Euskal Errepublika helburu
Euskal Errepublikaren gogoa ez da abertzaleon asmo berria, gaur goizean asmatutakoa. Tradizio historiko luzea duen aldarrikapena baizik. Sabin Arana jaio baino 130 urte lehenago, XVIII. mendean, hau idatzi zuen Aita Larramendi andoaindarrak: “Zergatik euskarak ezin du bere hiztun guztiak elkarrekin ikusi, Nazio bakar batean bildurik, aske eta beste hizkuntza eta nazioen menpekotasunetik at? Zergatik egon behar dute Espainiako hiru lurraldek (Gipuzkoak, Arabak eta Bizkaiak) Gaztelaren menpean (eta zer ez nuke esan behar Nafarroako erresumaz?) eta beste hiruk (Lapurdik, Zuberoak eta Nafarroa Behereak) Frantziaren menpean?”. Eta beste pasarte batean, bere proposamen independentista zehazten zuen: “Pirinioetako Probintzia Batuak izango gara…. Eta baskongadoz osatutako Errepublika sortuko dugu”.
Larramendiren ostean, eta Arana jaio baino lehenago, Dominique Garat lapurtarrak eta Agosti Xaho zuberotarrak antzeko proposamenak plazaratu zituzten. Horiek guztiek Frantziatik eta Espainiatik at zekusaten Euskal Errepublika.
Geroago, XX. mendean, abertzale eta independentista gehienentzat ezezagun samarra den pasarte historiko interesgarria gertatu zen: 1931ko apirilean, Espainiako errepublika ezarri eta egun gutxitara, Hego Euskal Herriko hainbat udalek, autodeterminazio eskubidea aipatuz, Euskal Errepublika bat aldarrikatu zuten mozio baten bidez. Ez ziren gutxi izan mozio hori onartu zuten Gipuzkoako eta Bizkaiko udalak, mozioa onartu eta gero telegrama bat Espainiako errepublikaren presidenteari bidali ziotenak, Euskal Errepublika bat eskatuz.
1931ko apirilaren 14ko data Espainiako errepublikaren ezarpenari lotuta dago euskaldun askoren oroimenean. Ohituta gaude data hori Euskal Herrira ekartzean Eibarko udalaren aldarrikapena irudikatzen, bertan biltzen baitira urtero ezkertiar espainiarrak urteurren hori ospatzeko. Inork gutxik daki, ordea, egun batzuk geroago Euskal Herriko beste udalerri batzuek Euskal Errepublikaren aldarria egin zutela, berezko errepublika bat eskatuz gure nazioarentzat. Azpeitian, Zumaian, Bermeon, Mundakan, Errenterian, Bergaran, Markinan, Lazkaon, Oñatin, Orion edo Hernanin, besteak beste, Euskal Errepublikaren aldeko aldarrikapena onartu zuten udalbatzek, kasu gehienetan aho batez. Bada garaia gure historia hurbileko pasarte hori jakiteko eta bere indarraz ohartzeko.
Izan ere, berezko errepublika bat eskuratzeko nahia ez da gure gutizia hutsa, premiazko behar gordina baizik. Euskaldunok Euskal Errepublika behar dugu gure etxe propioa izateko, eta gure etxe horretan guk agintzeko, ez espainiarrek edo frantsesek. Euskal Errepublika behar dugu gizarte justuagoa eta demokratikoagoa eskuratzeko. Eta Euskal Errepublika behar dugu gure hizkuntzari, gure kulturari eta gure identitate kolektiboari eusteko, eta Herri bezala bizirik irauteko frantziar eta espainiar asmo asimilazionista aseezinen aurrean. Txillardegik zioenez, “estatu batekin, agian, euskara ez da salbatuko; gabe, ziur ezetz”. Euskal Errepublika lortu ezean, Euskal Herria desagertzera kondenatuta dago, ezinbestean.
Horregatik guztiagatik, maiatzaren 7an Euskal Errepublikaren Eguna ospatuko dugu Azpeitian. Alde batetik, gure memoria historikoa berreskuratzeko eta gure historia hurbileko 1931ko pasarte hura gogorarazteko, baina baita Euskal Errepublikaren beharra sozializatzeko ere, eta duela 91 urte Azpeitiko Udalak eta Euskal Herriko beste udal askok aldarrikatu zuten mezuaren gaurkotasuna agerian jartzeko. Katea ez da eten. Izan zirelako gara, garelako izango dira.
Gora Euskal Errepublika! Maiatzaren 7an, euskal independentista guztiok Azpeitira!
(*Naziogintza Taldearen izenean)
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]
Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]
Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]
Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]
Gure hizkuntzaren aurkako beste eraso bat jasan behar izan dugu Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuaren eskutik; PAI programan euskararen aurkako aldaketa bat egitera behartu gaituzte. Azken urteotan, legeak hala aginduta, D ereduko ikastetxe berriek PAI programa sartu... [+]
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]