Europako Parlamentuak sare sozialen diseinu “adiktiboa” arautzea eskatu du

  • Neurri arautzaileak hartzeko eskatu dio parlamentuak txosten batean Europako Batzordeari. Batez ere Instagram, TikTok eta Facebook plataformetan oinarritu da ikerketa.


2023ko azaroaren 13an - 12:51
Azken eguneraketa: 2023-11-14 09:05
Argazkia: PxHere CC0
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

ElDiariok jaso duenez, sare sozialen diseinu “adiktiboaren” aurkako neurri arautzaileak hartzeko eskatu dio Europako Parlamentuak txosten batean Europako Batzordeari. Neurriok batez ere Instagram, TikTok eta Facebook plataformetan hartzea nahi du, aplikazio horiek haur eta gazteen osasun mentalean izan dezaketen “inpaktu negatiboaren” inguruko kezka dela eta. Erabiltzaileak plataforma digitaletan ahalik eta denbora gehien mantentzea helburu duen “adikzio-diseinuari” aurre egin nahi diote.

Txostenak aldeko 38 boto eta abstentzio bakarra jaso ditu Europako Parlamentuan. "Digitalki ez gogaitzeko eskubidea" proposatzen dio Europako Batzordeari, eta datozen asteetan Osoko Bilkuratik pasatzeko programatuta dago. Europako Batzordea proposamen horiek aztertzen ari da, eta bidezko kontsumo digitalaren araudiaren berrikuspenean txertatzeko asmoa du.

Arauketaren helburu nagusia sare sozialen diseinuan “adikzioa” sor dezaketen eta “estrategikoki diseinatuta” dauden elementu espezifikoak jorratzea da. Proposatutako erregulazioak sare sozialak bideratu nahi ditu “mendekotasun gutxiago” sortzen duen eta “etikoagoa den” diseinu baterantz.

“Adikzioa” sortzen duten elementuak

Diseinu elementu horien artean daude, esarerako, scroll funtzioa, jakinarazpenak eta fake news-ak. Scroll-a, adibidez, edukiak etengabe agertzea ahalbidetzen duen funtzioa da. Erabiltzailea edukiak kontsumitzen jarraitzera bultzatzen du, atsegingarrien zaizkionak erakutsita. Parlamentuak funtzioa mugatzea eskatu du, eta argudiatu du “gardentasun handiagoa” behar dela sare sozialetako algoritmoen funtzionamenduan.

Jakinarazpenei dagokienez, txostenak dio “etengabe mugikorrarekin egoteko beharra” sortzen dutela. Erregulazioak planteatzen du jakinarazpenak defektuz desaktibatuta egotea, erabiltzaileak erabilpenaren gaineko “kontrol handiagoa” izateko. Asmoa da online ingurune “orekatuagoa” eta osasun mentalari “kalte gutxiago” egiten diona sustatzea.

Albiste faltsuak (fake news) sare sozialetan ez zabaltzearen garrantzia nabarmentzen da txostenean. Abuztutik indarrean dagoen Zerbitzu Digitalen Legeak (DSA) plataforma handiei “informazio erantzukizuna” eskatzen die, eta isun handiak jartzen ditu hori urratzen bada. Neurria “desinformazioari aurre egiteko” ezarri dute, “ingurune digital seguruagoa eta etikoagoa” bermatzeko.

Gorputz idealizatuak

Europako Parlamentuak "selfie-aren dismorfia" delakoa jaso du txostenean, sare sozialen ondorio kaltegarri gisa. Parlamentuak adierazi du “perfekzioa bilatzen duten iragazkien erabilerak” antsietatea eta autoestimu baxua dakartzala: “Selfie-aren dismorfia norberaren itxura fisikoaren pertzepzio desitxuratuari dagokio, irudi ukituek eta idealizatuek sare sozialetan duten eraginaren ondorioz”. Hori arautu nahi du batez ere gazteen osasun mentala zaintzeko.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Sare sozialak
X-tik irten nahi? Nor dago Mastodonen eta Blueskyren atzean? Nola finantzatzen da bakoitza?

Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]


Mastodon.eus-en “Gure aukera, sare libreak” kanpainarekin bat egin du ARGIAk

ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak  atxikimendu kanpainarekin.


2024-11-21 | Sustatu
Sei urte bete ditu gaur Mastodon.eus-ek

Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]


2024-11-15 | Sustatu
The Guardian eta La Vanguardia egunkariek X/Twitter utzi dute

The Guardian egunkari britainiarrak lehenbizi eta La Vanguardia katalanak (espainolez argitaratzen du edizio zabalduago bat, baina katalanezko bertsioa ere badu) erabakia jakinarazi zuten atzo X/Twitter sare soziala uzten dutela, desinformazioaren ukuilua bihurtu delakoan.


Australian 16 urtez azpikoei sare sozialak debekatu izanaz hainbat gogoeta

16 urtez azpikoek laster ezingo dute sare sozialik erabili Australian, eta antzeko neurriak ezarri nahi dituzte Espainiako eta Frantziako gobernuek ere. Neurriaren eraginkortasunaz, sare sozialetako eduki eta dinamikez, pribatutasunaz eta plataforma handiek honetan guztian duten... [+]


Kontzientzia kritikoa existitzen al da egungo gizartean?

 Wikipedia.org-en arabera, Gish gallop (Gish-en lauhazka) edo falazien metrailadorea "eztabaida teknika bat da, aurkariari ahalik eta argudio gehienekin eraso egiten diona, argumentu horien zehaztasuna edo sendotasuna kontuan hartu gabe", eta albo-ondorio gisa... [+]


2024-10-30 | Axier Lopez
Marta G. Franco
“Sare sozial komertzialetan inertziaz jarraitzen dugu, baina ez gara emaitza onak lortzen ari”

Gorrotoa sustatzen duten algoritmoak, mendekotasuna sortzeko diseinatutako aplikazioak, pertsonak beharrean publizitate-hartzaileak ikusten dituzten plataformak, merkantzia gisa tratatzen gaituzten sare sozialak... Badirudi azken aldian Internetetik toxikotasuna baino ez dugula... [+]


Eskuin muturra eta sare sozialak
Eskuin muturraren neurrira egindako sareak, gorrotoa elikatzeko bazka

Sare sozialek permititzen dituzte horrelako edukiak, eta haiek ere izan beharko lukete ardurarik auzi honetan. Baina ez dirudi inork neurririk hartzeko asmoa duenik. Zigortu izan dituzte sare sozialak, baina sekula ez ildo horretan, ez baita interesatzen. Izan ere, emozioak... [+]


Eskuin muturra eta sare sozialak
Elena Francis itzuli da?

[Azpi-testu hau LARRUN honetako gai nagusitik dator, Eskuin muturraren neurrira egindako sareak, gorrotoa elikatzeko bazka, eta badago beste azpi-testu bat ere: Kirolari lotuta ere bai...]


Eskuin muturra eta sare sozialak
Kirolari lotuta ere bai...

[Azpi-testu hau LARRUN honetako gai nagusitik dator, Eskuin muturraren neurrira egindako sareak, gorrotoa elikatzeko bazka, eta badago beste azpi-testu bat ere: tradwives-i buruzkoa, Elena Francis itzuli da?...]


X-ren (lehen Twitter) akatsak errepikatu ala, behingoz, burujabetza teknologikorantz urratsak eman?

X bezalako espazioetan, gaur-gaurkoz, eztabaida publikoa eta borroka kulturala ematea ezinezkoa dela onartu beharko dugu noiz edo noiz. Zentzu horretan, akats bat da ezkerreko aldaketa bat gidatu nahi duten proiektu politikoek X bezalako plataformak uztea, soilik modu erabat... [+]


2024-10-22 | Sustatu
TikTok toxikoa da; apropos gainera, hala nahi dutelako

AEBetako 14 estatuko fiskaltzek TikTok auziperatu berri dute. Albiste horren haritik, NPR irrati publiko estatubatuarrak ikusi du ikerketak azaleratu dituen TikTok barruko dokumentazioa, eta handik ondorioztatzen diten kontu larri batzuk eman ditu argitara. Funtsean, TikTok... [+]


2024-10-17 | Leire Ibar
Antsietateagatik bajan dago Espainiako Estatuan Facebooken edukiak moderatzen dituzten langileen %20

Apirilean egin zituzten hogei langilek Facebooken azpikontrata den CCC Barcelona Digital Services enpresaren aurkako salaketak, oinarrizko eskubideak urratzen dituztela adierazi zuten langileek, gaur egun mila inguruk salatu dute. "Gestapo" gisa definitzen dute lan... [+]


2024-10-16 | Leire Ibar
TikTokek bazekien neska nerabeak gizonezkoen aurrean diru truke biluzten zirela

TikTok enpresaren barne-dokumentuen filtrazio batek adierazi duenez, enpresa jakitun zen 15 urteko hainbat neska zuzenekoetan biluzten zirela gizonezko helduek bidalitako txanpon birtualen truke. Sare sozialeko hainbat dokumentutarako sarbidea ahalbidetu zuen akats bati esker... [+]


Eguneraketa berriak daude