokolo bereziak egokitu besterik ez genuke, euskaraz bideratu nahi diren auziak hasieratik amaierara euskaraz burutzeko. Eta, batez ere, auziak euskaraz hasteko protokolo berria martxan jartzea behar da, sortzen dituen atzerapenik edo kalterik sortu ez ditzan.
*Arantzazu Eguiguren, Iñigo Gomez, Jose Ramon Jimenez,
Josue Lazkano, Antonio Galiot, Asier Etxaniz
(Elay S.L.ko Langile batzordearen izenean),
Kristina Elkoro
(Elay S.L.ko zuzendari Orokorra)
:
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Ekonomialariei asko gustatzen zaizkie merkatuen jokabideak adierazten dituzten grafikoak, kurbak alegia. Deigarria egin zait zentzu horretan Pluralistic webguneko “The future of Amazon coders is the present of Amazon warehouse workers” artikuluan (Amazonen... [+]
Ikaslez lepo zegoen Leioako Hezkuntza Fakultatea pasa den asteazkenean, Samantha Hudson zetorrelako. 1999an jaiotako Mallorcako artista, abeslari eta influencer transgeneroa da. Kantatzen Duen Herria topaketetako izarrak ilara amaigabea zuen selfie eta autografoak emateko, eta... [+]
Bekatu bat aitortu behar dut hemen. Duela lau urte, ohitura berri bat sarrarazi nuen nire bizian: igande gauetan, kaka kanoi baten antzera "informazio" jarraikia hedatzen duen CNews telebista kate ultraeskuindarra begiratzen hasi nintzen. Hasieran ordu erdi bat astero... [+]
Kointzidentzia harrigarriak daude bizitzan. Izan ere, zenbat ikusle elkartu litezke Arriaga antzokian? Zenbat komun ote daude solairu bakoitzean? Zein probabilitate dago Gipuzkoako emakume bik sartu-irtenean leku eta istant berean kointziditzeko, 35 urtean elkar ikusi barik egon... [+]
Transfeminismoak argia eta konplexutasuna ekarri ditu gorputz, genero eta desirei buruzko eztabaidetara. Hala ere, itzalak ere sortu ditu. Ustezko koherentzia politiko erradikal baten izenean –askotan hegemonia oso zehatz bati lotua–, diskurtso transfeminista batzuek... [+]
Garai kuriosoak bizi ditugu eta bizi gaituzte, zinez. Hezkuntza krisian dela dioten garaiak dira eta, gutxien-gutxienean, aliritzira, ba aizue, 2.361 urte ditu gaurgero boladatxoak.
Ez zen ba debalde joan Aristoteles bere maisu maite Platonen akademiatik lizeo bat muntatzeko... [+]
Ukrainako gerrar hasierako zergatiak ez dira azaldu zizkigutenak bakarrik, beste arrazoi batzuk ere badaudelako. Errusiak zioen Ukrainako errusiar hiztunen defentsarako urrats bat eman behar zuela; Ukrainako Gobernuak, aldiz, Errusiaren armadari aurre egin behar zitzaiola,... [+]
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Berriki zabaldu da Gazako lurralderako Egiptok egindako hirigintza-antolaketa plana. Marrazki batean jaso dira etorkizuneko kale, eraikin eta iruditeria, oraindik metraila eta lehergailuen usaina darion errealitate baten gain. Hirigintza proposamena, beste bonba jaurtiketa bat... [+]
Bizitza erdigunean jartzeko abagunea ikusi genuen feministok zein ekologistok Covid-19 pandemia garaian. Ez ginen inozoak, bagenekien boteretsuak eta herritar asko gustura itzuliko zirela betiko normaltasunera. Bereziki, konfinamendu samurra pasa zutenak haien txaletetan edo... [+]
Segurtasun falta dagoen irudipena handitu dela azaldu du Eustaten azken txostenak. Gurean, Trapagaranen, Segurtasuna orain, delinkuenteen aurka manifestaziora deitu dute herritar batzuek.
Bi izan dira sentsazio hori zabaltzeko arrazoiak. Batetik, udalak Udaltzaingoaren... [+]
Badira etxebizitzak saltzeko atarietara harpidetuta daudenak, etxe bat erosi nahiko luketelako. Tarteka etxeak ikusteko hitzorduak ere egiten dituzte, eta seguru nago saltzaileak badakiela pertsona horiek ez dutela etxea erosiko, ez bisitan etxeari aurkitzen dizkioten baina... [+]