Marko honen barnean begi-bistakoa da denon bizimoduetan Covid-19 gaitzak eragin duen eraldaketa. Ohiturak, otorduak, aisia, lana, harremanak aldatu dira, baita kasu askotan zaintzak eta poltsikoa ere. Aldaketak ez dira, halere, berdinak izan guztientzat. Emakumeak dira historikoki konfinatuak izan direnak, kalea pixkanaka bereganatzen ari badira ere; eta hemen darabilgun objektuan zentratuz, horrelako adibidez josia dago zinemaren historia. Kalea bezain deseroso zaizkit sare birtualetan dabiltzan filmen zerrendak, zeinetan beste behin ere, emakumezkoen filmak ikusezin diren, eta espazio publikotik baztertuak. Biolentzia da gure eguneroko kontsumoarekin bermatzen duguna ere, batez ere hain emakumeena izan den gai hori ere soilik gizonezkoen esku uzten dugunean. Harriduraz begiratzen ditut "Konfinamendua erretratatu duten 10 film" iragartzen dituzten estekak, zeinetan argumentua etxeari lotuta egon arren, emakumezko bat bera ere ez den zerrendatzen. Hutsune horren egonezinen ondorio dira artikulu hau eta atzetik etorriko direnak.

Aipatutako zerrendetan gehien agertutako filmak ditugu, besteak beste, Stanley Kubricken The Shining (Erresuma Batua, 1980) eta Martin Scorseseren Shutter island (AEB, 2010) nazioartekoen artean; baita bertakoak ditugun Moriartikoen La trinchera infinita (Euskal Herria-Andaluzia, 2019) eta Galder Gaztelu-Urrutiaren El hoyo ere (Euskal Herria, 2019). Akzioa nagusi. Egoera gehienetan, gertaera harrigarria da gizona konfinatua egotea, eta horrek dakar argumentua gidatzen duen tentsioa. Akaso ez da hain harrigarria gertatzen emakumea "naturalki" konfinatua izan denean. Badira, ordea, etxekotasun horretatik, hain zuzen, hariak bilatu dituzten emakumezko zuzendariak, eta egunerokotasunean oinarritzen diren argumentu sendoak eraiki dituztenak. Eta kontua ez da konparatzea Maya Derenen filmen eromen eta bortizkeria Kubrickenen parekoa den ala ez; edo Lucrecia Martelek tentsioa Scorsesek adina heltzen duen. Eztabaida ez dago hor. Kontua da emakumezko zuzendari askok gertutik ezagutu eta filmatu duten eszenatokia dela etxe barnekoa, baina konfinamenduari lotutako zerrendetan ez dela bat bera ere azaltzen. Eta baloia gure zelaian daukagu, aise jar baikenezake Maider Oleagaren Muga deitzen da pausoa (Euskal Herria, 2018) Garaño, Arregi eta Goenagaren izenen ondoan, Oleagak Elbira Zipitria zenaren etxean bizi dela ohartzearekin bat sortu zuen memoria-lan intimoa izanik.

Emakumezko zuzendariek etxe barneetan eginiko lanak aipatzean denetariko gaiak ditugu: etxetik etxera bidaltzen diren eskutitzen bidezko hartu-emana Rita Azevedo Gomesen Correspondências lanean (Portugal, 2016); ama-alaba harremana eta etxetik joateko unearen berariazkotasuna Celia Rico andaluziarraren Viaje al cuarto de una madre filmean (Espainia, 2018); edo aktore baten eta antzerki obra batean errepresentatzen duen paperaren arteko mugaren lausotasuna Petra Costa brasildarraren Olmo e a gaviota lan luzean (Danimarka, 2015), esaterako. Baina baita ere, Marguerite Durasen Le navire night (Frantzia, 1979) filmaren kasuan, alemanek okupaturiko Paris gautiarreko derrigorrezko konfinamenduan elkarrekin "egoteko" telefono linea anonimoak erabiltzen dituzten biztanleen istorioa. Datorren asteetako artikuluetan Chantal Akerman, Naomi Kawase, Marguerite Duras, Lucrecia Martel, Sofia Coppola, Sadie Benning eta Maya Derenen filmetan murgilduko gara, haien lanetara gehiago hurbiltzeko asmoz –eta batzuetan etxeetara ere bai–.

Eskerrak eman nahi dizkiet filmak zerrendatzen lagundu nauten emakumezko zuzendari lagunei, "beste" konfinamenduaren zinema osatzeko ezinbestekoak izan baitira.