Nafarroako etxeko langileen %90 emakumeak dira eta ia %40, atzerritarrak
Hori ondorioztatu du Nafarroako Berdintasunerako Institutuak egindako ikerketa batek. Ia 9.000 pertsonak egiten dute lan etxeko langile gisa Nafarroan eta sektorea profesionalizatzea gomendatzen du azterketak.
Nafarroako Gobernuak, Nafarroako Berdintasunerako Institutuaren (INAI/NBI) bidez, eskatu zuen ikerketa baten arabera, etxeko enpleguak ia bederatzi mila pertsona hartzen ditu Nafarroan, eta horietatik 6.811 Gizarte Segurantzaren "Etxeko Langileen Sistema Berezian" afiliatuta zeuden 2020ko irailean, %75. Bi datuen arteko aldeak erakusten du irregulartasuna sektorearen ezaugarri bat dela, eta azken urteetan arau-aldaketen ondorioz murriztu bada ere, ez da desagertu.
Oro har, Nafarroak Espainia osoak baino datu hobeak ditu sektorearen erregularizazioari eta langileen lan-eskubideen bermeari dagokienez, baina oraindik hobekuntza ugari behar dira.
INAI/NBIko zuzendari kudeatzaileak, Eva Isturizek, eta egileetako batek, Irene Lapuertak, NUPeko ikertzaileak, ekainaren 11n prentsaurrekoan aurkeztu duten ikerketa horren arabera, sektore horretan lan egiten duten pertsonen ia %90 emakumeak dira, eta ia %40 atzerritarrak. Latinoamerikar jatorriko etxeko langile gehienak atzerritarrak dira sektorean, eta Europa ekialdetik (batez ere Errumaniatik) etorritako biztanleak gutxiago dira Nafarroan Espainian baino.
Azterlan horren arabera, emakume atzerritarrek profil soziodemografiko desberdina dute Espainiako emakumeekin alderatuta: gazteagoak dira, Espainiako emakumeek baino ikasketa-maila dezente handiagoa dute, eta maizago lan egiten dute etxeko enpleguetan eta ordu-kopuruari dagokionez dedikazio handiagoa eskatzen duten enpleguetan.
Espainiar jatorriko etxeko langileak dira irregulartasun handieneko egoeran daudenak, eta badirudi hori lotuta dagoela jarduera hori familiaren soldata nagusia, gizonarena, osatzen duen lantzat jotzearekin.
Sektoreko lanaldi nagusia ordukako lana da, eta Nafarroako etxeko langileen %42 hartzen du (%35 atzerritarrak dira eta %61 Espainiar Estatukoak).
Emakume atzerritarrek Estatuko emakumeek baino neurri handiagoan egiten dute lan sektore horretan eta enplegu-emaile bakar batentzat; izan ere, espainiarrek proportzio handiagoan konbinatzen dute enplegu bat baino gehiago egitea.
Jatorriaren araberako lan-segmentazioa beren gain hartzen dituzten zeregin motetan ere islatzen da. Izan ere, atzerriko jatorriko etxeko langileen %57 adinekoak zaintzeko eta etxea mantentzeko lan konbinatuetan aritzen dira, eta %24, berriz, Espainian. Aitzitik, soilik etxea mantentzearekin lotutako lanak egiten dituztela adierazten duten etxeko langileen ehunekoa espainiar jatorriko langileen %47ra iristen da, eta atzerritarren %19ra. Era berean, lehenengoen pisua handiagoa da haurren zaintzan (%20 eta %9, hurrenez hurren).
Garbiketa lanetan diharduten bi emakumeren egoera larria salatu du LAB sindikatuak. Gurpildun aulki eta taka-taka baten laguntzaz mugitzen diren arren, lanera bidali ditu Gizarte Segurantzak.
Espainiako Ministro Kontseiluak etxeko langileentzako osasun-azterketak, formazioa eta lan-arriskuak ebaluatzea ezartzen duen dekretua onartu berri du. Baina dekretu horrek arrakala garrantzitsuak ere baditu: langileari “sekretu profesionala” mantentzea eskatzen dio,... [+]
1958an, emakume baserritarrek Donostiako Erdialdea hartu zuten, esnea saltzea galarazi zitzaiela salatu, eta baserritarren eskubideak aldarrikatzeko. Administrazioak esnearen esklusibotasuna Gurelesa enpresari eman zion, eta baserritarrek Bretxan saltzeari utzi behar izan... [+]
Arrazakeria, diskriminazioa eta islamofobia salatu ditu langileak, eta Iruñeko Lan Ikuskaritzaren aurrean elkarretaratzea egin dute, SOS Arrazakeriak eta LAB sindikatuak deituta. Ikuskaritzak salaketa itxi du, eta onartu egin du Misericordia enpresaren argudiaketa, dioena... [+]
ELE, Etxeko Langileen Elkarteak emandako zifra da, Bizkaian egindako galdeketen emaitzak jasota. Urtero bezala, etxeko langile egoiliarren eta kanpo-langileen lan baldintzei buruzko txostena egin du. Egoera erregularrean zegoen %35,38k ez zuen jaso lanbide arteko gutxieneko... [+]
Berdintasuna, haurdunaldia bezalaxe, badago edo ez dago. Berdintasunik ez dagoenean, ezberdintasuna dago, hori da neurtu eta baloratu daitekeena. Akaso berdintasunaren ondorioak izan daitezke gehiegizkoak batzuentzat, baina horrek eztabaida ondorioetan kokatuko luke, sekulan ez... [+]
Errenteria (Gipuzkoa), 1892. Aizpitarte kobazuloetan Gipuzkoako lehen indusketa arkeologikoak egin ziren, Lersundi kondea buru zuen taldearen eskutik. Handik hamaika urtera, 1903an Alfontso XIII.a Espainiako erregeak bisita egin zuen aztarnategira, eta aitzakia horrekin argazkia... [+]
SEPE Espainiako Enplegu Zerbitzu Publikoko zerbitzuak ukatu bazion ere, Bilboko Lan Arloko 7. Auzitegiak onartu dio langileari eskubidea, ELAk jakinarazi duenez. SEPEk helegitea aurkeztu du.
Urola Kostako baserriko bost emakumek sortu zuten 2007an Hitzez elkartea, landa eremuko emakumeen osasuna hobetzeko helburuarekin. “Zaindariei zuzendutako sostengu-taldeetan ezagutu genuen elkar, eta lanketa bat egin ondoren, 2006an erregistratu genuen elkartea”,... [+]
Urriaren 15ean ospatzen den Emakume Baserritarren Nazioarteko Eguna aitzaki hartuta, AFAMMER elkarteak bere 25. urteurrena ospatzeko topaketa antolatu du urriaren 17an Iruñeko Planetarioan.
Baserritar bat abereak gobernatzen edo traktorea gidatzen irudikatu beharko bagenu, ziurrenik gizon heldu bat imajinatuko genuke. Erreportaje honetarako elkarrizketatu ditugun baserritarrek, ordea, erakutsi digute iruditeria folkloriko horren atzean badaudela landa eremutik... [+]
LABek salatu du Espainiako Estatuko lan erreforma onartu zenetik aldizkako lan kontratua dela emakumeen artean nagusi.