“Kanal bat, hizkuntza bat” logika gainditzeko eskatu diote ETBri

  • Ikusle euskaldun gehien biltzen dituen katea da ETB2, datuen arabera. Aldatu Gidoia mugimenduak agerraldia egin du Bizkarsororen kontraprogramatzearen harira. Salatu dute askotan ETB1 lehian sartzen dela ETB2rekin, eta "herritar guztiak eta publiko bakarra helburu izango dituen eredua” proposatu dute. “Kanal bat, hizkuntza bat” logika gainditzeko proposamena egin dute hainbat adituk, Josu Amezagak eta Kike Amonarrizek esaterako. 

EITBk euskara erdigunean jar dezan Aldatu Gidoiak Altsasun egindako agerraldia Aldatu Gidoia

2024ko abenduaren 12an - 15:08
Azken eguneraketa: 17:07

Euskal Telebistak abenduaren 3rako, Euskararen Nazioarteko Egunerako, Bizkarsoro iragarri zuen ETB1en. Ordu berean Tasio bota zuten ordea. Aldatu Gidoia mugimenduaren hitzetan, “horren egun berezian” ETBri ez zitzaion “batere inporta izan” Bizkarsoro kontraprogramatzea, uskaldunek historian zehar, euskaraz bizitzeagatik, jasandako jazarpenari buruzko filmea. Produktorak gero jakinarazi zuen gaztelaniazko azpidatziekin botatzea proposatu ziotela ETB2rako, baina Euskal Telebistak ez zuela nahi izan.

Aldatu Gidoiaren ustez, gaur egun audientziek gidatzen dute ETBren programazioa. “Audientzien lehian, kaltetua ateratzen da euskara, gaztelaniazko katearen alde egiten duelako”. Datuek erakusten dutenez, ETB2 da ikusle euskaldun gehien erakartzen duen kanala, eta hori ohiko praktika da jendartearentzat: “Euskararen Egunean gertatutakoa ohiko praktika da ETBn. Gehiegitan jartzen da ETB1 ETB2rekin lehian”.

Kanal bat, hizkuntza bat logika gainditu

Honen guztiaren aurrean, “herritar guztiak eta publiko bakarra helburu izango dituen eredua” galdatzen du Aldatu Gidoiak. Aditu batzuek, Josu Amezagak eta Kike Amonarrizek esaterako, dagoeneko proposatu dute “kanal bat, hizkuntza bat” logika gainditzea. Taldeak dioenez, “funtsezkoa” da aldaketa hori, eredu berri batean euskarak izan behar baitu “hizkuntza nagusia” ETBn, “ez hizkuntza bakarra agian, baina bai zentrala”.

Hizkuntza gutxituak dituzten Europako beste herrialdeetako telebistei erreparatzea eskatu du Aldatu Gidoiak, programazioaren “muinean hizkuntza gutxitua dagoelako”. Azpidatziak erabiltzen dituzte “hizkuntzaren jabe ez diren ikusleak edo hura menderatzen ez dutenak erakartzeko”, azaldu du taldeak.

Hazia erein behar du ETBk

ETBk euskarazko edukiei lehentasuna ematea erabakitzen badu, “hasieran ikusle datu orokorrak gutxituko” direla uste du taldeak. Aldatu Gidoiak azaldu duenez, Euskal Telebistak ETB2n Bizkarsoro euskaraz eman izan balu, ez zuen Tasio adina ikusle lortuko; Tasio filmaren emanaldi bereziak %11,9ko kuota izan baitzuen EAEn eta %10,6koa Nafarroan.

“Euskarak, gutxitutako hizkuntza batek, ez du, gutxitua dagoen bitartean, hegemonikoa den hizkuntzaren ikusle daturik emanen”, azaldu dute. Argitu du euskarak "ezinbestekotzat" duela EITB, "egoera soziolinguistikoa iraultzeko, euskarak hizkuntza gutxitua eta bazterrekoa izateari uzteko; eta Euskal Herria berreuskalduntzeko”. “ETBk epe luzera eta irmo egin behar du euskararen alde, ikusle datuei hainbesteko garrantzirik eman gabe. Horretarako sortu zelako, eta horretan datzalako bere legitimazioa”, dio Aldatu Gidoiak.

Hala izanda, erakundeek, alderdiek eta elkarte euskaltzaleek EITBri laguntza eskaini beharko diotela uste du Aldatu Gidoiak. “Pazientzia izan beharko dugu, ziur baikaude jendeak oso ondo hartuko duela eta babestuko duela euskaran ardaztutako ETB. Eta ziur gaude, epe luzera, iritsiko direla ereindakoaren fruituak eta ikusle datu onak”.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskara
Famili'on egonaldi ibiltaria aurkeztu dute lehendabizikoz Baionan

Plazara, AEK, Uda Leku, Dindaia eta Ebete antolakundeak Baionan elkartu dira Famili'on egonaldi ibiltariaren lehen edizioa aurkezteko. Hizkuntza mailaren arabera eskaintza bat edo beste egongo da eta haur zein gurasoentzat izango da udaberrian.


Euskaraldian hitanoa lantzera deitu dute

Hamahiru ZirHika kide batu dira hitanoaren erabilera aldarrikatzeko eta antolakundearen ekintzen berri emateko. Azalpenak Badihardugu elkarteko Idoia Etxeberria eta Galtzaundiko Uxoa Elustondok egin dituzte. Horiei, Andoni Egaña eta Amaia Agirre bertsolariak eta... [+]


Lizarrako kultur teknikari izateko nahitaezkoa da euskara Administrazio Auzitegiaren arabera

Administrazio Epaitegiak arrazoia eman dio EH Bilduk Lizarrako plantilla organikoaren hizkutnz profilen aurka jarritako helegiteari.


Lorpen baten berri: Nafarroako Museoan Irulegiko Eskua euskaraz bisitatu daiteke

Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jaso ditu kexak: bisita gidatuak gaztelania hutsean, eta sarrerako zerbitzuetan ere bai. Bitxia da kontua: baskoien mintzairaren hitzak dituela uste den brontzezko objektua ikustera joan... eta azalpenak gaztelaniaz. Kexek eragina izan dute, eta... [+]


2025-02-19 | Estitxu Eizagirre
“Kartzelara bidaltzen bagaituzte ere, hemen egongo da herri bat erasoen kontra defendatzeko prest”

Ilbeltzeko igande goiz batez jo dugu Baztanera. Eguzkiak oraindik ez du Lekarozko plaza argitu; bertan elkartu gara Garbiñe Elizegi Narbarte, Itziar Torres Letona eta Ernesto Prat Urzainkirekin. Itzaletan hotz egiten du eta umorez goxatu dugu lehen agurra, hogei urtean... [+]


“Euskarazko murgiltzea erasotzen ari dira PAI ereduaren zabalkundearekin”

Ingelera orduak handitu eta euskarazkoak murrizteko foru aginduaren kontrako helegitea aurkeztu du STEILAS sindikatuak. “Murgiltzea ataka larrian jartzen ari dira” salatu dute.


EITBren Bilboko egoitza aurrean kontzentrazioa egingo dute, zuzendaritza postuak euskalduntzea exijitzeko

"EITB euskalduna, zuzendaritzatik hasita!" lelopean, otsailaren 25ean egingo dute elkarretaratzea, asteartean, EITBko ELA, LAB eta ESK sindikatuek nahiz Aldatu Gidoia ekimenak deituta.


Lizarrako UPNk eskoletako bertsolaritza programa eten du

Lizarraldean euskara sustatzeko lana egiten duen Bagara elkarteak egin du salaketa: "Sorkuntzarako gaitasuna bultzatzen da eta pentsamendua kritikoa lantzen, hori guztia ikuspegi ludikotik, gozamenean oinarrituta".


2025-02-18 | Mara Altuna Díaz
Scott Zuñiga, Estatu Batuetako tiktoker euskaltzalea:
“Euskara ikasteko nire superboterea da etengabe hitz egitea, lotsa alde batera utzita”

44 urte ditu, ama mexikarra, eta eskoziarra aita. Mexiko Berrian jaio zen, Utah-n hazi, eta duela hogei urte izan zuen euskararen berri, Cadizen Zinemagintza ikasten ari zela, norbaitek abizen euskalduna zuela esan zionean. Duela bi urtetik Donostian bizi da eta euskara ikasten... [+]


2025-02-18 | Antxeta Irratia
Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek hamabostaldia antolatu dute euskararen erabilera hauspotzeko

Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Otsailaren 22an itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz irekiko... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


“Botere judizialaren injerentzia” salatu dute Donostian, udaltzainen euskara eskakizunen auziaren harira

Euskarazko B2 eskakizuna zuten bi udaltzain lanpostu baliogabetu zituzten epaileek iazko urtarrilean, euskara eskatzea "diskriminatzailea" izan zitekeela iritzita; eta aitzineko astean, Donostiako Udalak aurkezturiko helegitea ez aztertzeko erabakia hartu du EAEko... [+]


Eguneraketa berriak daude