Euskal Herriko baserrietan ekoitzitako lupulu ekologikoa
Lagunarteko hizketaldi batean dauka jatorria Euskal Lupuloa proiektuak: duela zazpi bat urte garagardoa egiten zuen lagun batek bertako garagardoa benetan bertakoa izatea ezinezko zela esan zion, Euskal Herrian lupulurik ekoizten ez zelako. “Ni baserritarra naiz eta baserri munduan egin dut lan beti. Nire kabuz ikertzen hasi nintzen”. Gorka Iruretagoiena Mujika proiektuaren sortzaileak eman dizkigu azalpenak.
Hasteko, Euskal Herrian noizbait lupulua ekoizteko ohiturarik egon ote zen jakin nahi izan zuen Iruretagoienak, eta bere sorpresarako, 40-50eko hamarkadetan hemengo baserrietan ekoizten zela jakin zuen. “Ez zen garagardoa egiteko ekoizten, ganaduarentzako erabiliko zuten”. Hemen landarea haztea posible zela erakutsi zion horrek.
Espainiako estatuan ekoizten den lupuluaren %98 inguru Leonen egiten dela azaldu digu: “Leonen lupuluaren mundua hobe ikertzen hasi nintzen, eta mundu mailan alor honetan dagoen monopolioa ezagutu nuen: Hopsteiner lupulu enpresa erraldoia da Leongo ekoizpen osoa kontrolatzen duena”. Nekazariek enpresa horri saltzen diote lupulua, baina enpresa da beti prezioak markatzen dituena. Iaz, esaterako, lupulu kiloa 4,80 euro ordaindu zioten nekazariei, eta barietate hori enpresak 30-35 euro inguruan saltzen du.
Hiru baserriren kooperatiba
Billabonako, Asteasuko eta Getariako hiru baserri ari dira momentu honetan Euskal Lupuloa proiektuan, eta eredu ekologikoan dihardute. “Munduko lupulu ekoizpen ekologikoa ez da %1 izatera ere iristen”. Leondik ekarritako hainbat barietaterekin probatzen hasi ziren, eta aldi berean Kataluniako lupulu ekoizle ekologiko bat ezagutu eta harekin elkarlanean hasi ziren. Egun 22 lupulu barietate dauzkate, eta urtero bizpahiru berri ekartzea dute asmo.
Prozesu osoa beraiek egiten dute: landareak ekoitzi, lupulua lehortu, pellet-a egin eta merkaturatu. “Gure artean sarea sortzea izan da asmoa: baserri bakoitzak egiten duen lanaren arabera banatzen ditugu uzta bukaerako irabaziak”. Lehen hiru urteetan ez du irabazirik ematen landareak eta inbertsio dezentea eskatzen du: zazpi metroko altuera hartzen du, eta zutabeak eta kableatua jarri beharra dira. Zailtasunik handiena, ordea, zertifikazioaren alorrean izan dute: “Traba asko izan ditugu lupulua zertifikatzeko. Enpresa handiak monopolioa duenez, haien bidez saltzea nahi zuten. Azkenean, kostata, baina lortu genuen hemengo laborategi batek gure lupulua zertifikatzea”.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]