Etorkizuna orainean erein
Orain dela gutxi, galdetu zidaten ea beti tristuratik idazten dudan. Ziur aski, neurri batean, hala da. Akaso, ez da tristura, ez beti, bederen. Zenbaitetan, izan daiteke kezka; bestetan, haserre edo malenkonia; hainbatetan, itolarria... Hori horrela izanik, saiatzen naiz argia ematen panorama ilunari, badagoelako zerekin gozatu eta zer elikatu.
Dena den, ezin dut ezkutatu basoari urrutitik begiratutakoan, itomenak hartzen nauela, gehienbat gaurko gazte eta umeen etorkizuna irudikatzean; eta kosta egiten zaidala gogoratzea zein ederrak diren pagadien bazterretan jaiotzen diren lili delikatuak.
Uste dut, bakoitzak bere erara, denok bizi ditugula kezkak: klimari ezarri diogun aldaketatik humanitate deshumanizatura. Hala ere, beti dugu mantra bera airean: ezin dugu ezer egin eta bizitza gozatu behar! Biziraupenaren legeak horrela agintzen digu. Baina ez al dago errealitatea ukatzeko nahi bat horren atzean? Ez al gaitu mantrak anestesiatzen?
Errealitate mingotsaren aurrean sentsibilitate apur bat daukana eta ekintzaren bidez bere egonezinari bidea ematen diona, segituan patologizatzen dugu. Eko-antsietatea azaldu da eta elikaduraren nahasmendua omen du janari biologikoa bakarrik jaten duenak.
Non dago arazoa, ordea, egunero egoera klimatikoari bizkarra ematen dion bizitzan ala klima-aldaketaren eraginak nabaritu eta arintze aldera talde ekologistetan edo lurraldearen defentsaren aldeko taldeetan parte-hartzean? Non arazoa, produktu kimikoz, antibiotikoz eta petrolioz hazitako elikagaiak jatearen naturalizazioan ala jaki osasuntsuak eta osasungarriak jateko erabakian?
Horien ifrentzua ere bada, jakina: obsesioa. Ezin dugu geure burua behin eta berriz zigortu. Ez baikara ahalguztidunak, ez baita ardura geure-geurea bakarrik. Jendarte antolaketa eredu jakin batek bideratzen du gure bizitza, hori horrela izan dadin. Agonia horretan ez itotzeko bideak askotarikoak izan daitezke; besteak beste, informazioa eta taldearen babesa funtsezkoak dira bizi dugun egonezina bideratzeko eta desesperantzaren atzaparretan ez erortzeko.
Ni hirugarren batek ere mugitzen nau. Gertu gertukoa bezain unibertsala: gazteen eta haurren etorkizuna.
Ezin planeta kiskaltze prozesua naturaltzat hartu, ez baita hala, baizik eta hemen eta orain daramagun bizimodu suizidaren ondorioa. Zoritxarrez, lehenago edo beranduago, hona ere helduko da irudi bortitzak grabatzeko eguna; ez badiogu errealitateari heltzen, eta, behingoz, ez baditugu erabakiak hartzen orain eta egunero.
Horregatik ezin zorrotzagoak izan behar dugu arduradun politiko eta teknikoekin. Exijitu behar diegu gazte eta haur horien etorkizun bizigarria ekarriko duten erabakiak hartzeko. Gure egunerokotasunean ahalik eta koherenteen jokatu behar dugu bizitzarekin, gazte eta haurren planeta aurreikusten den labea ez izateko, non janaria eskuratzea izango den kaosaren apeta.
Gazteen begietan ikusi nahiko nuke neure burua etorkizunean, oraingoaz lotsatu gabe.
2.000 milioi euroko kostua izango dute AHT Madrilekin eta AVE trenarekin lotzeko aurreneko lanek. Asteburuan egin dute manifestazio bat Iruñean, AHTa eraikitzeko obretako esklabotza-baldintzak salatzeko.
Makroproiektu "berriztagarriek" sortzen dituzten ondorioak filmatu ditu Vidas irrenovables (Bizitza ez-berriztagarriak. Euskarazko eta frantsesezko azpitituluak prestatzen ari dira) dokumentalean Extremadurako (Cabeza del buey, Espainia, 1985) landagunean hazitako... [+]
Mozambiken gas eremu zabal batean erauzketa prozesu bat martxan ezartzeko prest zen 2020an TotalEnergies enpresa frantsesa, eta gunearen segurtasuna bermatzeko Mozambikeko unitate militar bat kontratatu zuen. Baina Afrikan egitekoa zuen "inoizko inbertsio pribaturik... [+]
Ilbeltzeko igande goiz batez jo dugu Baztanera. Eguzkiak oraindik ez du Lekarozko plaza argitu; bertan elkartu gara Garbiñe Elizegi Narbarte, Itziar Torres Letona eta Ernesto Prat Urzainkirekin. Itzaletan hotz egiten du eta umorez goxatu dugu lehen agurra, hogei urtean... [+]
2022an galeperra galzorian izendatzea proposatu zuen Espainiako Zientzialarien Batzordeak, bere ehiza debekatzea ekarriko lukeena. Espainiako Gobernuak orain erabaki du ez ematea babes hori espezieari, eta ehiztarien lobbyak eskainitako informazioa erabili du horretarako.
Apirilean zen sartzekoa araua baina atzeratzea erabaki dute. Derrigorrezkoa izanen da ibilgailuetan agiria eramatea, ez soilik hiri eta herri nagusienetan sartu ahal izateko, baita kostalde osoko errepideetan mugitu ahal izateko ere.
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"
Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]
Parke bakoitzak hirurogei hektarea izango ditu, eta 32 milioi euroko aurrekontua du proiektuak. Ingurumen eta baimen teknikoak berretsita, egitasmoari hirigintza baimena baino ez zaio falta eraikitzeari ekiteko.
Konturatu orduko, 119 arkume jaio dira etxean, eta hamahiru ardi baino ez zaizkigu gelditzen erditzeko. Aurrerakoak diren urruxak jada izendatuta dauzkagu; horrek, inplizituki, esan nahi du hiltegira eramango ditugunak zeintzuk diren badakigula. Bereizte ariketa horretan... [+]
Hotza gogor ari du. Ez denean, baina aurtengo neguan lurralde batzuk ederki jotzen ari du. Eta intsektuek nola irauten dute, udaberriarekin indarrean berragertzeko? Kaleko galdera izan dut bart. Hortik intsektuen adimendu eta buruargitasunera koxka ttikia dago. Berritu ditugu... [+]
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Trebea, burutsua eta iheskorra; olagarro arruntak, izenak hala adierazten ez badu ere, aparteko trebetasunak ditu. Itsas molusku zefalopodo haragijale honek txundituta gauzka, bere ezaugarri eta ahalmen bitxiekin. Ornogabe guztien artean adimentsuena da, besteak beste.
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
Nafarroa eta Ezkio-Itsaso lotuko lituzkeen alternatibak Aralar barnean 22 kilometroko tunel bat zulatzea suposatuko luke, eta 1.300 milioi euroko kostua izango luke. Lotura hau igaroko litzatekeen herri ugarietako udalek nahiz bizilagunek, ordea, lanei ekiteko eduki beharreko... [+]