“Euskal Herri dekoloniala” aldarrikatuko dute Gasteizen, Elkanoren mundu biraren urteurrenean

  • Asteazkenean mobilizazioa egingo dute bigarren urtez jarraian, "ipar global eta zuriaren menderatze historikoa" salatzeko.

2022an jaiegun izan zen irailaren 6a eta elkarretaratzea egin zuten Gasteizen, kolonialismoaren aurka. (Argazkia: ARGIA)

2023ko irailaren 05ean - 07:48
Azken eguneraketa: 11:17

Elkanok mundu bira bukatu zueneko urteurrenean "Euskal Herria dekoloniala" aldarrikatuko dute Gasteizen, asteazkenean. Sustraiak taldeak mobilizazioa deitu du irailaren 6an General Loma plazan, 19:00etan, Gora Euskal Herria dekoloniala lelopean.

Iaz 500 urte bete ziren getariarra Sanlucar de Barramedako portura (Cadiz, Andaluzia) iritsi zenetik. Horregatik, jaiegun izendatu zuten irailaren 6a Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan. Horren aurrean, dozenaka lagun elkartu ziren Arabako hiriburuko General Loma enparantzan, "Eusko Jaurlaritza zein Espainiako Gobernua pertsonaia honen inguruan zabaltzen ari ziren errelatoa zalantzan jartzeko" asmoarekin.

Aurten ere salatuko dute "ipar global eta zuriaren menderatze historikoa" eta hark eragindako "menderakuntza eta esklabotza". Sustraiak-ek zabaldutako testuan azpimarratu duenez, gure zibilizazioaren diskurtsoak "konkistatzailea abenturazale eta ustiatzailea inbertsore" bilakatzeko asmoa du.

Elkano eztabaidagai

Eztabaida iturri izan zen iaz jaieguna eta Mundu Biraren mendeurrenaren inguruko ospakizunak. Erakundeek babestu eta sustatutako kontakizunak azpimarratzen zuen itsas-espedizio horren buru euskaldun bat izatea, garai hartan euskaldunak itsasoan onenak eta trebeenak izatearen ikurra zela. Beste zenbait herri mugimenduk eta eragilek Elkanoren espedizioa orduko Espainiako Inperioaren hedatze kolonialaren zati gisa nabarmendu zuten, diskurtsoaren azpimarra dekolonitatean jarrita.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Kolonialismoa
Jaja Wachukuk ez zuen lo hartu

New York, 1960. Nazio Batuen Erakundeko bilkura batean Nigeriako kanpo ministro eta NBEko enbaxadore Jaja Wachukuk lo hartu zuen. Nigeriak independentzia lortu berri zuen urriaren lehenean. Beraz, Wachuku NBEko Nigeriako lehen ordezkaria zen eta kargua hartu berri... [+]


Kolono europarrek Afrikan lapurturiko 500.000 artelanak itzultzeko ariketa nekeza

Azaroaren 4an itzuli die Frantziak benindarrei Katakle errege-aulkia, duela 132 urteko triskantzan frantses kolonoek lapurtu zietena. Memoriaren, aitortzaren eta ondare kulturalaren izenean, Europan zehar dituzten lapurtutako 500.000 objektuak berreskuratu nahi dituzte Afrikako... [+]


Ginekologiaren ama esklaboak

Washington (AEB), 1807. AEBetako Konstituzioak esklaboen trafiko transatlantikoa debekatu zuen. Horrek ez du esan nahi esklabotza abolitu zenik, esklaboen iturri nagusia eten zela baizik. Hala, emakumezko esklaboak bihurtu ziren esklabo berriak “ekoizteko” bide... [+]


Commonwelth-eko gailurra
Karibeko estatuek esklabotzagatik kalte-ordainak eskatu dizkiote Erresuma Batuari

Commonwealth-eko herrialdeen gailurra hasi da ostiral honetan Samoako Estatuan (Ozeania) eta bertan, Karibeko herrialdeak eskatu diote Erresuma Batuari onar dezala bere iragan esklabista, barkamena eska dezala eta kalte-ordainak egin ditzala.


2024ko Nobel sariak: ez da kasualitatea

Nobel Akademiak iragarri ditu Medikuntzako, Fisikako eta Kimikako aurtengo irabazleak. Zazpi dira, eta zazpiak, gizonak, denak zuriak, eta AEB edo Erresuma Batukoak. Guztiz bete da, beraz, egun batzuk lehenago Nature aldizkariak egindako iragarpena. Aurreko urteetako irabazleen... [+]


Urriaren 12aren beste aldea: erresistentziaren hausnarketak

Ez da kasualitatea Hispanitatearen eguna, Guardia Zibilarena eta Pilarreko amabirjinarena data berean izatea. Hirurek egitura zapaltzaileak irudikatzen dituzte (estatua, armada eta eliza). Bestalde, indigenen erresistentzia eta Espainiako Estatuak bere armada militar eta... [+]


2024-10-09
Oroimen historikoa
Memoria gara

Cádiz
Euskal esklabistak metropoli kolonialean

1492ko urriaren 12an ez zen soilik Amerikako jatorrizko herrien genozidioa hasi. Europa munduko potentzia bilakatuko zuen Atlantikoko esklabotzaren negozioari ere bidea zabaldu zitzaion. Sistema kolonial erraldoi hori ezinezko zatekeen Cádiz bezalako metropolirik gabe:... [+]


Airbnb eta Bookingek ostatua eskaintzen dute palestinarrei kendutako lurretan
Ehunka etxe, hotel edo apartamentu dituzte Israelek Palestinan okupatutako lurretan. Nazio Batuen Erakundeari entzungor egiten diote.

2024-10-08 | Mikel Aramendi
Norenak ote dira munduaren akabuko uharteak?

Gurutzegramen zaletuek –eta beste inork gutxik– ezagutu ohi dute Txagos uhartediaren izena. Irla haietan handiena, Diego Garcia, aipatzen bada, gehixeago izango ginateke aditzera dugunak: ospea –ez batere gozoa– lortu du bertan dagoen base militar... [+]


Herri indigenei egindako kalteengatik barkamena eskatu du Kanadako Elkarte Medikoak

Kanadako Elkarte Medikoak (CMA) barkamena eskatu die herri indigenei, praktika medikoentagik edo haien gabeziagatik historikoki eragin dizkieten kalte fisiko eta psikologikoengatik. Barkamen-eskea egin duen ekitaldi berean txosten bat aurkeztu du, medikuen jarduera antietikoak... [+]


Eguneraketa berriak daude