Europak armetan %16 gehiago gastatu zuen iaz, 2022arekin alderatuta
Ukrainako gerraren eta Ekialde Hurbileko egoeraren ondorioz, Europak aurrekaririk gabeko mailan igo du gastu militarra. Europan gora egin du gastu militarrak, baina baita mundu osoan ere. Stockholmeko Bakeari buruzko Ikerketarako Nazioarteko Institutuak egindako 2023ko txostenak hala azaldu du.
La Vanguardia egunkariak Stockholmeko Bakeari buruzko Ikerketarako Nazioarteko Institutuak ateratarako txostenaren laburpena plazaratu du. Artikuluan dioenez, Europak ere gastu militarrean gora egin du. 2023an, 588.000 milioi dolar gastatu ditu, 2022an baino %16 gehiago. Sailkapenean lehen postuan Erresuma Batua dago. Dena den, arreta ematen du Poloniaren gorakadak. Errusiak Ukraina inbaditu eta gero, herrialde horren gastu militarra %75 igo da. Askogatik, gorakada handiena izan duen herrialdea da. Finlandia NATOko kide egin da 2023an eta gastu militarra %54 igo du.
Europako agintariak aho bizarrik gabe hizketan
La Vanguardia egunkariak Europako agintariek gerra hotsez esandakoak jaso ditu. Otsailean, Ursula von der Leyen Europako Batzordeko presidenteak hala esan zuen: “Gerra-arriskua ez da berehalakoa, baina ez da ezinezkoa”. Egun batzuk lehenago Olaf Scholz Alemaniako kantzilerrak esan zuen “Errusiaren arriskua erreala” dela. Espainiako Gobernuko Defentsa ministro Margarita Robles gordinago aritu zen martxoan; “gerra mehatxua erabatekoa” dela esan zuen. Hots, egunkari kataluniarrak dio Europako agintariek argi hitz egiten dutela “gerrari” buruz.
Munduko gastu militarrak %6,8 egin du gora
2023an 2.443.000 milioi euro gastatu dituzte munduko herrialdeek, 2022an baino %6,8 gehiago. 2009az geroztik, urte batetik bestera egin den gorakadarik handiena da. Stockholmeko erakundea 1988an txostenak egiten hasi zenetik, munduak ez zuen inoiz hainbeste gastatu armetan. Ikerketan parte hartu duen Nan Tian kideak hala adierazi du: “Estatuek indar militarrari ematen diote lehentasuna. Alabaina, agertoki geopolitikoa eta segurtasuna gero eta aldakorragoak dira, eta ekintza /erreakzioa zurrunbiloan sartzeko arriskua dago”.
Ukrainako gerra dela-eta, Errusiak %24 igo du gastu militarra. Gobernuaren gastuen %16 da, Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna desegin zenetik ehuneko handiena. Barne Produktu Gordinaren %5,9 hartzen du.
Ukrainaren gastu militarra Barne Produktu Gordinaren %37 izan zen, munduko portzentajerik handiena. Gobernuaren gastuen %58 izan da.
Amerikako Estatu Batuek eta NATOk jarraitzen dute munduan armetan gehien gastatzen. Bien artean %55 biltzen dute.
Ekialde Hurbilari begiratuz gero, Israelek %24 igo du gastu militarra. Kontuan izan behar da Gazaren aurkako genozidioa urrian hasi zela, 2023ko urte hondarrean, alegia.
Luis Arce Boliviako presidenteak armadaren "mugimendu irregularrak" salatu ditu. Komandante ohi bat La Paz hiriburuan dagoen Quemado jauregia hartzen saiatu da hainbat ibilgailurekin, baina inork ez dio babesik eman eta azkenean atxilotu egin dute.
1415eko udazkenean Agrincourteko gudua lehertu zen Ingalaterra eta Frantziaren artean, Ehun Urteko Gerraren gudu erabakiorrenetakoa. Horretarako, Henrike V.a Ingalaterrako errege eta Irlandako jaunak uda horretan bere ejertzitoa Frantziara bidaltzea erabaki zuenean, soldaduak... [+]
“Si vis pacem, para bellum” kantatzen genuen laurogeiko hamarkadan orduko gazte euskaldunok. Bakea nahi baduzu, prestatu gerrarako, oihukatzen genuen latinez, ulertu barik oso ondo esaldiaren esanahia.
Sasoi hartan, euskal gatazka gori-gori zegoen, eta munduak... [+]
Genozidioa zoritxarrez modan dagoen hitza da. Rafael Lemkinek 1946an egin zuen definizioaren arabera, “talde nazional, etniko, arrazazko edo erlijioso bat erabat edo partzialki suntsitzeko asmoz egindako ekintzak” dira genozidioa. Ekintza horiek “taldeko kideak... [+]
Jose Miguel Etxeberria Naparra-ren gorpua aurkitu gabe bukatu da Frantziako Landetan egindako bigarren indusketa. 44 urte dira militantea desagertu zenetik eta bere familiaren belaunaldi batetik bestera pasa da bere bilaketaren zama.
Droneen ekoizpena gorantza doan industria da, eta Turkia gerrarako droneen fabrikatzaile eta esportatzaile handienetakoa bihurtu da. Haien produktu izarra Bayraktar TB2 da. Modu autonomoan aireratu, lurreratu eta nabigatu dezakeen drone bat, baina giza operadore baten mende... [+]
Las Vegas hiri ezagunetik ordubetera Creech-eko aire-base militarra dago basamortuaren erdian. 1950eko hamarkadan, Gerra Hotzean, ia mila leherketa nuklear "esperimentalen" lekua izateagatik ospetsu egin zen. Creechen koordinatu dituzte azken 20 urteotan AEBek mundu... [+]
1950eko hamarkadan, AEBetako armada droneak erabiltzen hasi zen gatazka guneetan zaintza eta errekonozimendu misioetarako. 1994ko uztailaren 3an izan zen Predator dronearen lehen hegaldia, armatuta egon gabe. 1995eko uztailean, Predatorrek Balkanen gainetik egin zuen hegan... [+]
Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]
Moncloa jauregia, martxoak 18: industria militarreko elitea Espainiako presidente Pedro Sánchez eta Defentsa ministro Margarita Roblesekin bilduta. Azken lerroan, euskal ordezkaritza: Juan Ignacio López Gandasegui (Aernnova); Jokin Aperribay (SAPA); Carlos Azola... [+]
Tutsi eta hutu etnien arteko gatazka zein mineralen ustiaketa dira gaiztotuz doan gatazka odoltsu horren iturrien artean. Nazio Batuen Errefuxiatuentzako Agentziak jakitera eman du orotara 5,7 milioi errefuxiatu eragin dituela 2021ean areagoturiko gatazkak.
1997. Aguraingo Intsumiso Eguna. Antimilitarismoak milaka lagun biltzen zituen bere ekimenetan, artxibotik berreskuratu dugun argazki honetan ikusten den moduan. Aurten 30 urte beteko dira Intsumiso Eguna ospatzen hasi zirela.
Israelek 2023ko urrian Gazako sarraskia hasi zuenetik, petrolioa jasotzen aritu da itsasoz munduko txoko askotatik, petrolio enpresa handienek hornituta. Petrolio horren zati bat armada hornitzeko erabiltzen da palestinarren kontrako erasoekin segi dezan.