#Etxera
Gaur ospatzen dugu hainbat herri ekimeni esker, eta 34 urteko oinaze eta heriotzaren ondoren, sakabanaketa amaitzea lortu dela. Bai Sarek bai Etxeratek arrakastaren zati handi bat dute, eta hori mobilizatzen aritu den jendeari dagokio, atsedenik gabe eta irmotasunez aritu direnei.
Zerumugan beste urrats bat geratzen zaigu, preso guztiak aske geratzea eta etxera itzultzea.
Espetxean dozenaka urte daramatzatenez gain, kontuan izan behar da etxera itzul daitezen, auzitegi berezietan kondenatu zituztela, eta kasu gehienetan torturen bidez lortutako informazio, deklarazio eta frogekin.
Tristea da Espainiako auzitegien irudia, Instrukzio Epaitegi batzuetatik, Auzitegitik pasatuz Auzitegi Nazionala eta Auzitegi Gorena, Konstituzio Auzitegira iritsi arte, zeinari Giza Eskubideen Europako Auzitegiak lana zuzendu eta koloreak atera baitizkie torturaren gaian askotan.
Hego Euskal Herriko kasuan, torturari buruzko zenbait txostenen arabera, 5.379 pertsona torturatu dira.
Irtenbide bakarra da torturapean lortutako informazio, adierazpen eta frogetan oinarritutako zigorrak betetzen dituzten pertsona guztiak berehala aske uztea
Puntu honetara iritsita, ezinbestean ondorioztatu behar da tortura salaketak izan diren prozesuetan Espainian emandako kondenak, argi eta garbi uler daitezkeen arrazoiengatik inkomunikazio-egoeran abiarazitako aitorpenak froga gisa erabiliz, ortodoxia juridiko hertsiari dagokionez, erabateko deuseztasunik gabeak direla, eta hori, azkenean, torturaren ondoren benetan frogatuta geratzen dena ez delako torturatuaren erruduntasuna, baizik eta haren erruduntasunaren froga objektiborik ez egotea.
Inori ez dio ihes egiten inputatuak bere aldartean beldur kontrolaezina edo zuzenean eragindako oinazeak eragindako muturreko pairamena sortzen duen abandonu-egoera batean dagoenean, aurreikus daitekeela egin gabeko egitateak aitortu edo hirugarren errugabeak inkulpatzea.
Auzitegi Nazionaleko fiskalen etengabeko parte-hartzeak, zeinen kutsu kolonialaz inork ez baitu zalantzarik egiten, gradu-aurrerapenei helduz, behartzen gaitu jendeari jakinaraztera nola idatzi ziren zigorrak.
Beraz, irtenbide bakarra da torturapean lortutako informazio, adierazpen eta frogetan oinarritutako zigorrak betetzen dituzten pertsona guztiak berehala aske uztea.
Orain arteko gertakari guztiei eragiten dieten egitateak ikertu gabe daude, eta torturatutako 5.379 pertsona behar bezala dokumentatu dira, kasu guztietan egia, justizia eta ordaina lortzeko.
Txema Landa
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]
Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]
Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]
Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]
Gure hizkuntzaren aurkako beste eraso bat jasan behar izan dugu Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuaren eskutik; PAI programan euskararen aurkako aldaketa bat egitera behartu gaituzte. Azken urteotan, legeak hala aginduta, D ereduko ikastetxe berriek PAI programa sartu... [+]
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]