Euskal Herriko 70 iheslariekin zer?
"Etengabeko ihesaldia"-ren kondena amaitzeko neurriak proposatu ditu Kalera Kalera ekimenak. Urriaren 6an Tolosan egingo dute Iheslari eta Deportatuen Eguna, Joxi Zabala eta Josean Lasaren bahiketaren 35. urteurrenarekin bat eginez.
70 inguru dira munduan zehar bizi diren euskal iheslariak; horietatik 14 deportazio egoeran daude Kuba, Venezuela, Cabo Verde eta Sao Tomen. Egoera honetan dauden pertsonek errepresioaren mehatxua beti gainean daramatela oroitarazi zuen Jon Irazola iheslari ohiak: "Exilioa etengabeko ihesaldia da. Oso zabalduta dago iheslaria errepresiotik ihes egitea lortu duen pertsona dela. Baina hori ez da horrela".
60ko hamarkadatik hona 2.500
60ko hamarkadatik hona 2.500 pertsona izan dira arrazoi politiko-errepresiboengatik ihes egin behar izan duten euskaldunak. Epe horretan 274 izan dira extradizio edo euroaginduaren bitartez Espainiaratuak. 384 izan dira hirugarren herrialdeko poliziek espainiar poliziei entregatuak. 74 izan dira Afrika eta Amerikako herrialdeetan deportaziora kondenatuak. 84 dira exilio eta deportazioan hildakoak, horietatik 27 gerra zikinaren ondorioz.
Konponbiderako proposatu dituzten neurriak
"Elkarbizitza eraikitzeko, iheslari eta deportaturik gabeko Euskal Herria eraikitzea ezinbestekoa da" adierazi dute eta eragile politiko eta sozialei dei egin diete egoera hau konpontzeko inplikatzera. Neurri hauek proposatu dituzte:
1.-Audientzia Nazionalari zuzendua: Iheslari eta deportatuen abokatuei haien egoera judizialaren inguruko informazioa ematea, erregularizazio aukerak aztertzeko. "Une honetan Auzitegi Nazionalak ukatu egiten du informazio hori" salatu dute.
2.-Preskripzioaren kontaketa "era naturalean" egitea. "Ez orain arte egiten duten bezala, trikimailu juridikoak erabiliz. Ihesa eta deportazioa bizi osorako kondena bihurtzeko asmoarekin".
3.-"Torturarekin kutsatutako dossier juridikoak bertan behera gelditzea".
4.-"Inongo oinarri juridiko eta legalik ez duen deportazioaren kondena amaitutzat ematea".
5.-Adin handia eta osasun arazoak dituzten iheslari eta deportatuak etxeratzea.
Adierazi dutenez, neurri horien aplikazioarekin iheslari eta deportatuen %80k etxeratzeko aukera izango luke. "Geldituko liratekeenentzako, gatazken konponbideetan oinarrizkoa den errealitatearen printzipioa aplikatzea eskatzen dugu".
Urriaren 6an Tolosan Iheslari eta Deportatuen Eguna. Egitaraua
- 10:30ean Informazio guneen irekiera. Kultur etxean, Euskal Herria Plazan eta San Frantzisko kalean.
- 11:00etan Kultur Etxean hitzaldia, iheslariekiko elkartasunaz. Jesus Maria Goitia, Uruguaytik estraditatua eta Jon Mintegiaga, El Filtro: memorias de los refugiados vascos en Uruguay liburuaren egilea.
- 11:30ean sagardo eta txorizo dastaketa, Kultur etxearen ondoan.
- 12:00etan ibaiaren jatsiera.
- 12:30ean ekitaldi politikoa Alhondigako Plazan.
- 12:45: Kalejira.
- 14:00etan bazkaria. Alhondiga plazan salduko dira txartelak. Aurrez eskuratzeko: iheslarieneguna@gmail.com edo 634 007 712 zenbakira deituta.
- Bazkalostean Jojo Bordagarai, Nat eta Txomin abeslariak.
Urte luzez egin du borroka, nortasun juridikoa aitor ziezaiotela exijitzeko. Herrigabe eta heriotza zibil egoeran izan dute hamar urtez Venezuelan.
Etxerat elkarteak jakinarazi duenez, Luis Elisardo Roncero Retortillo gasteiztarra eta Anartz Aranbarri Etxaniz ondarrutarra Euskal Herrira itzuli dira. Biak euskal gatazkak eragindako iheslari ohiak dira.
2002an sortu zen Ataramiñe argitaletxea, eta ordutik euskal errepresaliatu politikoek idatzitakoak argitaratu ditu. 2017ra arte lan kolektiboak argitaratu zituen, eta horietako zenbaitekin antologia osatu du: Urrun da zeru urdina. Ataramiñe 2002-2017. Ez da... [+]
Biarritz, 1972ko urriaren 14an. Javalquinto lorategietan, udaletxearen ondoan, Nguyen Van Dong vietnamdar herritarra suizidatu zen, bere buruari bonzo erara su emanda.
Xanti Zapirain Elizalde “Kaiku” hil dela jakinarazi du Antxeta Irratiak asteazken honetan. Altzan (Gipuzkoa) jaioa 1953an, 20 urte zituela Hendaiara (Lapurdi) ihes egin zuen Frankismoaren jazarpen politikotik ihesi eta errefuxiatu-bizitzaren alderik garratzenak... [+]
18/98 makrosumarioan atxilotu eta torturatu zutenetik 23 urtera, espetxeari ihes egin zionetik hamabostera, apirilaren 5ean bueltatu zen etxera Nekane Txapartegi asteasuarra. ARGIAren Lasarteko egoitzara bisitan, hitz egin digu erbesteaz, euskaraz, torturaz, feminismoaz,... [+]
Asteazkena zuen baraualdiaren 36. eguna, baina azaldu duenez, erietxean artatu behar izan dute. Gose greba eten arren, bere nortasun juridikoa lortzeko borrokan jarraituko duela dio.
Martxoaren 29an abiatu zuen gose greba Asier Guridi Zaloña errefuxiatu politikoak Caracaseko (Venezuela) Espainiako Kontsulatuaren aurrean, nortasun juridikoa eskatzeko. Espainiako Estatuak ez dio nortasuna aitortu eta oinarrizko eskubideetara sarbidea murriztua dauka... [+]
Astearte goizean Auzitegi Nazionalean aurkeztu eta gero, arratsalderako Asteasu sorterrian zen. Dokumentu faltsutzea leporatuta epaituko dute Madrilen, baina ez diote kautelazko neurririk ezarri. ARGIAko kolaboratzailea da Txapartegi.
Euskal errefuxiatuei laguntzeko 1960ko hamarkada amaieran sorturiko Anai Artea elkartearen historia laburbiltzen duen liburua argitaratu du Elkarrek. Txomin Hiriart-Urrutyk egindako ikerketa da eta Joseba Sarrionaindiaren sar hitza ere badu. Liburuaren harira Juan Mari Arregik,... [+]
Asteartean jaso zuen Venezuelako Gobernuaren erabakia. Bere herritartasuna eta 13 urteko bere semearena onartzea eskatuz abiatu zuen gose greba mugagabea abenduaren 3an.
Venezuelan dagoen Asier Guridi Zaloña euskal iheslari politikoak abenduaren 3an gose greba abiatu duela jakinarazi du. Caracas hiriburuko Espainiako kontsuletxearen aurrean dago, bere eskubideak eta 13 urteko bere semearenak aitortuak izan daitezen eskatzeko. 2005ean... [+]
Askotariko egoerak bizi izan dituzten euskal iheslari eta deportatu politikoen seme-alaben testigantzak biltzen ari da Miren Azkarate Badiola donostiarra, liburu batean argitaratzeko. Konparatzeko inolako asmorik gabe, “ezberdinak baitira espetxeratuen eta atxilotuen... [+]
1980an Luis Hergeta Gasteizko Michelin enpresako zuzendaritzako kidea hiltzea leporatzen zion Espainiako Auzitegi Nazionalak eta orain, Berria-k jakinarazi duenez, Santiago Pedraz epaile instruktoreak bertan behera utzi du autoa, onartuz inputatuak ez zuela parte hartu ekintza... [+]