Euskal dantza feminismotik aztertzen duten tailerrak egiten ari dira
Euskal dantzan emakumeek izan behar duten lekuari buruz hausnartzeko espazioak bultzatu nahi dituzte Karla Agirrek (Gasteiz, 1998) eta Amaia Marinek (Gasteiz, 1995). Indarra dantza taldeko dantzariak dira biak. Otsailean dinamizatu zuten lehenengo aldiz Gasteizen "Euskal dantzatik feminismora" tailerra, eta orain bigarren ekinaldiarekin dabiltza. Azaroan Gasteizen eta Donostian eskaini dituzte saioak eta urtarrilean Basaurin.
Kattalin Agerrek landu du albistea dantzan.eus webgunean, eta hemen jaso ditugu bertako hainbat pasarte.
Agirrek eta Marinek diote askotan izan dituztela eztabaidak emakumeek euskal dantzan duten paperaren inguruan, feminismotik nola hausnartu dantza... Baina nahiko modu informalean aritu dira: entsegu ondorengo tragoan, prestaketetan, lagunartean... Gasteizko jabetze feministako eskolatik tailerra antolatzeko aukera sortu zitzaien eta gaiari heltzeko aukera izan zitekeela pentsatu zuten. "Ikusi genuen bazela momentua euskal dantzaren barruan espazioa sortzeko emakumeak daukan papera ikusteko, hitz egin eta gogoeta sortzekoa".
Beraien asmoa hausnarketa bultzatzea da ariketen bidez, baina teoria ere lantzen dute. "Ikusten dugu gabezia izugarria dugula dantzen inguruan. Ez dakigu gure dantzak nondik datozen eta zergatik egun horrela dantzatzen ditugun". Uste dute ezjakintasunak ez duela laguntzen tradizioari begira aldaketa ematerakoan, dantza mundutik bide feminista eraikitzerakoan.
Historia, zailtasunak, jantziak, bizipenak
Oraingoz tailerrak lau esparru nagusitan banatu dituzte. Lehenengo saioaren helburua da parte hartzailea kokatzea. Tradizioa, kultura, generoa edo feminismoa bezalako kontzeptuek lantzen dituzte, eta kokapen historikoa ere egiten dute. Bigarrenean, emakumeek plazara ateratzeko izan dituzten zailtasunei erreparatze diete, eta hainbat herritako kasuak aztertzen dituzte. Horrekin batera gizonen joeren eta emakumeen parte hartzean hartu beharko luketen paperaren inguruko gogoeta ere bultzatzen dute.
Hirugarren saioan jantzien gaia lantzen saiatzen dira. Teoria pixka bat azaldu eta jantziak analizatzen dituzte, eta ariketen bidez genero perspektibatik sortutako emanaldietarako jantziak sortzen dituzte. Inauterietan ikusten diren transgenero joerei ere egiten diete lekua. Azken saioa, bakoitzaren bizipenei buruz hitz egiteko baliatzen dute. Helburua ariketak sortzea da, gero, bakoitzak norbere taldeetan gaia lantzen hasteko.
Iurretan 1995ean andreek soka-dantza nola plazaratu zuten idatziz jasoa du Jon Irazabalek. Izan ere, 1837ko San Migel jaietan emakumeek osatutako aurreskua dantzatu zela ikusita, arrasto haiei jarraika, kopla doinuz lagundutako soka-dantza ikasi eta kaleratu zuten Iurretako... [+]
Dantzaren munduan gabiltzanok askotan errepikatzen dugun ideia da dantza efimeroa dela. Elhuyar hiztegiak espainoleko "efímero"-ren ordaintzat ematen ditu honakoak: efimero, suntsikor, galkor, iragankor, iraungikor, ilaun. Ez dut gogoan nori irakurri nion... [+]
Azken urteetan Lapurdiko kontserbatorioan euskararen eta diziplina tradizionalen presentzia handitu da eta euskal dantzako ibilbideari forma ematen ari dira; irailean hasi da lehen zikloa. “Herri Elkargoa sortu zen Iparraldean eta nahi zuten herri musika eta herri... [+]
Lesakako ezpata-dantzariak San Fermin egunerako ezpata-dantzako entseguetan dabiltza azken hilabetean. Hamabost atera ohi dira dantzara, eta besteak titularren batek hurrengo urteetarako lekua utzi zain daude.
Transmisioa eta dantza taldeetako erreleboa aztertu nahi izan dugu Dantzan Ikasi topaketetan, eta gazte belaunaldiek lan egiteko ereduak ezagutu nahi izan ditugu “Gazteen parte-hartzea euskal dantzan” mahai inguruan: Eder Niño Barakaldoko... [+]
Iruñeko alkate Joseba Asironek prentsaurrekoan iragarri duenez, Duguna dantza taldeak jaurtiko du 2024ko Sanferminetako txupinazoa. Duguna izan da Iruñeko herritarren boto gehien jaso duen hautagaitza. Hain zuzen dantza taldearen sorreraren 75. urteurrena ospatzen... [+]
Gerratik ihesi 1937ko ekainean Donibane Garazin Bilbo eta inguruetako 600 haur jaso zituzten. Hiriburuko Ziudadelan Eusko Jaurlaritzaren menpeko eskola kolonia bihurtu zuten, eta bi urtean 8-14 urteko 800 bat haur igaro ziren bertatik. Haurrekin 80 bat heldu ere iritsi ziren:... [+]
Aste hondar honetan euskal dantzen hiriburu bilakatu da Hendaia. Akelarre dantza talde hendaiarraren 50. urtemugaren testuinguruan, Lapurdi, Baxe Nafarroa eta Xiberoako hamasei dantza talde elkartu ditu bertan Iparraldeko Dantzarien Biltzarrak.
Iazko azaroko Sansaturnino eguneko ospakizunak gibelean utzita, Iruñeko Duguna dantza taldeak 75. urteurreneko ekitaldiekin aitzina eginen du martxo hondar eta apiril hastapenean. Ondorengo lerroetan taldeak berak azaltzen ditu ospakizunok.
Kaskarotak eta maskaradak kasik urtearekin batera hasi dira eta jarraian etorri dira beste zenbait inauteri festa. Goiztiarrenak urtarrilean ari dira ospatzen, baina aurten inauteri gehienak datoz oso goiz. Otsailaren 8an izango da Ostegun gizena eta 13an Inaute asteartea. Hadi!... [+]
Urtarrileko lehen asteburuarekin atera dira kaskarot goiztiarrenak. Beskoitzekoak izan dira lehenak eta otsail hasierara arte larunbatez eta igandez astero ibiliko dira herriko auzoetan etxez etxe dantzan eta festan. Goiztiarrenak eta irteera gehiena egiten dituztenak dira... [+]
Dantzaria, koreografoa, abesbatzako zuzendaria, idazlea… 102 urterekin zendu da Filipe Oihanburu (Argeles-Gazost-Miarritze, 1921-2023) Miarritzeko bere etxean. Hain zuzen Miarritzeko Urrezko Domina jasoa zuen euskal dantzan eta musikan egindako lan guztiagatik. Segundo de... [+]
