Espetxeko azken heriotza “izebergaren punta” besterik ez dela dio Salhaketak
Salatu du larunbatean bere burua urkatu zuen presoari ez zitzaiola suizidioen aurkako protokoloa ezarri eta ziegan bakarrik zegoela, aurreko egunetan “ondo ez zegoela” adierazi bazuen ere. Azpimarratu du Jaurlaritzak espetxeen eskumena hartu zuenetik bere buruaz beste egiten duen hirugarren presoa dela, eta horrek erakusten duela “euskal espetxe ereduak huts” egiten duela. Ostiralerako mobilizazioa antolatu du Gasteizen.
Iragan larunbatean aurkitu zuten hilotz 47 urteko herritarra. Bere ziegan bakarrik zegoela urkatu zen. “Beraz, badirudi gaur egun ez zitzaiola aplikatzen ari Eusko Jaurlaritzak 2023ko apirilaren 24an argitaratu zuen suizidioak prebenitzeko protokoloa. Hori guztia, azken egunetan pertsona horrek ondo ez zegoela eta tratamendu psikiatrikoa jasotzen ari zela adierazi bazuen ere”, azaldu du Salhaketa Araba elkarteak. Suizidioen aurkako protokoloaren neurrietako bat da presoak ezin duela bakarrik egon, bere buruaz beste egin dezan ekiditeko, hain zuzen ere.
Bi urte direla eskuratu zuen Jaurlaritzak espetxeen eskumena, eta Salhaketa Arabak gogoratu du ordutik bere buruaz beste egin duen hirugarren presoa dela larunbatekoa. Bi suizidio egon dira Zaballan, eta bat Martutenen. Hala ere, heriotza horiek “izebergaren punta” besterik ez direla salatu du. “Euskal espetxe ereduak huts egiten du, betiko eredua izaten jarraitzen duelako”.
Espetxea vs gizarteratzea
“Espetxeetan gaixotasun mentala duten pertsonen %75 inguru daudela jakinda, hartu beharreko lehen neurria litzateke preso guztiak (%100) suizidioaren aurkako protokoloaren pean egotea”, adierazi du pertsona presoen aldeko elkarteak. Espetxea osasunarekin, bizitzarekin eta gizarteratzearekin bateraezina dela ziurtatu du. Batetik, espetxeka berak “sortzen edo areagotzen” dituelako “natural” gisa izendatzen diren heriotzak zein suizidioak. Bestetik, azaldu du, “ezinezkoa da pertsona bat gizarteratzea, gizartetik bananduz eta isolatuz epe luzez”.
Mobilizazioa
Azken heriotza eta espetxe sistema bera salatzeko mobilizazioa deitu du Salhaketa Arabak. Abenduak 1ean izango da, ostirala, Gasteizko Andre Mari Zuriaren plazan, eguerdiko 12:00etan.
Presoa ziegan aurkitu dute hilik ostegun iluntzean. Eusko Jaurlaritzak esan du suizidio kasu baten aztarnak dituela. Gainera, Jaurlaritzak 2021ean espetxeen eskumena jaso zuenetik hiltzen den zazpigarren presoa da.
Ostiralean aurkitu zuten hilotz, “gaindosi” zantzuekin, Naiz-ek argitaratu duenez. Jaurlaritzak ez du heriotza baieztatu asteartera arte, eta autopsiaren emaitzen zain dagoela adierazi du. EAEko espetxeen eskumena hartu zuenetik espetxean hiltzen den seigarren presoa... [+]
Espetxeetako osasun zerbitzuaren gabeziez mintzatu da Libertad Francés Lecumberri, Salhaketa Nafarroa elkarteko koordinatzailea: “Osasun arloko langileak espetxeko logikekin eta irizpideekin kutsatzen direnean, zenbait eskubideren bermatzaile izan beharrean,... [+]
Kartzeletako funtzionarioen protestak aitzakiatzat hartuta, milaka preso erabat giltzapetuta eduki dituzte Kataluniako sei espetxetan.
Iragan astean Oroitz Herrero 26 urteko irundarra hilik aurkitu zuten Arabako Zaballa espetxeko bere ziegan. Eusko Jaurlaritzaren arabera “heriotza naturala” izan zen. Gaztearen senideek ARGIAri adierazi diote, ordea, Herrerori ez diotela arreta mediku egokirik eman... [+]
Eusko Jaurlaritzak espetxeen transferentzia bere gain hartu zuenetik, duela bi urte eskas, laugarren heriotza izan da euskal kartzeletan, hirugarrena Zaballako espetxean.
Salhaketa Arabak eman du heriotzaren berri. Elkartearen arabera, 47 urteko jatorri hegoamerikarreko gizonezkoa da hildakoa, eta bere burua urkatu du. Jaurlaritzak espetxeen eskumena hartu zuenetik Arabako espetxean hiltzen den bigarren presoa da.
Maiatzean ekin zioten gose grebari 17 preso politikok. Haien eskubide kultural eta territorialak errespetatzea, lege antiterrorista bertan behera uztea, Lanaren Nazioarteko Erakundearen 169 hitzarmena onartzea eta preso politiko maputxeen askatasuna exijitu dituzte.
Pasa den larunbatean (hilak 22) hasi ziren presoen arteko borrokak Ekuadorko Guayaquil hiriko Litoral espetxean. Iturri ofizialek jakinarazi dute 31 preso hil direla, eta hamahiru zauritu –baita polizia bat ere–. Poliziak eta Armadak "kontrola" berreskuratu... [+]
Presoen arteko liskar batek eragin ditu hilketak, polizia iturrien arabera. Azken urteetan Honduraseko espetxe batean gertatu den ezbehar handienetarikoa da.
Preso dauden pertsonen artean portaera suizida areagotu egiten da, faktore psikologiko eta soziodemografikoengatik. Hego Euskal Herrian, 2023an, bi presok egin zuten beren buruaz beste astebetean. Orain gutxi, Eusko Jaurlaritzak “laguntzarako presoen” irudia... [+]
Iragan urteko Frantziako Estatuko presondegien bilanak egoera gordina utzi du agerian. Dominique Simonnot txostenaren arduradunak azpimarratu du kartzelak jendez gainezka direla, beren edukieraren %200eraino batzuetan. Gain populakuntza horri lotzen dizkiete baldintza oker... [+]
Garikoitz Etxeberria Goikoetxea preso lizartzarrak gose greba hasi zuen Zaballako espetxean apirilaren 19an, zelda partekatzera behatu eta uko egin zionean zigor bezala isolamenduan jarri zutela salatzeko. Orain, beste zazpi preso batu dira gose grebara elkartasunez.
Otsailaren 28an hil zen 22 urteko presoa Arabako Zaballa espetxean. Jaurlaritzak adierazi zuen presoak bere buruaz beste egin zuela eta ez zegoela suizidioen aurkako programan sartuta horretarako zantzurik ez zegoelako. Familiak dio Malek “oso egoera latzean” zegoela... [+]