Euskal Herriko Gazte Feministak, mugimendu feministaren historia letra propioz idazten jarraitzeko tresna berria

  •  Euskal Herriko Neska* Gazteak sareak agerraldia egin du asteburu honetan Oreretan subjektu politikoa aldatu duela jakinarazteko. Hemendik aurrera, sareak Euskal Herriko Gazte Feministak izena hartuko duela iragarri dute.

Artikulu hau egilearen baimenari esker ekarri dugu.

2024ko ekainaren 04an - 07:37

Azaldu dute mugimendu baten subjektua ez da egun batetik bestera aldatzen: prozesu luzeak, akatsak eta zuzen egindakoak behar dituela. Mugimendu Feministaren parte direnek ondo dakitela hori, ugariak bezain beharrezkoak izan baitituzte subjektu politikoaren inguruko eztabaidak, bere zabalpenak eta problematizazioak.

Euskal Herriko Neska* Gazteen sarea ez da honen salbuespena izan. Elizondoko Baterajotzean mahaigaineratutako egonezin eta gatazkak, Usurbilgo Baterajotzeko mahai-inguru zentralera eraman zituzten, bertan proposatu eta kolektiboki berretsiz subjektu politikoa aldatzearen erabakia. Urriak 14 hartatik gaurdaino, eztabaida politiko hauek praktika eta estrategia militanteetan zein forma hartzen duten hausnartzen aritu dira.

Euskal Herriko Neska* Gazteak militantzia eta feminismo eskola izan da gazte askorentzat. Euskal Herriko Neska* Gazteak diskurtso feministak beraienak egiten hasteko, herriak feminismotik eraldatu eta herrian feminismotik bizitzeko, boteretzeko eta politika egiteko lekua izan da. Esperimentatzeko, desnormalizatzeko, gizonen botereari uko egiteko eta aliantza feminista sendoak eraikitzeko espazio izan da.

Mahaigaineratu dute eraldaketa gaitasun ikaragarria duela osatzen duten sareak. Baina testuinguruak eta estrategiak aldatzen doazela, eta ez direla betiereko estrategia puruen zaleak, ez dituztela gustuko akatsik ez dituzten teoriak, dena azaldu nahian ezer azaltzen ez dutenak. Beraien bizitza konkretuetatik ari direla, bertan egiten baitute borroka. Bertan ikasi dutela patriarkatuaren aurka egiteko funtzionatzen dien horretatik aritu behar direla. Eta orain arte sareak azaldu duen eraldaketa gaitasuna biderkatzeko, subjektu politikoa eta, beraz, Euskal Herriko Neska* Gazteak izena aldatzera doazela.

“Aldaketa hau neska identitatearen eta heterosexualitatearen problematizaziotik abiatzen da”. Azaldu dute bizirauteko gizartearen beste erdiarentzat dohainik lan egiteak egiten duela, bat, emakume. Eta lan hori erregimen heterosexualean egikaritzen dela. Horregatik, emakume izatea ez dela ezer biologikoa, ezer berezkoa ezta desiragarria ere.

Sareko kide asko sozializatzen dira neska gisa. Eta badira ere, patriarkatuak sortu dituen emakume-gizon kategoria dikotomikoak gainditzen dutenak, zis heterosexualitatearen disidentziatik. Baina sozializazioak sozializazio, aldarrikatu dute guztiak ari direla emakume klasearen alde, bere desagerpenera iritsi arte.

Beraz, sareko kideak elkartzen dituena ez da “neska” izatea. “Norbera sentitzen den horrek” baino, patriarkatuagatik zapalduak izateak eta bere aurka egiteak” elkartzen ditu. Proiektu politiko batek elkartzen ditu. “Sistema iraultzeko eta berri bat eraikitzeko nahiak eta konpromisoak ditu. Finean, feminista izateak” elkartzen ditu.

Beraz, helduleku berri batetik ekingo diote. Euskal Herriko Neska* Gazteak izatetik, Euskal Herriko Gazte Feministak izatera pasatuko dira. Izena eta izana aldatzera doaz, bai, beraien burua izendatzeko era aldatzea ezinbestekotzat dutelako diren hori eraldatzen hasteko. Eta bide horretan iruditegi, kolore eta formak ere aldatuko dituzte, deformatuko dira, hautsi eta berriz elkartzeko. Gatazkak elikatuko dituzte, bai, baina batera, asanblada, kolektibo eta sareetan.

“Subjektu politikoaren aldaketak, patriarkatua ulertzeko markoa berrezartzeko abagunea irekitzen” diela azaldu dute. “Emakume identitatearen problematizazioak, diskurtsoak berritu eta erradikalizatzekoa. Euskal Herriko Mugimendu Feminista arnas berritu eta astintzekoa, erronka berriei toki eraberrituetatik eustekoa, borrokak hauspotzekoa eta gaitasun eraldatzaileak biderkatzekoa. Euskal Herriko Mugimendu Feministaren historia letra propioz idazten jarraitzeko” sortu dute Euskal Herriko Gazte Feministak.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Feminismoa
Bortizkeria ikusgarri egitetik, ardura hartu eta erreparaziorako bideak antolatzera

Azken bi hamarkadetan indarkeria matxistaren gaia lehen lerrora ekarri du mugimendu feministaren borrokak, besteak beste, eta bikote arteko indarkeria edo “familia arazo” gisa deskribatzen zenak, eremu publikora eta kalera egin du salto. Indarkeria matxistaren... [+]


2025-04-16 | June Fernández
Meloi saltzailea
Chimamanda

Desengainu handia hartu dute euskal feminista askok jakin dutenean Chimamanda Ngozi Adichie idazleak haurdunaldia esternalizatu duela, alegia, surrogate batek ernaldu duela bere haurra, diru truke. Guztiok izan beharko genuke feminista saiakeraren egilea da Adichie, besteak... [+]


Amaia Alvarez Uria
“Euskal literaturaren sisteman eztabaida piztu nahi du ‘Zuzi iraxegia’-k”

Izenburua aski argia da: Zuzi iraxegia. Euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa (TZ, 2025). Eta 300 orrialdeko liburu mardulean, XIV. mendeaz gero gurean izan diren emakume idazleen gainean jardun du, irakasleari dagozkion azalpenak emanez bezainbat, testu klasikorik... [+]


Baionako Xingar Ferian salatutako bortxaketa gaitzesteko elkarretaratzea egin dute

Ostegun gauean emakume bat bortxatzea egotzita atxilotu zuten gizon bat larunbatean. Gizona kasua argitu arte zaintzapean dago. Mobilizazioa egin du Itaiak astelehenean 18:30ean, Baionako Herriko Etxean, eta horren erantzukizuna azpimarratu du.


2025-04-11 | El Salto-Hordago
“Gatazka eta abusua ez dira gauza bera”, feminismoko eztabaidei heltzeko

Laura Macayaren liburua ekarri du euskarara Katakrakek. Amaia Astobizak itzuli du, feminismoaren baitako eztabaidak ireki eta beste begirada batzuetatik ekiteko helburuarekin.


Gorputz hotsak
“Niretzat klabea izan da familiak eta inguruak ez tratatzea gaixo moduan”

Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]


Pippi Kaltzaluzek 80 urte bete ditu, beti bezain iraultzaile

Pippi Kaltzaluzeren istorioak lehenengoz kaleratu zirenetik 80 urte bete direla-eta, leku berezia eskaini diote Boloniako Nazioarteko Haur eta Gazte Liburu Azokan. Azkarra, independentea, errebeldea, lotsagabea, menderakaitza, apur bat basatia, sormen handikoa, ausarta eta... [+]


“Neutrotzat aurkezten dena, egiaz, ideologia nagusiaren konplizea da”

Gozamen aparta bezain deskribatzeko zaila dakar, norbaiten hitzak irakurri edo entzun ostean, zera pentsatzeak: “Horixe zen neu aurreko hartan azaltzen saiatu nintzena!”. Idazlea eta itzultzailea da María Reimóndez, eta galegoz aritzen da, hizkuntza... [+]


Eskolaz kanpoko jarduerek kanpoan uzten dituzte premia bereziak dituzten haurrak

Bai ikastetxeek antolaturiko eskolaz kanpoko jarduerek, bai aisialdiari loturiko ekintzek eta udalekuek desgaitasunen bat duten haurrak kanpoan uzten dituzte maiz, eta hain justu, jarduera horiek bereziki onuragarriak dira premia bereziak dituzten haurrentzat. Hala dio... [+]


Gorputz hotsak
“Desgaitasunaren eta eskiaren mundua deskubrimendu bat izan da”

Orain arte desgaituak ez diren pertsonekin lehiatu da Uharteko Ipar Eski Taldeko Eneko Leyun eskiatzailea (Iruñea, 1998). 2024-2025 denboraldian, lehenengo aldiz parte hartu du Adimen Urritasuna duten Pertsonentzako Iraupeneko Eskiko Espainiako Txapelketan. Urrezko... [+]


Eguzki beltza

Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]


AINTZANE CUADRA MARIGORTA
“Endometriosia gizonek pairatuko bazenukete oso bestelako egoera batean egongo ginateke”

Endometriosiaren Nazioarteko Eguna izan zen, martxoak 14a. AINTZANE CUADRA MARIGORTAri (Amurrio, 1995) gaixotasun hori diagnostikatu zioten urtarrilean, lehen sintomak duela lau urte nabaritzen hasi zen arren. Gaitz horri ikusgarritasuna ematearen beharraz mintzatu da. 


Gure istorioak berreskuratzea eskubideak defendatzeko

Duela aste batzuk, gurean egon ziren El Salvadorko eta Kanarietako emakumeen eskubideen aldeko hainbat aktibista. Sexu- eta ugalketa-eskubideez eta eskubide horiek urratzeak emakumeengan dituen ondorioez aritu gara; hala nola El Salvadorren berezko abortuak izanda homizidio... [+]


“Zuek, emazteek ez duzue deus ere balio”

Zuberoako ohiturei buruzko bi liburu ditut gogoan. Batek XX. mendean aritu izan diren 180 dantzari eta soinulari aipatzen ditu. Haien artean, emakumezkorik ez da agertzen. Besteak, pastoralei egiten die errepasoa eta hor emakumeak aipatu aipatzen dira, baina omisio esanguratsuak... [+]


Itxaro Borda
“Gure norabide sexualen, ezinegonen eta beldurren erraiteko hiztegi bat sortu dugu”

1984an ‘Bizitza Nola Badoan’ lehen poema liburua (Maiatz) argitaratu zuenetik hainbat poema-liburu, narrazio eta eleberri argitaratu ditu Itxaro Borda idazleak. 2024an argitaratu zuen azken lana, ‘Itzalen tektonika’ (SUSA), eta egunero zutabea idazten du... [+]


Eguneraketa berriak daude