“Europar politika aldatu ezean arriskua dago esnearen merkatua guztiz lehertzeko”
Europako Batzordeak esnearen merkatuaren egoera egonkortzeko diru-laguntza sorta aurkeztu du. Besteak beste, 150 milioi euro bideratuko dituzte 2016ko azken hiruhilabetekoan ekoizpena beren kabuz gutxitzea erabakitzen duten ekoizleei ordaintzera: 14 zentimo, ekoizteari utzitako litro esneko.
Gogora ekarri behar da kuota sistema bertan behera uzteak ekoizpena asko handitzea eta prezioak asko jaistea eragin duela (ikus Esne ekoizleak Europako merkatu librean gatibu erreportajea, 2016ko martxoaren 3koa). Horrek kaltea eragin die batez ere Europako zenbait eskualdetako ekoizleei, baita Euskal Herrikoei ere.
Espainiako Estatuko nekazari eta abeltzain elkarteen federazioak, COAGek, tranpatzat jo du Batzordearen neurria. “Ezkutuko plan bat da, ustiategiak itxi daitezen eta ekoizpena deslokalizatu dadin, Europa erdi eta iparraldeko ekoizleen mesedetan. EHNE-Bizkaiako Andoni Garciak azaldu digu COAGen ikuspuntua:
- “Europako Batzordeak ez du gogo onez egin proposamena, nahiago lukete merkatuak bere burua erregulatu eta ekoizpena doitzea. Alegia, ustiategi kopurua gutxitzea. Baina denek ez dituzte aukera berdinak merkatu horretan. Ekoizpena murrizteagatiko laguntzak eskatuko dituztenak, noski, industriaren politiken erruz zailtasun handienak dituztenak dira. Horiek dena uztera bultza ditzakete”.
- “Lehengo kuota sistema ez zen perfektua, baina babes handiagoa eskaintzen zigun abeltzainoi. Orain enpresa batek erabaki dezake ekoizle bati gehiago ordaintzea eta aldamenekoari gutxiago, eta ez dago jokabide hori mugatuko duen araurik”.
- “Hego Euskal Herriko egoera, txarra bada ere, ez da Kantauri arroan oro har dagoena bezain larria. Jende asko oso gaizki ari da pasatzen, litroko 25 zentimo inguru kobratuz (ekoizpen kostuak 35 zentimokoak dira), baina beste batzuek arnasa gehiago dute, batetik Kaiku kooperatibak dituen zenbait akordiori esker (30 zentimo ari dira ordaintzen), eta besterik Bizkaia eta Euskal Herria marken politikari esker (40 zentimo). Prezio txikiak dira, baina ez hain txarrak. Hala ere, europar politika aldatu ezean arriskua dago merkatua guztiz lehertzeko eta marka horiek ere ezin jarraitzea prezio horretan ordaintzen”.
- “Ekoizpena gutxitzea ez litzateke boluntarioa izan behar, derrigorrezkoa baizik. Gaur egun soberakina sortzen ari direnek murriztu beharko lukete produkzioa”.
Gaur egungo ezker mugimenduaren zati handi batek, intuitiboki bada ere, eskala txikiko nekazaritza aldarrikatzen du zalantza askorik izan gabe. Hala ere, txikitasunaren aldarrikapen horrek baditu bere kontraesanak: tamaina txikiko ustiategi batek, definizioz, ezingo du elikagai... [+]
Txikitan kaian arrantzatu ohi genituen ‘pantxito’ gehienak ziurrenik bisiguak izango ziren, baina nekez ikusten genituen bisigu handiak. Izatekotan, jatetxe ezagunetan izango zen, arraindegietako bisigu gehienak kanpotik ekarriak ziren bitartean. Egun, kostaldeko... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
Bost hilabete bete dira otsailaren 6an traktoreen mobilizazioak hasi zirenetik. Mirene Begiristainek eta Isabel Alvarezek ekofeminismoaren betaurrekoak jantzita aztertu dituzte mobilizazio hauek eta fokutik kanpo geratu diren laborariak eta aldarrikapenak ekarri dituzte lehen... [+]
Titulu handia iruditzen zaio “nekazari”. Bera “mahastizain” omen. Baina, izan, da nekazari mahastizaina. Eta da, izan, emakume nekazari mahastizaina. Eta mahatsaren orpotik mama goxoa nola, halaxe aletu ditu Ana Iriarte Bañezek lanbidearen... ez... [+]
Astebete pasatxo eman dut artaldeaz hausnarrean. Lehenago ere eskaini izan dizkiot tarteak artalde kontzeptuari ematen zaion erabilerari, baina orain dela astebete izandako elkarrizketak berritu du hari buruzko hausnarra eta paper honetara ekarri nau.
Bergaran Elikadura Mahaia martxan dute eta bertatik hainbat ekintza ari dira aurrera eramaten herriko azoka indartzeko eta baserritarren erreleboa lantzeko. Elikadura Mahaiko kide dira Jon Ruiz de Egino baratzezaina, Eskubaratz proiektuko kidea. Eta Aitziber Plazaola dendaria,... [+]
Zeraingo Aranburu baserriko jabeak atxilotu dituzte langile eskubideen aurkako delituengatik. Idiazabal gazta egiteko hainbat langile kontraturik gabe zeuzkaten eta zazpi eguneko lan jardunaldiak egin behar izaten zituzten. Hori guztia 300 edo 400 euroren truke.
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
In extremis heldu naiz orrialde honetara. Patuak hala erabaki du. Izan ere, orain dela bi aste erdi idatzita nuen gaurkoa, baina dokumentua gorde gabe ordenagailua itzali, eta han joan zen egindakoa. Beraz, hemen naiz, abiapuntuan eta gaia guztiz aldatuta. Zoriak halaxe... [+]
Manuela Jauregi arrantzalea da eta duela 25 urtetik hona, bere senarrarekin batera olagarroa eta eguneko arraina harrapatzen aritzen da Getarian, Manuela itsasontzian. Mattin Jauregirekin mintzatu da ontzi barrutik, eta azken urteetan sumatu dituen aldaketak azaldu ditu.
Esnatze horretan hainbat kausa elkartzen dira, eta lurraldean sakabanatuta dauden herrien erresistentzia-ahalmenak bete-betean erantzuten die. Joan den larunbatean, aldarrikapen horien inguruan manifestazio jendetsua egin zen Gasteizen. Kalean frogatu zen berriro posible dela... [+]
Euskal Herriko Laborantza Ganbarako koordinatzailea mintzatu da Egonarria saioan. Laborantzako eredu talkaz hitz egitean eta traktoreak kalera atera direnean, beti aipatzen da ditxosozko erderazko "PAC"-a, hau da, Europako Nekazaritza Politika Bateratua. Europako... [+]
Abeltzaintzan lan egiten dutenek oreka bilatzen dute: animalien bizi kalitatea ahalik eta onena izatea eta ekoizpenaren bideragarritasun ekonomikoa lortzea. Gizakiok munduari muga fisiko ugari jarri dizkiogu “geurea” dena babeste aldera, “geure”... [+]