Eta koronabirusaren ondoren... CO2 betekada?
Mundu erdia konfinatuta egoteak eta produkzioaren zati bat geldirik, airearen kalitatea hobetzea ekarri du; bereziki Italian eta Txinan antzeman dute kutsadura gutxiago. Baina Munduko Meteorologia Erakundeak ohartarazi du horrek ez duela berez aldaketa klimatikoa mantsotuko, karbono dioxido maila iazkoa baino altuagoa baita oraingoz. Areago, behin osasun larrialdia igarota CO2 isuriak izugarri igoko diren beldur da erakunde hori, 2008ko finantza krisiarekin gertatu zen bezala.
Koronabirusaren lehen kolpea gaindituta, Txinak ekonomia abiarazteko 50 bilioi yuaneko plana jarri du martxan, eta plan horrek aurreikusten du dozenaka ikatzezko zentral eraikitzea. Otsaila amaieran zabaldu du erraldoi asiarrak bere asmoen berri, 2021-2025 epealdirako zirriborroan, eta horrek talka egiten du Pariseko Akordioan harturiko konpromisoarekin. Nazioarteko eragileek diote, planetako tenperaturaren igoera 2ºC-tik behera mantentzeko saiakera oro ezerezean geratuko litzatekeela.
Ikatzezko zentralak gero eta gutxiago dira munduan beste energia mota batzuen aldean. Gainera, petrolioaren prezioen beherakada handiak –Brent upela 27 eurotik behera jaitsi da– erregai fosil garestienen rankingean lehen postuan jarri du ikatza. Orduan, zergatik erabaki du Txinak zentral gehiago irekitzea?
Ballena Blanca aldizkarian diote hautu ekonomikoa baino “politikoa” dela Pekinena: eraikuntza horiek epe motzean ekarriko dute BPGa igotzea, meatze erraldoiak gehiago hedatuko direlako, tokiko lurralde agintariek nahi duten gisan. Baina estrategia horrek epe luzerako ez duela balioko iragarri dute adituek, ikatzaren errentagarritasun eskasagatik.
Pandemiarekin batera gizakiek –eta munduko espezie guztiek– gaur egun duten beste larrialdi nagusia klimatikoa da, eta koronabirusaren ondorengo eszenatokian nola kokatzen garen eragin zuzena izango du arlo horretan ere.
Pandemiarekin batera gizakiek –eta munduko espezie guztiek– gaur egun duten beste larrialdi nagusia klimatikoa da, eta koronabirusaren ondorengo eszenatokian nola kokatzen garen eragin zuzena izango du arlo horretan ere
AEBetan esaterako, ekonomiaren “estimulu berderako” neurriak hartzeko eskatu dio hango kongresuari zientzialari, abokatu eta ekologista talde garrantzitsu batek gutun bidez. Gobernuak inbertsioak energia berriztagarrietara bideratu beharko lituzke: “Arriskua daukagu ekonomia suspertzeko erregai fosilekiko menpekotasunean are gehiago erorita”, diote. Euren esanetan, jadanik badaude lobbyen proposamen zehatzak erregai horien sektorea erreskatatzeko, “langileen eskubideen bizkar”. 2008ko krisian ere halako zerbait gertatu zela ohartarazi dute: konpainia handi kutsatzaileei lagunduta suspertu zuen ekonomia Osaba Samek.
Urte hartan munduko CO2 isuriak %1 jaitsi ziren, baina hurrengo bi urteetan izugarri hazi ziren.
Salbatu pertsonak, ez hegazkinak
Ez dira bakarrak kezka hori azaldu dutenak. Gugandik gertuago, Ecologistas en Acción taldeak hegazkingintzan jarri du arreta. Koronabirusaren krisiak erabat hondoratu ditu aire-konpainiak, aireportuak itxita edota garraioa erabat murriztuta baitago txoko askotan. Sektoreko munduko patronalak 200.000 milioi dolarreko laguntza eskatu du galera horiek leuntzeko, eta Europar Batasuneko ministroak eztabaidan ari dira.
Ekologistak erreskate milioidun horren kontra daude. Alde batetik, hegazkin aparatuak CO2 isurtzaile handienetakoak direlako, eta horrez gain, erregaiekin dauzkaten “pribilegio fiskalen” ondorioz EBn urtero 27.000 milioi euroko zuloa uzten dutelako ordaindu gabe. Hala, etekinak esponentzialki igo zaizkie aire operadoreei azken urteetan: “Etekin horiek erabili beharrean euren kontuak saneatzeko edo krisiei aurre egiteko, erabili dituzte zorpetze politika arriskutsuetan sartu eta burtsako akziodunei are etekin handiagoak emateko”, diote.
Koronabirusak hilabeteotan ezin argiago erakutsi du eredua bera jasangaitza dela: “Azken egunotan maila globalean izandako poluzio-mailen beherakada handiek agerian uzten dute egungo mugikortasun-ereduaren jasanezintasuna, eta frogatzen dute krisiaren aurreko mugikortasun-eredura itzultzea ez dela aukera bideragarria larrialdi klimatikoko testuinguruan”.
Ikusi beharko da karbono baraualdi honen ostean betekada norainokoa den. Izan ere, Julen Rekondo ingurumen aholkulariak Ekologistak Martxanen webgunean argitaraturiko analisian esan bezala, Covid-19aren aurrean erreakzionatzeko asteak behar izan ditugu, baina larrialdi klimatikoaren aurrean urteak daramatzagu, eta ez dugu oraindik ezer taxuzkorik egin.
Biologian doktorea, CESIC Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiko ikerlaria eta Madrilgo Rey Juan Carlos unibertsitateko irakaslea, Fernando Valladares (Mar del Plata, 1965) klima aldaketa eta ingurumen gaietan Espainiako Estatuko ahots kritiko ezagunenetako bat da. Urteak... [+]
Nola azaldu 10-12 urteko ikasleei bioaniztasunaren galerak eta klima aldaketaren ondorioek duten larritasuna, “ez dago ezer egiterik” ideia alboratu eta planetaren alde elkarrekin zer egin dezakegun gogoetatzeko? Fernando Valladares biologoak hainbat gako eman dizkie... [+]
Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]
_Glaciar.png)
Desagertzeko arriskuan dauden izotz-masak dokumentatzen dituen nazioarteko erregistro batek Pirinioetako Monte Perdido sartu du zerrendan.
Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen.
Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.
-(1).jpg)
Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.
Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]
Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]