Eta, zaintzaile diren baserrietako emakumeak, nork zaintzen ditu?
Urola Kostako baserriko bost emakumek sortu zuten 2007an Hitzez elkartea, landa eremuko emakumeen osasuna hobetzeko helburuarekin. “Zaindariei zuzendutako sostengu-taldeetan ezagutu genuen elkar, eta lanketa bat egin ondoren, 2006an erregistratu genuen elkartea”, azaldu du Ana Mari Eizagirre kideak. Izan ere, bost bultzatzaileak ohartuak zeuden besteen zaintzaz arduratzen ziren emakume asko osasunez eta mentalki ondoezik zeudela. Emakume baserritarrei ez ezik, herritar guztiei zuzendutako ekimen ugari antolatu dituzte urte hauetan.
“Sortu ginenean, hutsunea baino, emakume baserritarron artean gauzak partekatzeko beharra zegoela esanen nuke”, dio Eizagirrek. Izan ere, emakumeek historikoki izan duten eginkizunetako bat familiako beste kideak zaintzea izan da, baita baserrian ere. “Gure bizipen, zailtasun, beldur, poz eta antsietateak adierazteko lekurik ez dugu izan emakume baserritarrok”, diote taldearen aurkezpenean. Guztiek dituzten arazo ekonomiko, emozional nahiz bizikidetzakoei elkarrekin, bizipenak partekatuz, aurre egiteko asmoz abiatu zuten taldea.
“Sortu ginen garai hartan, gainera, ez zegoen emakume baserritarren osasunari begirako ekimenik. EBEL taldea martxan zegoen, baina eskubideen aldarrikapenari begirako lana egiten zuen batez ere”, gehitu du kideak. Bada, behar eta hutsune hori betetzeko saiakeran ari dira elkarteko kideak geroztik, urtero programa bat proposatuta hainbat tailer, hitzaldi, formazio eta topaketekin. Emakumeen Etxeekin, Landa Garapeneko Elkarteekin eta beste zenbait entitaterekin elkarlanean antolatzen dituzte horietako ekimen asko.
Urteko 365 egunak, urriaren 15a
Landa Eremuko Emakumeen nazioarteko eguna pasatu berri den honetan, izan dute zer ospatua eta zer aldarrikatua Hitzez elkartean, baina argi du Eizagirrek egun bakarrera mugatzea baino garrantzitsuagoa dela urte osoko lana. Eta, zer egin duten urte osoan? Aurtengoaz galdetuta, ekimen zerrenda ederra aurkeztu du baserritarrak: nekazarien erregimenaren inguruko hitzaldia antolatu dute abokatu batekin, emakume migranteekin topaketak egin dituzte, nork bere gorputza ezagutzeko hitzaldi bat izan dute, xaboi tailerra…
“Urtero sei edo zazpi ekitaldi antolatzen ditugu, batzuk emakumeei zuzenduak, baina gehienak herritar guztiei zabalik daudenak”. Ekimen horiez gain, baserritarrei zuzendutako abokatu zerbitzua martxan dute Aian, eta emakume baserritarren barnetegia ere urtero antolatzen dute. “Hobetzeko gauza asko dago, baina, askotan, ateratzea, kafe bat elkarrekin hartzea edo gai baten gainean hitz egitea da gehien eskertzen dena. Eta horretarako espazioak sortzeko beharra dago”, amaitu du.
Laura Macayaren liburua ekarri du euskarara Katakrakek. Amaia Astobizak itzuli du, feminismoaren baitako eztabaidak ireki eta beste begirada batzuetatik ekiteko helburuarekin.
Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]
Pippi Kaltzaluzeren istorioak lehenengoz kaleratu zirenetik 80 urte bete direla-eta, leku berezia eskaini diote Boloniako Nazioarteko Haur eta Gazte Liburu Azokan. Azkarra, independentea, errebeldea, lotsagabea, menderakaitza, apur bat basatia, sormen handikoa, ausarta eta... [+]
Gozamen aparta bezain deskribatzeko zaila dakar, norbaiten hitzak irakurri edo entzun ostean, zera pentsatzeak: “Horixe zen neu aurreko hartan azaltzen saiatu nintzena!”. Idazlea eta itzultzailea da María Reimóndez, eta galegoz aritzen da, hizkuntza... [+]
Bai ikastetxeek antolaturiko eskolaz kanpoko jarduerek, bai aisialdiari loturiko ekintzek eta udalekuek desgaitasunen bat duten haurrak kanpoan uzten dituzte maiz, eta hain justu, jarduera horiek bereziki onuragarriak dira premia bereziak dituzten haurrentzat. Hala dio... [+]
Orain arte desgaituak ez diren pertsonekin lehiatu da Uharteko Ipar Eski Taldeko Eneko Leyun eskiatzailea (Iruñea, 1998). 2024-2025 denboraldian, lehenengo aldiz parte hartu du Adimen Urritasuna duten Pertsonentzako Iraupeneko Eskiko Espainiako Txapelketan. Urrezko... [+]
Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]
Endometriosiaren Nazioarteko Eguna izan zen, martxoak 14a. AINTZANE CUADRA MARIGORTAri (Amurrio, 1995) gaixotasun hori diagnostikatu zioten urtarrilean, lehen sintomak duela lau urte nabaritzen hasi zen arren. Gaitz horri ikusgarritasuna ematearen beharraz mintzatu da.
Duela aste batzuk, gurean egon ziren El Salvadorko eta Kanarietako emakumeen eskubideen aldeko hainbat aktibista. Sexu- eta ugalketa-eskubideez eta eskubide horiek urratzeak emakumeengan dituen ondorioez aritu gara; hala nola El Salvadorren berezko abortuak izanda homizidio... [+]
Zuberoako ohiturei buruzko bi liburu ditut gogoan. Batek XX. mendean aritu izan diren 180 dantzari eta soinulari aipatzen ditu. Haien artean, emakumezkorik ez da agertzen. Besteak, pastoralei egiten die errepasoa eta hor emakumeak aipatu aipatzen dira, baina omisio esanguratsuak... [+]
1984an ‘Bizitza Nola Badoan’ lehen poema liburua (Maiatz) argitaratu zuenetik hainbat poema-liburu, narrazio eta eleberri argitaratu ditu Itxaro Borda idazleak. 2024an argitaratu zuen azken lana, ‘Itzalen tektonika’ (SUSA), eta egunero zutabea idazten du... [+]
Donostiako Tabakaleran, beste urte batez, hitza eta irudia elkar nahasi eta lotu dituzte Zinea eta literatura jardunaldietan. Aurten, Chantal Akerman zinegile belgikarraren obra izan dute aztergai; haren film bana hautatu eta aztertu dute Itxaro Bordak, Karmele Jaiok eta Danele... [+]
Antifaxismoari buruz idatzi nahiko nuke, hori baita aurten mugimendu feministaren gaia. Alabaina, eskratxea egin diote Martxoaren 8ko bezperan euskal kazetari antifaxista eta profeminista bati.
Gizonak bere lehenengo liburua aurkeztu du Madrilen bi kazetari ospetsuk... [+]
Pertsona lodiek lodiak izateagatik bizi izan duten eta bizi duten indarkeriaren inguruan teorizatzeko espazio bat sortzea du helburu ‘Nadie hablará de nosotras’ podcastak. Cristina de Tena (Madril, 1990) eta Lara Gil (Fuenlabrada, Espainia, 1988) aktibista... [+]