Euskal Dantza
Tokian tokiko dantza tradizionalekin hasi eta abangoardiako antzerki fisikoraino, euskal dantzek nortasun bereziko eskaintza zabala dute. Euskal dantzen ikuspegi orokor hori jaso du Oier Araolazak idatzi eta Etxepare Institutuak argitaratutako Euskal Dantza liburuxkak.
Euskal Dantza liburuaren bigarren edizioa da honakoa. Etxepare Euskal Institutuak hamabi kultur adierazpideri eskainitako bilduma sustatu zuen duela zortzi urte, eta, orain, bildumako lanen edizio berrituak plazaratzen ari dira. Dantzari buruzko lan honetan euskaldunon gorputz hizkuntza, euskal dantza da ardatz nagusia. "Egungo euskal dantzariak koreografia-ondare aberatsa eta sorkuntzarako dantza-lengoaia garaikidea eskura" dituela adierazi du Araolazak liburuan.
Neguko festetako eta inauterietako dantza tradizioekin hasi eta udako ezpata-dantzak eta trokeo-dantzetaraino, urtaro guztietan han hemen dantzatzen diren soka-dantzak eta aurreskuak ahaztu gabe, euskal dantzaren forma eta funtzioei begiratzen die lanak, baina horiek gorpuzten dituzten talde eta protagonistei ere.
Liburua online eskuratu daiteke (pdf) hiru hizkuntza aukerarekin, euskarazko testu nagusia dute guztiek eta ingeles, frantses eta gaztelerazko itzulpenak dituzten aldaerak hautatu daitezke:
- Euskal Dantza / Basque Dance (2021 eu-eng) (pdf)
- Euskal Dantza / La Danse Basque (2021 eu-fr) (pdf)
- Euskal Dantza / La Danza Vasca (2021 eu-es) (pdf)
Atalak
- Euskal dantza, euskaldunon gorputz-hizkuntza
- "Pas de basque"
- Neguko festak, inauteriak dantzan
- Negua joan, uda etorri, eta dantzan berriz
- Dantza tradizionalaren loraldia
- Dantzaldi gidatuak eta dantzazaleak
- Euskal dantzarien diaspora
- Dantza-maitaleak
- Sortzaile-glokalak
- Dantza-egutegia
- Bibliografia laburra
Fitxa
Euskal Kultura Saialaren edizioa: Etxepare Institutua
Testua: Oier Araolaza Arrieta CC-BY-SA
Itzulpenak: Cameron Watson (eng), Joana Pochelu (fr) eta Ibon Plazaola (es)
Edizioa: Miriam Luki Albisua
Maketazioa: Infotres
Diseinua: Mito.eus
Azaleko argazkia: Ekaitz Zilarmendi
Euskal Dantza
Oier Araolaza Arrieta
Etxepare Institutua, 2021
Iurretan 1995ean andreek soka-dantza nola plazaratu zuten idatziz jasoa du Jon Irazabalek. Izan ere, 1837ko San Migel jaietan emakumeek osatutako aurreskua dantzatu zela ikusita, arrasto haiei jarraika, kopla doinuz lagundutako soka-dantza ikasi eta kaleratu zuten Iurretako... [+]
Dantzaren munduan gabiltzanok askotan errepikatzen dugun ideia da dantza efimeroa dela. Elhuyar hiztegiak espainoleko "efímero"-ren ordaintzat ematen ditu honakoak: efimero, suntsikor, galkor, iragankor, iraungikor, ilaun. Ez dut gogoan nori irakurri nion... [+]
Azken urteetan Lapurdiko kontserbatorioan euskararen eta diziplina tradizionalen presentzia handitu da eta euskal dantzako ibilbideari forma ematen ari dira; irailean hasi da lehen zikloa. “Herri Elkargoa sortu zen Iparraldean eta nahi zuten herri musika eta herri... [+]
MOOR KRAD
Nork: Ertza konpainiak.
Noiz: urriaren 3an.
Non: Getxoko Muxikebarri aretoan.
---------------------------------------------
Bi urte atzera izan nuen Moor Krad obraren berri; hain zuzen, Ertza konpainiako kideek dantza pieza sortu eta estreinatu zuten... [+]
Ausartuko gara esaten Otsagabiko (Nafarroa) eta Eltziegoko (Araba) dantzak direla irailak 8 bueltako dantzarik ezagunenak. Ibilbide eta historia luzea dute eta azken hamarkadetan Euskal Herriko dantza talde askoren errepertorioetan jasoak izan dira.
Sei urte ditu. Gustura ari zen da dantzan. Baina gurasoek jakinarazi digute utzi egingo duela dantza. Arrazoia? Eskolan burla egiten diote lagunek dantzan aritzeagatik. Sei urte. Eta dagoeneko genero estereotipoen indarkeria sufritzen. Nahikoa da! Gurasoak, eskolak, irakasleak,... [+]
Lesakako ezpata-dantzariak San Fermin egunerako ezpata-dantzako entseguetan dabiltza azken hilabetean. Hamabost atera ohi dira dantzara, eta besteak titularren batek hurrengo urteetarako lekua utzi zain daude.
Transmisioa eta dantza taldeetako erreleboa aztertu nahi izan dugu Dantzan Ikasi topaketetan, eta gazte belaunaldiek lan egiteko ereduak ezagutu nahi izan ditugu “Gazteen parte-hartzea euskal dantzan” mahai inguruan: Eder Niño Barakaldoko... [+]
Iruñeko alkate Joseba Asironek prentsaurrekoan iragarri duenez, Duguna dantza taldeak jaurtiko du 2024ko Sanferminetako txupinazoa. Duguna izan da Iruñeko herritarren boto gehien jaso duen hautagaitza. Hain zuzen dantza taldearen sorreraren 75. urteurrena ospatzen... [+]