Europa eta Estatu Batuak lotuko dituen ur azpiko kablea Sopelara heldu da

  • Google multinazionalak Cornualles (Erresuma Batua), Long Island (AEB) eta Sopela (Bizkaia) elkartuko ditu 7.000 kilometro dituen urazpiko telekomunikazioetarako kablegaz. Datorren urtean martxan jarriko den azpiegitura honek segundoko 340 terabyteko edukiera dauka.


2021eko irailaren 10an - 14:02
Azken eguneraketa: 16:05
Kablea egokitzeko lanak bihar, irailaren 11n, bukatzea aurreikusi dute. © @DELGOBPAISVASCO.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Google konpainiaren "Grace Hopper" itsaspeko kablea Sopelara heldu da, Interneteko abiadura eta segurtasuna hobetzeko helburuagaz. 7.000 kilometroko komunikazioetarako kable honen bitartez, multinazional teknologikoak Ozeano Atlantikoaren ertz biak lotuko ditu, hiru puntutan: Long Island, AEBetan eta Sopela eta Cornualles (Erresuma Batua) Europan.

Egunotan, Arrietara hondartzan egin dituzten lanakaz, kablearen "lurreratzea" egin dute. Maria Alvarez Google Cloud-eko ordezkariak azaldu duenez, "segundoko 340 terabyteko edukiera izango du; hau da, aldi berean 4.000 bideo 17,5 pertsonari transferitzeko gaitasuna dauka". Azpiegitura honek, "latentzia txikiagoa, trafiko-abiadura handiagoa, eta segurtasuna", ekarriko dituela ere azpimarratu du Googleko bozeramaileak. Multinazionalaren aurreikuspenen arabera, instalazio berria datorren urtearen hasieran jarriko dute martxan.

Kableak Grace Brewster Murray Hopper (1906-1992) informatikako aitzindariaren izena darama, ezagunagoa programazio-lengoaia baterako lehen konpiladorea (estekagailua) garatu zuelako, oraindik erabiltzen den lengoaia, hain zuzen ere.

Sopela, telekomunikazioen portua

Aurretik ere jarri dituzte antzeko azpiegiturak Sopelan. Lehena 2017an izan zen, Microsoftek eta Facebookek zuntz optikoko kablea jarri zutenean. Orduan, Sopelatik hasi ziren kablea jartzeko lanak, eta 6.600 kilometroko kablea Amerikako Estatu Batuetako Virginia Beachera heldu zen.

Oraingo honetan ere, Sopelako hondartza aukeratu dute, lehendik ere existitzen zen telekomunikazio-sareak asko errazten eta merkatzen dituelako lanak. Azpiegitura horiek eraikitzen dituzten enpresek Uribe Kostako itsasertza aukeratu zuten 2001ean, bertako egoera geografikoagatik eta euskarria emateko teknologia-enpresen kopuru altuagatik.

Arantxa Tapiak, Eusko Jaurlaritzako Garapen Ekonomiko, Iraunkortasun eta Ingurumen sailburuak, azaldu duenez, "gure enpresa multilokalizatuek sarean lan egiten dute, eta Euskadin kokatutako enpresa bat Txinan edo AEBetan kokatutako beste batekin konektatzen da. Hori ezin da egin azpiegitura horiek gabe". Bestalde, Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak konektibitatearen alde egindako "apustua" ere azpimarratu du.

Iragarri dutenez, Grace Hopper kablea "serie bateko lehena izango da"; izan ere, Eusko Jaurlaritzak "teleportu" bat sortu gura du Sopelan, itsaspeko kable berriak lotzeko eta penintsulako beste leku batzuetan lotzen dituzten kableak elkartzeko.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Google
ChatGPT-k hau ere badaki: datu zentroek milioika litro ur lapurtuko digute

Adimen artifiziala denen eskueran jartzearekin, multinazional teknologikoek cloud datu zentro erraldoiak eraikitzeko planak ugaritu dituzte. Ekipamendu informatikoz betetako mega-fabrikon aztarna ekologikoa ikaragarria da: elektrizitateaz gain, milioika litro ur behar dute euren... [+]


Nola desaktibatu Googlek Chromen txertatu duen jarraipena

Urteak dira Firefoxek eta Safarik jarraipena egiteko erabiltzen diren hirugarrenen cookieak blokeatzen dituztela. Chromek ere gauza bera egingo du 2025ean, baina publizitatearen negozioan duten nagusitasuna handitzeko aprobetxatu nahi dute, jarraipena nabigatzailean bertan... [+]


2024-06-07 | Sustatu
Googleren emaitzetan katalana gutxiago agertzeko motibo zenbait azaleratu dituzte

Googleren bilaketa emaitzetan katalanak eta euskarak 2022-2023 tartean izan zuten beherakada dokumentatu genuen webgune honetan. Nolabaiteko konponketa izan zuen gauza hark. Oraintsu, Kataluniatik iritsi zaizkigun azterketa batzuetatik, hizkuntza hauek bilaketetan gutxiago... [+]


2024-03-22 | Sustatu
Googleri 250 milioi euroko isuna jarri diote Frantzian

Frantziako Lehiaren Agintaritzak Google-ri 250 milioi euroko isuna ezarri dio, merkatuaren lehiaren urraketa larriengatik, publizitate digitalaren sektorean egindako jarduerak direla-eta.


Google Analytics-en alternatiba librea den Matomo euskaraz erabil daiteke

Webguneen arduradunek beren bisitarien trafikoa aztertu nahi izaten dute, baina horretarako gehien erabiltzen den Google Analytics tresnak pribatutasun eta lege arazoak ditu. Alternatiba etikoago bezala gehien erabiltzen den Matomo software librea euskaratu du Iametzak.


Danimarkak legez kanpokotzat jo du Googlek ikasleen datuak biltzea

Euskal Herriko eskola askotan bezala, Danimarkan ere Chromebook-ak eta Google Workspace (lehen G Suite for Education deitua) erabiltzen dira. Hala ere, datorren ikasturtetik aurrera gauzak aldatzera doazela dirudi, datuen babeserako agentzia daniarrak legez kanpokotzat jo baitu... [+]


2024-01-24 | David Lindemann
Jaso burua, baita ukabila ere

Oso ona iruditzen zait Soraluzeko “Jaso burua” ekimena, ezinbesteko kontzientziazioa bultzatzen baitu. Lehen Hezkuntzako umeen gurasoontzako hitzaldian izan nintzen joan den astean. Seme nagusia LHn zegoela, pantailen (eta pantailen edukien) erabileraren inguruko... [+]


Gobernuek espioitzarako erabiltzen dituzte mugikorreko jakinarazpenak, AEBetako senatari baten arabera

Orain arte ezezaguna zen zelatatzeko metodo baten berri eman du AEBetako Ron Wyden senatariak: mugikorreko jakinarazpenak. AEBetako eta beste estatu batzuetako gobernuak teknika hori erabiltzen ari dira, Reuters-ek jakitera eman duenez.


Euskarazko bilaketa-emaitzak hobetu du Google-k, “hizkuntzen tratamendu egokiagoa” lortzeko

Puntueus fundazioak uztailean salatu zuen Google bilaketek euskara diskriminatzen zutela, bilaketen erdietan baino ez baitzen agertzen euskara lehen tokian. Irailean, berriz, emaitzen %73ak euskara lehenetsi du.


2023-07-12 | Sustatu
PuntuEus Behatokiak Googlek euskarazko bilaketetan eragindako kaltea datuekin baieztatu du

PuntuEus fundazioaren Behatokiak 2022an neurtu zituen datuen berri eman du asteartean prentsaurrekoan. Hauekin batera, Albert Cuesta, Aliança per la Presència Digital del Català erakundearen koordinatzailea eta Luistxo Fernandez, Euskal Wikilarien... [+]


2023-06-09 | Sustatu
Txosten katalan batek Googleren gaztelaniaren aldeko joera aldaketa demostratu du

Jakina da (komentatu izan dugu Sustatun abenduan eta urtarrilean) Googlek iaztik euskarazko eta katalanezko emaitzak diskriminatzen dituela. Katalanei agindu zien Googlek auzia aztertuko zutela. Ez dirudi aldaketarik gertatu denik. Aldiz, katalanek "Aliantza Digitala"... [+]


Web libre eta irekiak 30 urte

30 urte bete dira CERN fisikako ikerketa guneak World Wide Web edo webgunez osatutako mundu zabaleko sarea guztion eskura jarri zuenetik. 1993ko apirilaren 30ean webguneak sortu, ostatatu eta bisitatzeko beharrezko softwarea domeinu publikoan jarri zuten, garai berri bati... [+]


Chromebookak gutxi irauteko diseinatu ditu Googlek

Hezkuntzan erabilera oso zabala duten Chromebookak gutxi irauteko diseinatuta daudela ondorioztatu du AEBetako Public Interest Research Group erakundeak (PIRG, Interes publikorako ikerketa taldea). Zaharkitze programatua onartezintzat jo dute, eta ikasle bakoitzak gailu bat... [+]


Gorroto-diskurtsoak aurkitu dituzte Facebook eta Googleren adimen artifizialeko tresnak entrenatzeko datu-multzoan

Googleren eta Facebooken adimen artifizialeko tresnak entrenatzeko erabilitako datu-multzoa aztertu du The Washington Postek, Allen Institute for AI-rekin elkarlanean. Internetetik hartutako milioika edukiren artean gorroto-diskurtsoak bultzatzen dituzten webguneetakoak ere... [+]


Google Analytics erabiltzearen aurkako lehen erabakia Finlandian ere

Finlandiako datuen babeserako erakundeak Helsinkiko udal-liburutegiek webguneetan Google Analytics erabiltzearen aurkako erabakia hartu du. Arrazoia: europarren datu pertsonalak AEBetara bidaltzea legez kanpokoa dela, adibidez, kasu honetan, herritarrek hartutako liburuen eta... [+]


Eguneraketa berriak daude