Igande honetan, bi aste igaroko dira Gipuzkoa Zutik! ekimen herritarrak Gipuzkoa plaza hartu eta aldarrikapenak aireratzeari ekin zionetik. Ordutik, kolore guztietako poliziek plazak okupatu eta pentsamendu anitzeko pertsonez eta politikaz (polisari dagokionaz, publikoa denaz) beteriko kaleak husteko saiakera desberdinak egin dituzte. Hainbat aldiz indarrez oldartu dira desobedientzia pasiboaz erantzuten ari ziren herritarren aurka, eta baita bost lagun atxilotu eta zortzi bat identifikatu ere.
Egun nagusi den Zuzenbidearen ikuspuntutik, poliziaren esku hartzeak eta alkatearen hitzetan gorpuzten den administrazioaren jarrerak zuzenak direla eman dezakete: Ez duzue baimenik eskatu, hortaz, kalera (barka, etxera). Egun nagusi den Zuzenbidearen ikuspuntutik diogu, hau da, lege-kolpeka inposatu zaigun eta jada ohituraren indarrez normalizatu dugun Zuzenbidearen ikuspuntu horretatik.
Ohikoa denez, printzipio loriatsuetan oinarritutako Zuzenbide teorikoak ez baitu zerikusi handirik kaleetan aplikatzen diguten (etsaiaren) Zuzenbide praktikoarekin. Ez baitago sobera gogoratzea nazioarteko zuzenbidearen oinarriek, herritarrek espazio publikoa erabiltzeko eskubidea dugula diotela. Aste honetan Eneko Goiak Berrian eginiko elkarrizketan salatzen zuen “okupazio horretan ez dela egon inolako eskabiderik, ezta komunikaziorik ere”. Dirudienez, Donostiako Alkatea ez da ohartzen plaza publikoak erabiltzeko ez dela administrazioaren baimenik behar. Espainiako konstituzioak berak dio 21. artikuluan: Se reconoce el derecho de reunión pacífica y sin armas. El ejercicio de este derecho no necesitará autorización previa. Ez dago sobera gogoratzea 95ean Corcuera Legea indarrean sartu arte kale adierazpenak eta mobilizazioak ez zirela komunikatzen. Eta, hain zuzen ere, nazioartean araututako oinarrizko eskubide bat eta Konstituzioa bera urratzea litzatekeelako, teknikoki ordutik egiten duguna ez dela udaletxeari edo poliziari "baimena” eskatzea, baizik eta “jakinaraztea”. Ordea, teorikoki jakinarazpena hutsa dena praktikan agintaritzari zuzentzen zaion menpekoon baimen eskaera bihurtu zen hasieratik. Eta horrela daramazkigu hamarkadak, gure eskubideak praktikatzeko baimenak administrazioak noiz onartuko noiz ez onartuko.
Edonola ere, kontua sinpleagoa da. Herritar batzuk, bizi diren herriko plaza batean ematen dute eguna, eta gaua. Esparru publikora esparru publikoari dagozkion hainbat eta hainbat gai eramanez. Inori kalterik egin gabe. Are gehiago, inguruko herritarrenganako tratua bereziki zainduta (atariz atari informazioa banatuz, esaterako). Zein da arazoa? Arazoa ikusten dutenek erantzun dezatela. Bide batez, eskertuko genuke ere bigarren kezka baten inguruan erantzunen bat ematea: Noraino heltzeko asmoa dute Donostiako udal arduradunek udaltzaingoaren militarizazioan? Alkateak onartzen al ditu Ibabe zinegotziaren eskutik zenbait udaltzain zehatz eta ezagunek herritarren aurka erabili duten indarkeria eta izan duten jarrera harro eta mespretxatzailea? Herritar orok ikusi du Udaltzaingoa, enkaputxatuta, inolako beharrik gabe gazteak kolpatzen eta hauen materiala puskatzen eta FCCko kamiora botatzen. Ertzaintzari dagokionez, zaharrak berri.
Atzo bertan, PP salbu Gipuzkoako Batzar Nagusietako gainontzeko alderdi politiko guztiek bat egin zuten Mozal Legearen aurkako mozio batean. “Oinarrizko eskubideak urratzen dituen” eta “adierazpen askatasuna delitu bilakatu” nahi duen legea dela iritzita, Gipuzkoan ez aplikatzeko konpromisoa hartu dute. Pozteko moduko berria, zinez. Ordea, Mozal legea momentuz behintzat ez, baina, ez al dira ari Gipuzkoako eta Donostiako arduradun politikoak non eta Batzar Nagusien pareko Gipuzkoa Plazan edota Bulebarrean, Mozal Legearen logika bera aplikatzen ari? Ez al dira ari “oinarrizko eskubideak urratzen” eta “adierazpen askatasuna delitu” bilakatzen? Zintzoki, baietz uste dugu.
Eleak/Libre dinamikatik, askotan azpimarratu dugu guztionak diren oinarrizko eskubide zibil eta politikoen defentsa guztion artean egitearen garrantzia. Baina hainbatetan esan dugu ere, eskubideok berreskuratuko baditugu, hauen errespetua eskatzea baino are eraginkorragoa dela nork bere borroka eta ekimenetan eskubide horiek normaltasun osoz erabiltzea. Udal Ordenantzak, poliziek, Mozal Legeak edo unean uneko aginteak onartuta izan ala ez. Zentzu horretan, Gipuzkoa Zutik! ekimenak egiten ari den espazio publikoaren erabilera babestu besterik ezin dugu egin eta, nola ez, baita Ipar Euskal Herrian garatzen ari den borroka ere, Ipar Euskal Herrira bezalaxe, Hego Euskal Herrira ere iritsi baita oraingoan Nuit Debout mugimenduaren oihartzun zabala, mugaren alde bakoitzak bere ezaugarriak baditu ere. Espazio publikoa merkantilizazioari zabaldu eta herritarroi ixten zaigun garaiotan, plaza batean elkartze hutsa esanahiez beteriko keinua delako. Zeresanik ez, plaza hori herritarroi lapurtzen zaizkigun eztabaidak plazaratzeko erabiltzea. Ez daitezela etxera joan. Ez zaitezte etxera joan. Ez gaitezen etxera joan.
Asier Coloma eta Garazi Rodriguez
Donostiako Eleak/Libre dinamika
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
AEBetako agintaldi berriak ekonomiaren esparruan ekarriko duena zehaztea ez da lan erraza. Estrategia ekonomiko berriaren ardatza liberalismoaren eta kanpo sektorerako protekzionismoaren arteko uztarketa bitxia izango da. AEBetan aldian-aldian halakorik gertatu den arren,... [+]
Lanbidek Diru-sarrera Bermatzeko Errentetako iruzurraren aurkako kanpaina jarri du martxan, eta salaketetarako buzoi anonimoa sortu du. Jaso dituen kritikei erantzunez, adierazi du buzoi hau salaketak eta jakinarazpenak ordenatzeko tresna huts bat dela. Ez du ez klase... [+]
Azken 15 urteetan dugun Internetak hartu duen bilakaera ikusita, duen eredu teknologiko eta negozio ereduari lotuta, gizatasunaren alde txarrenak areagotzeko tresna dela pentsatu dezakegu. Ideia horrekin konforme ez dauden eragileak sortu dira mundu osoan zehar. Honako... [+]
Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]
2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]
Bihotzean ditudan oroitzapenik politenetakoak dira. Euskal Filologia egiten ari nintzen garai hartan, eta Arbizuko elkarte batera joan ginen Ruper Ordorikaren kontzertu batera. Han zeuden Rikardo Arregi Diaz de Heredia eta Juanjo Olasagarre. Ez nintzen Arregiri esatera ausartu... [+]
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]
Esaten da Simone de Beauvoir-ek idatzi zuela zapaltzailea ez litzatekeela hain indartsua izango zapalduaren lerroetan konplizerik ez balu. Niri oso normala iruditzen zait... zer nahi duzue, ba? Zapalduta zaudenean, ulergarria ere bada zure kondizio hori hobetu nahi izatea, eta... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]