Eta Erralde Berrizko proiektua?
Agian horixe da Erralde hiltegiren afera ulergarriagoa egiten duen kakoa. Bisatuta dagoen eta 350.000 euroko kostua eduki zuen proiektuaz ari naiz. Zergatik ahaztu ote dira guztiak proiektu horretaz? Lehen sektoreari, harakinei eta sukaldariei beste proiekzio bat ematen zien proiektuaz!
Erraldek, Berriz herrian hiltegi berria egiteko bi proiektu bisatu zituen. Lehengo proiektu bat, agian “sistemaren” eraginez, betiko moduko hiltegi bat izan zen: handia, errentagarritasunik gabea, sektorea merkatutik urruntzen zuen proiektua, eta sistema babesteko eginiko proiektua. Baina, 2008. urtean hura ikusi nuenean eta genuenean, orduko Erralderen presidenteari, Durangoko hiltegi zaharra berrirekitzearen ondorioa hura ezin zitekeela izan azaldu nion.
Beraz, gerora, osasun alorrean eta hiltegietan ibilitako lau albaitariok proiektu berri bat diseinatu genuen. Eragozpen asko eduki genituen sistemaren beso askorekin topo egin baikenuen bidean. Baina azkenean proiektu eta ideia berri bat jarri genuen sinatu eta lan harengatik kobratu behar zuen ingeniariaren mahaiaren gainean. Eta proiektu hura izan zen Erralderen izenean azkenekoz bisatu zena.
Eta proiektu hura, ez zen hiltegi bat bakarrik: ez zen hiltegi handi bat, baina zatitze-gela, erraldetxoak egiteko gela, txorizoak egiteko gela, izozkailuak… Polibalenteak ziren ganberak zituen, adibidez, artzainen gaztak edo Ondarroako txitxarroak sartzeko baliagarriak izango zirenak, ondoren –okelarekin batera–, errestauraziora, ikastetxeetara, ospitaleetara produktu lokala eta kalitatezko produktua ateratzeko. Horretarako pentsatuta zegoen proiektu hura. Alegia, merkatura, errentagarritasunera eta produktu lokalera begira zegoen ideia zen hura. Horrexegatik, Erralde zaharra merkatuan kate guztien sinergiarekin eta kolektiboan pentsatuz errentagarri bihurtu bagenuen, bada, proiektu berriak eskura zuen etorkizuna.
Bertoko produkzioan pentsaturiko proiektu bat zen hura. Eta 2007-2012. urte bitartean hilketak gorantz egin zuten Erralde hiltegian. Eta adibidez, irekita egon zen azken urtean –2011. urtean– 9.600 abelgorri hil genituen; haietatik 9.000 buru EAEkoak izan ziren, eta kilo haiek guztiak orain horrenbeste hitz egiten den zirkuitu txikian merkaturatuak izan ziren. Hau da, harakinen bitartez. Gaur egun, politikariek faltan botatzen dituzten harakin horien bidez, alegia.
Lau urte baino gehiago pasa dira Erralde itxi zutenetik. Batzuk, bozeramaile obedienteak aukeratuz, gauzak nahastu nahian ibili dira; besteak, betiko diskurtsoarekin, zebadero edo gizendegiez mintzo dira; eta orain politikariak, denak, terreno eta hektarea batzuei begira daude. Baina Erralde proiektu berri hartaz ez da inor mintzo. Ez batzuk, ez besteak.
Hektareak diruaren truke. Agian, batzuentzat, horixe izan zen Erralde proiektu guztiaren helburua. Dirua edo negozioa.
Baina, gauzek beti daukate argibidea. 2009. urtea izango zen, sistemaren ordezkari bat, ezker abertzaleko politikari-baserritar batengana hurbildu zenean eta esan zionean Erralde berria egingo zela –hau da, horretarako Europako diru-laguntzak bideratuko zirela–, kondizio baten truke: Erraldeko gerentea eta Erralde berrirako ideia aldatzen ziren unean. Eta ez da ere ez kasualitatea gaur egungo kontseilaria argudiatzen agertzea, gaur egun EAEn ez dagoela nahiko produkziorik, eta seguruenik kanpoan jaiotako txahalekin zebaderoak bultzatu behar direla. Zeinen mesedetan? Zein helbururekin? Seguruenik kasualitate desberdinen atzean betiko arrazoia egongo da. Bestea, sistemak babesteko derrigorrezko dituen titereen kontua da .
Eneko Egibar Artola, Erralde hiltegiko gerentea izandakoa.
Albaitaria eta Politologoa.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Jakina da lan ikuskariak falta ditugula geurean. Hala ere, azken egunotan datu argigarriak ematea lortu dute: lan ikuskaritzaren arabera, EAEko enpresen %64ak ez du ordutegien kontrolean legedia betetzen. Era berean, lehendakariordeak gaitzetsi du, absentismoaren eta oinarrizko... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Trumpen itzulera pizgarri izan da sendotuz doan eskuin muturreko erreakzionarioen mugimenduarentzat. Izan ere, historikoki, faxismoaren gorakada krisi ekonomikoekin lotuta egon da, baita sistemaren zilegitasun politiko eta ideologikoaren krisiarekin ere. Gaur egun, geldialdi... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]
Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]
Gizakiok berezkoa dugu parte garela sentitzeko beharra. Parte izateko modu hori jasotako hezkuntza, ingurua... formateatzen joaten da.
Identitateak ezinegon asko sortzen du gizakiongan. Batzuetan, banaketak ere eragiten ditu, ezin dugulako jasan beste baten identitatearen... [+]
Fermin Muguruza jarraitzen duzu sareetan. Madrilgo kontzertuko bideo bat ikusi duzu bere kontuan: dantzari batek “Kongo askatu!” oihukatu du, bandera esku artean. Haren profila bilatu duzu: @c.kumaaa. Bilboko manifestazioaren deialdia zabaldu du. Ez zara joango,... [+]
Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.
Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]
Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]
Heldu zaigu EAEn 2025-26 ikasturterako ikastetxeetan matrikula egiteko garaia, eta etxe askotan etxeko txikienak urrats berria emango du hemendik gutxira, irailean, eskolaratzea, alegia. Euskal Eskola Publikoaz Harro Topaguneko kideok apustu sendoa egiten dugu eskola publikoaren... [+]
Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako Hezkuntza Lege berria onartu zenetik, aurrerantzean hezkuntza doakoa izango dela behin eta berriro entzuten/irakurtzen ari gara. Eragile desberdinei entzun diegu, baita Hezkuntza Sailari ere, eta hedabideei eskaintzen dizkiegun elkarrizketatan... [+]
Hilabetearen hasieran egin zuen EH Bilduk III. Kongresua, Iruñean. “Ez ohiko ondorioak” ateratzeko balio duen “ohiko kongresua” omen da, edo horrela jaso dute behintzat Zutunik ponentzian, zuzendaritzak proposatu eta militantziak aho batez onartu... [+]