Estatu aparatuetatik Juan Mari Jauregi eta bera hil nahi izan zituztela esan du Maixabel Lasak
Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.
“Erdisotora jaitsi nintzen afaria prestatzera eta gas usain jasanezinarekin egin nuen topo. Itsumustuka jaitsi nintzen, jakin bai bainekien egoera horretan ez dela piztu behar ez argirik ez linternarik. Sukaldeko gasaren lau aginteak guztiz irekita zeuden, itxi egin nituen, leihoak ireki nituen eta gora igo nintzen... Gasaren aginteak ez dira bakarrik irekitzen. Zein azalpen eman zuen eraikineko segurtasunaz arduratzen zen Guardia Zibilak? Bat bera ere ez. Gu desagerrarazteko prestatuta zegoen hori”.
Urtarrilean argitaratuko den Guerra sucia y abusos de poder. La quiebra de los imperativos morales (Gerra zikina eta boterearen abusuak. Agindu moralen haustura) liburuko pasarte bat da aurreko hori. Luis Castells historialariak eta Soziologia eta Zientzia Politikoetako katedradun Izaskun Sáezek idatzitako liburua da, eta Deustuko Unibertsitateko Etika Aplikatuaren Zentroak argitaratutakoa irakaskuntzan memoriaren testuinguruan erabili ahal izateko.
Liburuan, Espainiako Estatuak ETAren aurka bideratu zuen gerra zikinaren bilakaera, eta segurtasun indarren abusuak eta torturak aztertzen dira El Diario Vasco-ko Alberto Surio kazetariak asteazken honetako albiste batean azaltzen duenez. Liburuaren lehen zatian Batallon Vasco-Español eta Triple A talde parapolizialen jarduera aztertzen da, eta bigarrenean GAL eta talde horrek estatu aparatuekin zuen lotura.
Suriok dioenez, liburuak deskribatzen du nola estatua Frankismotik demokraziara iragan zen, baina egiazki Frankismoarekin apurketarik egin gabe, bereziki armadan eta Polizian. PSOEko buru Felipe Gonzálezen agintearen amaieran Juan Alberto Belloch iritsi zen Espainiako Gobernura Barne eta Justizia Ministro gisa, eta hark Margarita Robles Barne Estatu idazkari izendatu zuen, Juan Luis Ibarra Ministerioko idazkari eta Juan Mari Jauregi Gipuzkoako Gobernadore Zibil.
Liburuaren egileen aburuz, izendapen horiekin segurtasunari lotutako estatu aparatua “garbitu” nahi zen eta argia ekarri ordura arte iluntasuna nagusi zen eremura. Estatuko beste sektore batek, aldiz, legez kanpoko ETAren aurkako borroka hori ezkutuan mantendu nahi zuen eta bi sektoreen arteko lehia eman zen. Testuinguru horretan kokatu behar da Maixabel Lasak aipatzen duen pasartea.
GAL ikertzen zutenen aurkako mehatxuak
Liburuaren arabera, Espainiako Gobernuko aipatu agintari berri horiek argi zuten GALen ikerketa bultzatuko zutela, eta horrela egin zuten. Estatuko estoldetako sektoreek, aldiz, hasieratik utzi zuten argi ikerketa guztiak oztopatuko zituztela, horretako edozein bide erabilita: “Ohikoak izan ziren lekukoei egindako mehatxuak, eta batzuetan erasoak edo eroskeria ere egon ziren; 50 milioi pezeta eskaini zizkioten babestutako lekuko bati)".
Liburuan deskribatzen da Lasa eta Zabala auziaren ikerketa bideratu zuen Polizia Judizialaren buru Enrique de Federicok bere familia babesteko neurriak eskatu zituela; bere alabetako batek mehatxuak jaso zituen eta haren etxera sartzeko ahalegina ere egin zuten. Polizia buruaren testigantza ere jaso dute egileek: “Barne Ministerioaren presio handiak jasan nituen eta segurtasun indarretako kideen mehatxuak (...) Ohartu nintzen Guardia Zibilean ez nuela inongo laguntzarik jasoko eta hala esan nien nire agintariei. Gertatutakoa ikertzen saiatzen ginen guztioi oztopoak jartzen zizkiguten, hori horrela zen. Ez hori bakarrik, arriskuan ginen”.
Juan Mari Jauregi 1994an izendatu zuten Gipuzkoako Gobernadore Zibil, eta 1996an kargugabetu zuten, PPk hauteskundeak irabazi ondoren. Espainiako Gobernuak emandako lanarekin Txilera joan zen ondoren eta 2000. urtean ETAk Tolosan hil zuen, bere herrira (Legorreta) bisitan itzuli zenean. Bere emazte Maixabel Lasa Terrorismoaren Biktimei Laguntzeko zuzendari ohia izan zen Eusko Jaurlaritzan. Juan Mari Jauregi ETAko kide izan zen Frankismoan, espetxean ere izan zen horregatik, gero PCEko militante egin zen eta 1980ko hamarkadaren amaieran PSE-EEra jo zuen.
Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]
Datorren larunbaterako, urtarrilaren 11rako, Sare Herritarrak euskal presoen eskubideen aldeko manifestazioa deitu du, beste urte batez, Bilbon. Aukera paregabea da gure herriarentzat elkarbizitzaren bidean aurrera egiteko, hainbat hamarkadatan liskar bortitzetan murgilduta egon... [+]
Konponbide prozesuari eta etxeratze prozesuari behin betiko amaiera emateko aldarrikatuko dute, eta euskal preso behin betiko etxean nahi dituztela. Laguntza ekonomikoa jasotzeko Bizumkada Nazionala ekimena jarri dute martxan.
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.
Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.
Antolatzaileek iragarri dutenez, ohiko jaialdia eginen dute abenduaren 28an eta 2025eko uztailean lau eguneko jaialdi berezi baten bidez agurtuko dute behin betiko jendea, "erreminta berriei bide emateko". Orotara, hamazazpi taldek eskainiko dute kontzertua larunbatean.
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
“Jaurlaritzak esateko zeukan dena esanda dago txosten horretan” adierazi du asteartean Maria Ubarretxena bozeramaileak, Jaurlaritzak 2019an egindako txostenari erreferentzia eginez. Txosten horretan egiten den kontakizuna “faltsua eta interesatua”... [+]
ETAren armagabetzean 2017ko urtarriletik apirilera gertatutakoen beren bertsioa eman dute bakegileek, Baionan astelehenez egindako agerraldian. Eusko Jaurlaritzak armagabetzeaz egin zuen kontakizuna “faltsua eta interesatua” izan zela adierazi du Noel Etxeberri Txetx... [+]
Zerk harritu zintuen gehien kartzelatik atera zinenean? Galdetu didate maiz azken urte eta erdian.
Bilboko kaleak turista eta bi hankadun txakurrez lepo daudela ikusteak, adibidez? Edo egoera politikoaren aldaketak? Lehenengoak akitu eta amorratu nau, badago zer borrokatzen... [+]
Fermin Muguruzak kontzertua eskaini zuen pasa den larunbatean Martuteneko kartzelan, Iñaki Pikabea 'Piti' eta Joseba Sarrionandia ETAko kideek espetxe horretatik ihes egin eta 39 urtera. Orain, kontzertua dela-eta hainbat jenderen kexak jaso ostean, Eusko... [+]
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.