Europako Parlamentuak sare sozialen diseinu “adiktiboa” arautzea eskatu du

  • Neurri arautzaileak hartzeko eskatu dio parlamentuak txosten batean Europako Batzordeari. Batez ere Instagram, TikTok eta Facebook plataformetan oinarritu da ikerketa.


2023ko azaroaren 13an - 12:51
Azken eguneraketa: 2023-11-14 09:05
Argazkia: PxHere CC0

ElDiariok jaso duenez, sare sozialen diseinu “adiktiboaren” aurkako neurri arautzaileak hartzeko eskatu dio Europako Parlamentuak txosten batean Europako Batzordeari. Neurriok batez ere Instagram, TikTok eta Facebook plataformetan hartzea nahi du, aplikazio horiek haur eta gazteen osasun mentalean izan dezaketen “inpaktu negatiboaren” inguruko kezka dela eta. Erabiltzaileak plataforma digitaletan ahalik eta denbora gehien mantentzea helburu duen “adikzio-diseinuari” aurre egin nahi diote.

Txostenak aldeko 38 boto eta abstentzio bakarra jaso ditu Europako Parlamentuan. "Digitalki ez gogaitzeko eskubidea" proposatzen dio Europako Batzordeari, eta datozen asteetan Osoko Bilkuratik pasatzeko programatuta dago. Europako Batzordea proposamen horiek aztertzen ari da, eta bidezko kontsumo digitalaren araudiaren berrikuspenean txertatzeko asmoa du.

Arauketaren helburu nagusia sare sozialen diseinuan “adikzioa” sor dezaketen eta “estrategikoki diseinatuta” dauden elementu espezifikoak jorratzea da. Proposatutako erregulazioak sare sozialak bideratu nahi ditu “mendekotasun gutxiago” sortzen duen eta “etikoagoa den” diseinu baterantz.

“Adikzioa” sortzen duten elementuak

Diseinu elementu horien artean daude, esarerako, scroll funtzioa, jakinarazpenak eta fake news-ak. Scroll-a, adibidez, edukiak etengabe agertzea ahalbidetzen duen funtzioa da. Erabiltzailea edukiak kontsumitzen jarraitzera bultzatzen du, atsegingarrien zaizkionak erakutsita. Parlamentuak funtzioa mugatzea eskatu du, eta argudiatu du “gardentasun handiagoa” behar dela sare sozialetako algoritmoen funtzionamenduan.

Jakinarazpenei dagokienez, txostenak dio “etengabe mugikorrarekin egoteko beharra” sortzen dutela. Erregulazioak planteatzen du jakinarazpenak defektuz desaktibatuta egotea, erabiltzaileak erabilpenaren gaineko “kontrol handiagoa” izateko. Asmoa da online ingurune “orekatuagoa” eta osasun mentalari “kalte gutxiago” egiten diona sustatzea.

Albiste faltsuak (fake news) sare sozialetan ez zabaltzearen garrantzia nabarmentzen da txostenean. Abuztutik indarrean dagoen Zerbitzu Digitalen Legeak (DSA) plataforma handiei “informazio erantzukizuna” eskatzen die, eta isun handiak jartzen ditu hori urratzen bada. Neurria “desinformazioari aurre egiteko” ezarri dute, “ingurune digital seguruagoa eta etikoagoa” bermatzeko.

Gorputz idealizatuak

Europako Parlamentuak "selfie-aren dismorfia" delakoa jaso du txostenean, sare sozialen ondorio kaltegarri gisa. Parlamentuak adierazi du “perfekzioa bilatzen duten iragazkien erabilerak” antsietatea eta autoestimu baxua dakartzala: “Selfie-aren dismorfia norberaren itxura fisikoaren pertzepzio desitxuratuari dagokio, irudi ukituek eta idealizatuek sare sozialetan duten eraginaren ondorioz”. Hori arautu nahi du batez ere gazteen osasun mentala zaintzeko.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Sare sozialak
Teknologia
Techbro go home

Aspaldi pertsona oso zatar bat ezagutu nuen, urrun izatea komeni den pertsona horietako bat. Bere genero bereko pertsonengana zuzentzeko, gizonezkoengana, “bro” hitza erabili ohi zuen. Edozein zapaltzeko prest zegoen, bere helburuak lortzeko. Garai hartatik hitz... [+]


Teknologia
Komentokrazia

Sare sozialetan badira zenbait pertsona eragin gaitasun handikoak. Jarraitzaile ugari dute, eta euren iritziak egiatzat hartzen dira. Askok, ordea, egia barik, interes propioa edo klase baten interesak iraunkortzea bilatzen dute. Ameriketan komentokrata deitzen zaie. Alegia,... [+]


2025-03-05 | June Fernández
Meloi saltzailea
toXic

Ortutik itzuli berritan erabaki nuen Twitterretik alde egitea, oraindik Twitter zenean. Auzolan batera joan nintzen, brokoliak eta azaloreak landatzera, eta mindfulness efektua zapuztu zidan algoritmoak, idazle feminista transgorrotatzaile baten txioak jaurtitzearekin... [+]


TikTok, X eta Instagrameko algoritmoek eskuin muturreko edukiak nabarmen hedatzen dituztela frogatu dute

Ikerketa bat egin dute Alemanian, hauteskundeen atarian: kontuak sortu dituzte TikToken, X-n eta Instagramen, eta aztertu egin dute algoritmoak zer nolako edukiak erakusten dituen. Guztietan, algoritmoak eskuinera eta eskuin muturrera jotzen du gehien, TikToken nabarmen.


Zer erosi?

Azken boladan gero eta gehiago entzuten dugu gazte askok etxebizitza erosteko ahalmenik ez dugula. Batzuetan, badirudi ez dagoela beste gairik; egia da gai serioa dela. Niri neuri ere, 31 gertu izan arren, oraindik pixka bat falta zait neurea izango den etxebizitza lortzeko... [+]


2025-02-11 | Sustatu
Metak Libgen pirateatu badu, zuk zergatik ez?

AEBetako auzi judizialen batengatik jakin denez, Metak (Facebook-eko jabeak) Libgen sareko liburutegia masiboki pirateatu du BitTorrent protokoloak erabiliz. 81.7 terabyte gutxienez lortu zituzten horrela, beren adimen artifizialeko sistemak elikatzeko. Saiakera eta zientzia... [+]


2025-02-03 | Axier Lopez
Zergatik utzi ditu ARGIAk Twitter eta Facebook?

Gorrotoa sustatzen duten algoritmoak, mendekotasuna sortzeko diseinatutako aplikazioak, pertsonak beharrean publizitate-hartzaileak ikusten dituzten plataformak, merkantzia gisa tratatzen gaituzten sare sozialak… Badirudi azken aldian herritarrek sare sozial nagusietatik... [+]


Martintxo Etxauri: “Sare toxikoen aurrean Mastodon dugu alternatiba”

Mastodon, gizarte sarea eta mikroblogintza zerbitzua da. Eugen Rochko alemaniarrak sortu zuen 2016. urtean. Software librean oinarritzen da. Azkenaldian, norbanako eta erakunde frankok bertan saretzea erabaki dute. Elkarren artean komunikatzen diren egitura independeteez... [+]


2025-01-24 | Sustatu
TeknoTrump albisteak: Oligarkekin bat, Stargate AA ekimena, eta TikTok luzapena

Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki... [+]


‘Goazen lagunok’: sare sozial toxikoetatik fedibertsora trantsizio kolektiboa

Trumpek AEBetako presidentetza hartuko duen eguna baliatuta, Goazen lagunok lelopean, multinazionalen jabetzako sare sozial "toxikoak" utzi eta fedibertsora trantsizio kolektiboa bultzatzeko kanpaina egiten ari dira eragile ugari. “Internet gizatiarrago batean... [+]


Teknologia
Joan zaitez...

2018an itzali nituen sare sozialak, baita gailuen jakinarazpen gehienak ere, bizitzan arreta non jarri kontrolatzen hasteko saiatu asmoz. Egunero lan horretan jarraitzen dut, sitsa argira nola, nire jakin-minak errealitatea ulertzen lagunduko didan informazio freskoa bilatzen... [+]


2025-01-15 | Sustatu
Urtarrilak 20: Twitterretik (eta sare toxikoetatik) alde egiteko eguna

Nazioartean ekimen batek baino gehiagok seinalatu du datorren astelehena, 2025eko urtarrilaren 20a, Twitterretik alde egiteko egun gisa. Donald Trumpek ofizialki AEBetako presidentzia hartzeko eguna izango da, eta haren eskutik X/Twitterreko jabea, Elon Musk, Etxe Zurira... [+]


2025-01-14 | Leire Ibar
Libreki esan ahalko da Instagram eta Facebooken emakumeak “objektuak”, LGTBIQ pertsonak “gaixo mentalak” eta migratzaileak “gaizkileak” direla

Metaren buru den Mark Zuckerberg-ek adierazpen askatasunaren izenean eta erroetara itzultzearen izenean, immigrazioa, generoa eta sexu-orientazioa bezalako gaien aurkako zentsura kentzeko neurriak hartu ditu. Trumpekin elkarlanean arituko dela adierazi du eta... [+]


Instagrameko ‘Denuncias Euskal Herria’ kontuak sexu erasoen ia 500 testigantza jaso ditu azarotik

Indarkeria matxistari buruzko testigantzak jasotzeko Instagram kontua 2024ko azaroan jarri zuen abian emakume talde anonimo batek. Espainiako Estatuan Cristina Fallarás kazetariak abiatutako #Cuentalo egitasmoan oinarritu dira. Emakumeek, testigantza anonimoen bidez,... [+]


2025-01-09 | Sustatu
Metaren irizpide berriak: bazterkeria libre Instagram eta Facebooken

Metak bere moderazio politikak eta irizpideak irauli ditu Donald Trump Etxe Zurira itzultzeko bezperatan. Fact checker edo egiaztatzaile zerbitzuak etengo dituzte, eta komunitatearen oharrak jarri horren ordez (X/Twitterren bezala), eta aldi berean "adierazpen... [+]


Eguneraketa berriak daude