Galdera luzatu nien ingurukoei: "Sentitu al duzu inoiz konplexurik euskaraz hitz egiterakoan?" eta erantzun-zaparradagatik teilatua tantaka hasi baino lehen, hodietara edo artikuluetara bideratu dut hitz jarioa. Hauxe duzu bigarrena.
Anak erran zidan: "Osasun arloan bizi berri dut konplexu handia, egoera gogorra bizi behar izan nuen ospitalean eta aurreko zein ondorengo kontsultetan, baina espazioak eta profesionalak ez daude prest horretarako. Oso gogorrak izan ziren fase horiek, informazioa ez zegoen egokituta eta atentzioa ere erdaraz izan zen. Horrelako momentu garrantzitsu eta tristeetan erdaraz egiteko derrigortasuna beste biolentzia kapa bat izan zen niretzat, aurretik ere bortitza zen inguru horren erdian. Desgraziak konbinatuta, ezin nintzen %100ean ni izan, momentu horretan behar nuen arren". Anaren hitzek uretara botatako harriaren uhin hedakorrak eragin dizkidate: ezin nintzen ni izan. Osasuna jokoan eta horra guk eraikitako zerbitzu publiko batek ezarritako prezioa: nortasuna ukatzea. Gogora etorri zait Lorea Agirreri duela lau urte entzun niona: "Nire gorputza da osorik euskalduna eta emakumea: ez erdizka emakume, ez erdizka euskaldun. Honek besteak nirekin harremantzeko modua arautzen du, baita nik besteekiko ditudan jarreretan eragin ere".
"Horrelako momentu garrantzitsu eta tristeetan erdaraz egiteko derrigortasuna beste biolentzia kapa bat izan zen niretzat"
Anderrek gazteleraz kontatu zidan, bere kasuan, ni izatea eta gu izatea talkan egon direla eta badaudela bere baitan: "A ereduan ikasi dut haur hezkuntzatik. Beraz, euskara irakasgai bat izan da, matematika bezala, eta kasu handirik egiten ez badiozu, nik bezala, ez zaizu interesatzen. Nik dena penkatzen nuenez, euskara ere bai. Gero, 16-17 urterekin, musika interesatzen hasi zitzaidan: skins, mods eta horiek guztiak. Giro batzuetan euskaraz hitz egiten zen, borrokek. Hor hasi nintzen zerbait falta zitzaidala sentitzen. Gero, batxilergoan, gogoratzen dut klasean adi egoten hasi nintzela, mugitzen hasi nintzen edo mugitu nahi nuen giroetan euskara erabiltzen zelako, eta orduan esan nuen: ostia, hau ez da irakasgai bat, ikasi nahi dudan zerbait da, kalean erabili nahi dudalako. Baina berandu zen, zer ikasiko duzu 17 urterekin bizitza osoan ikasgai guztiak penkatu badituzu?! 18-19 urteetatik aurrera zure nortasuna definitzen duzu, eta hemen Euskadin edo Euskal Herrian probabilitate handia dago zure nortasun hori euskaraz aritzen diren taldeetan garatu behar izateko. Horregatik, gero eta konplexu handiagoa sentitu nuen. Ez nuen hizkuntza kontrolatzen, ulertu bai, beste irakasgai batzuetako oinarrizko kontzeptuak ulertzen nituen bezala, baina ez nuen menderatzen. Beraz, jendeak hitz egiten zidanean dena ulertu eta "bai", "ez" edo dena delakoa erantzuten nuen estualditik ateratzeko. Gero, estualdia pasata, esaten nuen: "jo, horrela erantzun nezakeen edo bestela". Bai, hitz egin behar nuenean moztu egiten nintzen, "zer esango ote dute?" pentsatzen nuen, "konturatuko dira ez dakidala euskaraz". Kontua da giro horretan gustura sentitzen nintzela, izan nahi nuena nintzela, jendeak onartzen ninduela, baina sekretu hori nuen: bai, baina ez dakit euskaraz".
Hizkuntzagabetuek, komunitatearen parte izateko zerbait faltan sentitzen duten Ander guzti horiek, etengabe egiten dute inertzia edo sistemaren kontra gu izateko, emaitzak emaitza.
Hortaz, euskalduna besamotz edo hankaluze izatea ez da arazoa, ez bederen jostun onak zaintzen baditugu neurrira jantzi ahal izateko. Arazoa da akaso nahiago dugula euskaldunez mozorrotu, jantziak seriean produzitu, "ni" eta "gu" guztiak lau neurritan sartu ahal izateko. Funtsean, euskaldunak izan ordez, nahiago dugula izan "berdin dio zer, baina euskaraz".
Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]
2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]
Ekintza sorta ugariko bi eguneko egitaraua eduki dute bertaratu diren irakurleek: besteak beste, liburu azoka, ikuskizunak, tailerrak eta mahai-inguruak izan dituzte. Maider Elcano koordinatzailearen ustez, Biltzarraren indarra idazleei eta sortzaileei lekua ematen dien... [+]
Ostegunetik igandera bitarte egindako topagunean 3.000 lagunetik gora bildu dituela esan du Ernaik. Larunbat iluntzean egin dute jardunaldietako ekitaldi politiko nagusia, gazte antolakundeko bozeramaile Amaiur Egurrolak hitza hartuta. Aberri Egunaren harira EH Bilduk... [+]
Gora Aiaraldeko Jai Euskaldunak dinamika jarri du martxan aurten ere Aiaraldeko Euskalgintzaren Kontseiluak, Udal eta elkarteekin elkarlanean. Jaien testuinguruan euskararen presentzia eta erabilera sustatzea dute helburu. Iaz abiatutako bidetik jarraitu nahi dute aurten ere,... [+]
Antton Kurutxarri, Euskararen Erakunde Publikoko presidente ordearen hitzetan, Jean Marc Huart Bordeleko Akademiako errektore berriak euskararen gaia "ondo menderatzen du"
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]
Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]
Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta
Ansorena´tar Joseba Eneko.
Edonori orto zer den galdetuz gero, goizaldea erantzungo, D´Artagnanen mosketero laguna edo ipurtzuloa, agian. Baina orto- aurrizkiak zuzen adierazten du eta maiz erabiltzen dugu: ortodoxia, ortopedia, ortodontzia... Orduan (datorrena... [+]
Euskaraldiaren laugarren edizioaren bezperatan egon gara Goiatz Urkijorekin. Hirugarrenean apalaldia sumatu zuten; bigarrena pandemia betean egin izanak ez zuen askorik lagundu. Aurtengoa herrikoiagoa eta ilusionagarriagoa izatea dute helburu. Oraingoz pozik daude tokian tokiko... [+]
Gure hizkuntzaren aurkako beste eraso bat jasan behar izan dugu Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuaren eskutik; PAI programan euskararen aurkako aldaketa bat egitera behartu gaituzte. Azken urteotan, legeak hala aginduta, D ereduko ikastetxe berriek PAI programa sartu... [+]
"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]