Euskal zine-industriak pizgarri fiskalak eskatu ditu sektorearen bolada onari eusteko
Oscar sariak laster banatuko dira eta mundu osoko begiak AEBetako zinema industriari begira jarriko dira. Baina, nola dago euskal zinemagintza? Datorren urtean estreinatuko diren filmen azpian dagoen industriaren egoeraz datu ugari eskaini du Ikus-Entzunezkoen Euskal Ekoizle Burujabeen Elkarteak (IBAIA).
Mezu nagusi bat eman du elkarteak asteazkenean aurkeztutako txostenean: “euskal zinemagintzak jasotako laguntza kopurua baino gehiagoko itzulera sortzen du”. Alegia, erakunde publikoek zinema bultzatzeko ematen duten dirua inbertsioa da, gastua baino gehiago.
Ikertalde enpresari eskatu dio IBAIAk euskal ikus-entzunezko produktoren inpaktu sozioekonomikoaren inguruko ikerketa egin dezan.
Txosten horren ondorioetan azaltzen denez, Eusko Jaurlaritzak eta ICAAk (Espainiako Zinemaren eta Ikus-entzunezko Arteen Institutua) sektoreari emandako diru-laguntzak 3.893.739 eurokoak izan ziren 2014. urtean. Aldiz, sektoreak administrazio publikoari 4.494.554 euro itzuli zizkion zergatan.
66 film 2010-2015 artean
800 lagunentzako enplegua sortzen du euskal zinemagintzak eta 60 milioi euro baino gehiagoko inpaktu globala
Ekoizleekin egindako sakoneko elkarrizketak eta 70 euskal ekoiztetxeren datu ekonomikoak baliatu ditu Ikertaldek asteazkenean aurkeztutako txostena osatzeko.
Joxe Portela IBAIAko lehendakariak esplikatu duenez, “enpresa sare sendoa” osatzen dute, 60 milioi euro baino gehiagoko inpaktu globala eragiten duena baita “27 milioi euro inguruko balio erantsia eta 800 pertsonentzako enplegua” ere.
Jarduera horri esker iritsi dira publikoarengana 2010-2015 epean estreinatu diren 66 filmak. Lan horietatik gehienak fikziozko pelikula luzeak dira, baina animaziozko lanen portzentajea ere kontuan hartzeko modukoa da aztertutako epean (%20). Batez bestekoak kalkulatuta, urtean 11 film ekoiztu ditu sektoreak, horietatik 2,5 euskarazko luzemetraiak eta 1,8 euskarazko animazio-lanak.
Loraldia, arriskuak eta neurri zehatzen premia
"Beherakada nabarmena" izan da finantzazio publikoan eta IBAIAren ustez horrek arriskuan jar dezake azken urteetako lana
IBAIAk dioenez euskal zinemagintza “loraldian” dago, baina kezkatuta agertu da erakunde publikoetatik jasotzen duten finantzazioaren gaiarekin. “Beherakada nabarmena” izan dela adierazi dute eta horrek arriskuan jar dezakeela urteotan sortutako enpresa eta profesionalen sarea.
Ez da sektoreak kezka hori agertu duen lehenbiziko aldia. Iaz, Donostiako Zinemaldiak bertako ekoizpenari eskaintzen dion sailaren aurkezpenean, Portelak datu esanguratsu bat eman zuen: "Zinemagintzarako inbertitzen den diru kopurua erdian gelditu da".
“Neurriak hartzea beharrezkoa da”, adierazi du asteazken honetan Portelak. “Eskatzen duguna da, Euskadiko Foru Aldundiek, ekoizpen zinematografikoen inbertsioan aplikagarri diren zerga-pizgarriak martxan jartzeko eta sendotzeko beharrezko neurriak hartzea”.
Itoiz, udako sesioak filma estreinatu dute zinema aretoetan. Juan Carlos Perez taldekidearen hitz eta doinuak biltzen ditu Larraitz Zuazo, Zuri Goikoetxea eta Ainhoa Andrakaren filmak. Haiekin mintzatu gara Metropoli Foralean.
Zeresana ematen ari da Rami Younis kazetari eta aktibista palestinarraren LYD animaziozko film-dokumentala. Fikziozkoa da, Israelek inoiz okupatu gabeko Lyd hirian kokatua, zeinean ez den sekula ere britainiarren koloniarik egon, eta juduak eta arabiarrak elkarrekin bizi diren;... [+]
Eusko Jaurlaritzaren esku geratu dira beste bi eskumen: Itsasertzaren Antolaketa eta Kudeaketa, eta Zinematografia eta Ikus-entzunezko Jarduera. Astelehenean bildu da Transferentzien Batzorde Mistoa, Madrilen, eta han adostu dute bi eskumen horiek EAEra eskualdatzea.
ETB1ek Bizkarsoro filma estreinatu zuen Euskararen Egunean iluntzean. ETB2ri aldi berean gaztelaniazko azpidatziekin ematea proposatu bazioten ere, kate horretan Tasio eskaini zuten gaztelaniaz azkenean, eta horrek haserrea sortu du euskaldun askorengan sareetan.
Inguruan dituen emakume sortzaileek halakorik izateak harritu egiten du, baina berak urte askotan izan du iruzurtiaren sindromea. Irauteak erakutsi dio, ordea, gauza asko ondo ere egin dituela. 2021ean Espainiako Estatuko Goya saria irabazi zuen
Maite Arroitajauregirekin... [+]
Irungo ospitale zaharrean jaio zen Fermin 1963an, Muguruza Ugartetarrenean. Azken hamarkadetan euskal musikan eragin nabarmena izan duen artista da. Ez alferrik, bera izan da Kortatu eta Negu Gorriak taldeetako abeslaria eta alma mater-a, Esan Ozenki zigilu independentearen... [+]
Bizkarsoro filma (Josu Martinez, 2023) Donostiako zinema aretoetan proiektatuko dute ostiral honetatik aurrera (hilak 22); SADEko Iñaki Elorzak azaldu duenez, bi aste inguruz proiektatuko dute printzipioz, eta, arrakasta baldin badu, denbora gehiagoz. Hala azaldu dute... [+]
Bizitegi elkarteak 2016a geroztik antolatzen duen duen film eta antzerki jaialdia jada abian da Bilbon.
Azaroaren 8tik 15era egingo dute zine jaialdia. Euskal Herriko zinema lanak ere izango dira pantaila aurrean, besteak beste Tasio filmaren bertsio zaharberritua eta La Muerte de Mikel, filmaren estreinalditik 40 urtera.
Jone Arriolaren “Dena asmatuta dago” filma izan da Urrezko Antzararen irabazlea larunbat honetan ospatutako sari banaketa ekitaldian. Euskal Zinemaren Begiradak Itziar Ituño aktorearen ibilbidea omendu du.
Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.