#Etxera
Gaur ospatzen dugu hainbat herri ekimeni esker, eta 34 urteko oinaze eta heriotzaren ondoren, sakabanaketa amaitzea lortu dela. Bai Sarek bai Etxeratek arrakastaren zati handi bat dute, eta hori mobilizatzen aritu den jendeari dagokio, atsedenik gabe eta irmotasunez aritu direnei.
Zerumugan beste urrats bat geratzen zaigu, preso guztiak aske geratzea eta etxera itzultzea.
Espetxean dozenaka urte daramatzatenez gain, kontuan izan behar da etxera itzul daitezen, auzitegi berezietan kondenatu zituztela, eta kasu gehienetan torturen bidez lortutako informazio, deklarazio eta frogekin.
Tristea da Espainiako auzitegien irudia, Instrukzio Epaitegi batzuetatik, Auzitegitik pasatuz Auzitegi Nazionala eta Auzitegi Gorena, Konstituzio Auzitegira iritsi arte, zeinari Giza Eskubideen Europako Auzitegiak lana zuzendu eta koloreak atera baitizkie torturaren gaian askotan.
Hego Euskal Herriko kasuan, torturari buruzko zenbait txostenen arabera, 5.379 pertsona torturatu dira.
Irtenbide bakarra da torturapean lortutako informazio, adierazpen eta frogetan oinarritutako zigorrak betetzen dituzten pertsona guztiak berehala aske uztea
Puntu honetara iritsita, ezinbestean ondorioztatu behar da tortura salaketak izan diren prozesuetan Espainian emandako kondenak, argi eta garbi uler daitezkeen arrazoiengatik inkomunikazio-egoeran abiarazitako aitorpenak froga gisa erabiliz, ortodoxia juridiko hertsiari dagokionez, erabateko deuseztasunik gabeak direla, eta hori, azkenean, torturaren ondoren benetan frogatuta geratzen dena ez delako torturatuaren erruduntasuna, baizik eta haren erruduntasunaren froga objektiborik ez egotea.
Inori ez dio ihes egiten inputatuak bere aldartean beldur kontrolaezina edo zuzenean eragindako oinazeak eragindako muturreko pairamena sortzen duen abandonu-egoera batean dagoenean, aurreikus daitekeela egin gabeko egitateak aitortu edo hirugarren errugabeak inkulpatzea.
Auzitegi Nazionaleko fiskalen etengabeko parte-hartzeak, zeinen kutsu kolonialaz inork ez baitu zalantzarik egiten, gradu-aurrerapenei helduz, behartzen gaitu jendeari jakinaraztera nola idatzi ziren zigorrak.
Beraz, irtenbide bakarra da torturapean lortutako informazio, adierazpen eta frogetan oinarritutako zigorrak betetzen dituzten pertsona guztiak berehala aske uztea.
Orain arteko gertakari guztiei eragiten dieten egitateak ikertu gabe daude, eta torturatutako 5.379 pertsona behar bezala dokumentatu dira, kasu guztietan egia, justizia eta ordaina lortzeko.
Txema Landa
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gure eskubideak, gure etorkizuna, orain! lelopean, Giza Eskubideen Nazioarteko Egunak 76 urteetako ondarea ospatzen du. Egunak mundu baketsuagoa, berdinzaleagoa eta jasangarriagoa eraikitzearen alde egitea du xede. Hala ere, aurrerapenak ospatzen diren bitartean, babesturik... [+]
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Etxebizitzaren auzia aspalditik datorren egiturazko arazoa da. Giza eskubidea izan behar lukeena, gehienez ere eskubide subjektiboa baino ez da. Iruzurra dela diot instituzio eta alderdi politiko guztiek hitz politak esan arren, ez diotelako muinari heltzen. Egun, enpresa... [+]
Zertarako irakaskuntza kontzertatua?
Eskola publikoko eragile gehienen kontra EAEn onartu den Hezkuntza Lege berriak irakaskuntza kontzertatuaren doakotasuna bermatzea du helburu, beti ere botere publikoen finantzaketaren bidez, jakina. Espainiako Estatuan ere gobernukideek... [+]