“Etorkizun bizigarria” lor dezakegula diote klima larrialdian adituek, baina neurri zorrotzagoak eta berehalakoak hartuz gero
Klima larrialdiak dagoeneko saihestu ezin daitezkeen ondorioak ekarriko dituen arren, berehala neurri eraginkorragoak hartuz gero bada esperantzarik, planeta 1,5 gradu zentigradu baino gehiago ez berotzeko eta “denontzako etorkizun bizigarria ziurtatzeko”. Hala dio IPCCko zientzialarien azken txostenak.
Nazio Batuen Erakundeko IPCC Klima Aldaketari Buruzko Gobernu Arteko Taldeak klima aldaketari lotutako azken txostena aurkeztu du, seigarrena, 2021-2022 urteetan ikerlariek egindako aurkikuntzetan oinarrituta. Larritasuna begi-bistakoa da: orain arte bezala jarraituta, Lurra 3,2 gradu zentigradu berotuko da mende amaierarako, eta estatuek hartu dituzten konpromisoak beteta berriz, 2,2 gradu. Edozein kasutan, ondorio oso kaltegarriak izango lituzke planeta hainbeste berotzeak.
Aldiz, berehala neurri zorrotzagoak eta ausartagoak hartuta, zientzialariek uste dute posible dela mende amaierarako planeta 1,4 gradu berotzea eta hortaz, 2015eko Parisko Hitzarmenean jarritako muga (1,5 gradu) mantentzea. Hori bai, helburua lortzeko aukera gero eta txikiagoa dela eta neurriak lehenbailehen martxan jarri behar direla ohartarazi dute. Planetaren berotze efektua mugatzeko, berotegi gasen isuria erdira murriztu beharko litzateke hamarkada honetan eta %84 murriztu beharko litzateke mende erdirako, IPCCren aurreko txostenean azaldu zutenez.
Zein neurri hartu?
Helburuak lortu ahal izateko, energia garbietan, berriztagarrietan, jarri du fokua zientzialari taldeak: “Hartutako hainbat politika eta neurrik erakutsi dute gai direla CO2 isuriak modu esanguratsuan murrizteko, eta eremu zabalagoetan aplikatu daitezkeela. Konpromiso politikoa da falta dena”. Bioerregai jasangarriak eta hidrogenotik eratorritako erregaiak erabiltzea ere jarri dute mahai gainean, eta auto elektrikoa alternatiba izan daitekeela adierazi dute.
Ekoizpenean bakarrik ez, txanponaren beste aldean ere jarri du arreta taldeak: gaur egungo kontsumo maila mantenduz gero, ezinezkoa izango da Lurra 1,5 gradu baino gehiago ez berotzea. Alegia, energia kontsumoa murriztea ere gako izango dela, klima larrialdiaren kalteak mugatu nahi baditugu.
Aurten, Arabiar Emirerri Batuetan egingo dute Klimaren Gailurra, eta azterketa pasa beharko dute estatuek, Parisen hitzartutakoa betetzen ari al diren erakusteko.
Munduko klima gogorrenetakoa du Balutxistanek: basamortuko klimaren muturreko bero eta lehorteak, eta Arabiako itsasotik ekarritako montzoiaren eurite irregularrak, urte batzuetan eskasak eta bertzeetan uholdeak eragiteko modukoak. Hala eta guztiz ere, bertan laborantza badago,... [+]
Itsasoaren heina 9,4 zentimetroz igo da azken 30 urteetan, baina guneka anitzez handiagoa da igoera –besteak beste, Pazifikoko eremu batzuetan 15 eta 30 zentimetro artekoa da–. Beroketa efektuko gasen isurketak ttipitzeko eta klima larrialdiari aurre egiten... [+]
Hori da ikerketa berri batek ondorioztatu duena, baldin eta betetzen badira gaur egun berotzearen handitzeari buruz dauden aurreikuspenak. Eta NBEren arabera, mende amaierarako tenperaturak 3 graduko igoera izango du XX. mende hasierarekin konparatuta.
Mundu mailan erregistratutako urterik beroena izan zen, eta Europako bigarren beroena, ISGlobalek egindako azterlanaren arabera. Europa hegoaldeko estatuak dira heriotza-tasa handienak dituztenak. Parisko Akordioan zehaztutako helburuak ez dira betetzen ari.
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Akainak edo kaparrak batetik, eltxo tigreak bestetik, Euskal Herrian duten presentziaz eta gurean dauden espezieez mintzatu zaigu Aitor Cevidanes ikertzailea. Osasuna eta ingurumena hizpide, dituzten arriskuez, herritarron uste faltsuez eta klima aldaketaren nahiz gizakion... [+]
Klimari buruzko datuak jasotzen dituen Copernicusen arabera, hamahirugarren hilabetez jarraian errekorra hautsi da aurtengo ekainean. Parisko Akordioan hitzartutako 1,5ºC-en helburua ez da bete eta egoera aldatzen ez bada, errekor negatibo berriak izango direla aurreikus... [+]
Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]
Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.
Azken urteotan nabaritu den beroketa globalaren emendatzea neurri batean kutsadura murriztearen ondorioa da, hain zuzen, murriztuz doazen aerosol sufredunen isurketek, berez, berotegi efektuaren zati bat konpentsatzen dutelako. Paradoxa horrek egoera berri batean sartzen gaitu,... [+]
Ostegunean hasi da uda. Hartara, udaberriko eguraldiaren balorazioa eta udakoaren iragarpena egin du gaur AEMETek. Apirila 1961az geroztik hilabeterik lehorrena izan den arren, udaberri “arrunta” izan da eta uda ohi baino beroagoa izatea aurreikusi dute.
Elba ibaiaren arroa, 1417. Lehorteak eraginda ibaiaren mailak nabarmen egin zuen behera, eta norbaitek ur maila markatu zuen harri batean, idazkun bat zizelkatuta: “Harri hau berriro ikusten baduzu, negar egingo duzu. Ura maila honetan zegoen 1417... [+]