Espainiari “txartel gorria” atera dio Europak hizkuntza gutxituen esparruan
Espainiak ez du Erregio edo Gutxiengoen Hizkuntzen Europako Ituna betetzen: hori da joan den astean Europako Batzordeko ministroen komiteak onartutako jarraipen txostenaren ondorioa, Patxi Baztarrika Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuordeak adierazi duenez.
Noticias de Gipuzkoa egunkariak jaso ditu Baztarrikaren adierazpenak. Bere esanetan, Espainiako Estatuari hainbat gomendio egin dizkio txostenak, hain zuzen, aurretik egindako ebaluazio guztietan –2005ean, 2008an eta 2012an landu ditu antzerako jarraipen txostenak– ere irakur zitezkeen eskariak.
Dokumentuak lege-neurriak hartzeko gomendatzen dio Espainiako Estatuari “puntu beltz” batzuetan euskara ere zerbitzu hizkuntza izan dadin –Justiziaren esparruan, adibidez; izan ere, EAEko epaileen %10 baino ez da euskalduna–.
Gainera, aldaketa legalik gabe aplika daitezkeen neurriak ere proposatu ditu Europak, Espainiako Estatuaren hizkuntza aniztasuna hedabideetan eta hezkuntzan kontuan hartzea adibidez; baita estatuko administrazioetan koofizialak diren hizkuntzen presentzia ziurtatzea ere.
Eusko Jaurlaritzaren hizkuntza politika defendatzeko probestu du txostenaren balorazioa Baztarrikak, esanez Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako gobernuak Europaren balorazioa “nota onarekin” pasa duela. “Kartako konpromiso gehienak betetzen dira”.
Kontseilua eta Behatokia: “Estatuak ez du interesik konpromisoak betetzeko”
Paul Bilbao Kontseiluko idazkari nagusiak astelehenean gogoratu zuen Erregio edo Gutxiengoen Hizkuntzen Europako Ituna 2001eko abuztuaren 1ean jarri zela indarrean. Harrituta agertu zen Europaren gomendioak ikusita, hamabost urte eta lau ebaluazio igaro ondoren ez baitira gehiegi aldatu. “Horrek aski garbi uzten du Estatuak ez duela interesik orduan hartutako konpromisoak betetzeko”.
Berarekin batera agertu zen Garbiñe Petriati Ijurra, Hizkuntz Eskubideen Behatokiaren zuzendaria. Bere esanetan, azpimarratzekoa da Europak Espainiari legea aldatzeko eskatu izana, “behin eta berriro eman den gomendio berezitua baita”.
Kontseiluak eta Behatokiak kontu zehatzagoetan ere arreta jarri dute, hala nola, komunikabideen arloan Nafarroako Gobernuak Hizkuntza Gutxituen Ituna ez betetzea.
Euskal Autonomia Erkidegoari dagokionez, justizian, segurtasun indarretan, osasungintzan eta gizarte gaietan langile kopuru euskaldun eskasak sortzen dituen arazoak nabarmendu dituzte, Baztarrikak egindakoaren aldean hain baikorra ez den balorazioan. “Administrazio publikoan lan egingo duten pertsonek euskaraz ez jakiteak kaltea dakarkio hizkuntza-eskubideen bermeari”, Petriatiren esanetan.
Donostiako autobus gidari batek maiatzaren 2an, bere hizkuntza eskubideak urratzeaz gain, erantzun euskarafoboa bota ziola salatu du herritar batek. Gertakari horren berri Hizkuntza Eskubideen Behatokiak eman du. ARGIAk pertsona horrekin hitz egin du, zer gertatu zen jakiteko.
Laborantza lizeoetan tokiko hizkuntzetako irakaskuntza sailen sortzea eztabaidatua izan da frantses legebiltzarrean. Legearen zuzenketa proposatu du Iñaki Etxaniz legebiltzarkideak.
Euskal Herrian Euskarazek apirilaren 22tik 28ra egingo du lehen aldiz Harrotze Astea. EHEk bost ekintza nazional prestatu ditu, eta hortik aurrera, herriz herri hainbat dinamika antolatuko dituzte euskaltzaleek. Sugoi Etxarri EHEko kidea elkarrizketatu dugu. Haren ustez,... [+]
Hizkuntza eskubideen urraketekin lotutako 909 kexa jaso zituen Behatokiak 2023. urtean. Horien %75 baino gehiago administrazioari loturiko zerbitzuei buruzkoak dira: “Herritarrek salatzen dute urtero horma berdinaren aurka borrokatzen jarraitzen dutela”.
Korrikak lehen asteburua Nafarroan egin du, eta argi ikusi dugu ez dagoela Nafarroa bat, ez eta hiru ere, baizik eta hainbat. Herriz herri egoera soziolinguistikoa eta euskaltzaletasuna erabat aldatzen dira, eta Korrika ere izan da horren lekuko.
Euskal Herriko 16 ikasle Parisen dira astearte honetan, euskaraz ikasteko eskubidea aldarrikatu eta horretarako neurriak har ditzatela eskatu diete diputatuei, Frantziako Legebiltzarrean. “Urduri gaude, baina badakigu zer erran nahi dugun”, adierazi diote goizean... [+]
Taldea ezagutarazteko eta proiektua finantzatzeko antolatu dute egun osorako egitaraua.
Euskal Herri euskalduna aldarrikatzeaz gain, euskararen aldeko borrokak kalean ikustaraztea eta indartzea izango du xedetzat.
Duela egun batzuk, Donostiako epaitegiko epaile batek Udaltzaingorako bi lanpostutarako euskararen B2 hizkuntza eskakizuna eskatzea baztertu zuen. Epaile berak, aldi honetan, Donostiako Udalaren erabakia babestu du, eta adierazi du Digitalizazio Kartografikoko bi udal... [+]
Euskalgintzaren Kontseiluak eta beste eragile ugarik datorren larunbatean Bilbon deituriko manifestazioarekin bat egin du Gasteizko Legebiltzarrak EH Bildu eta EAJren sostenguarekin.
Asteburuko egitaraua aurkeztu dute EHEko kideek. Besteak beste, sei tailer egingo dituzte bi txandatan, euskalgintzako pertsona esanguratsuekin.
Topaketak urriaren 7an eta 8an Villabona-Amasan izango dira. Euskara eta independentzia ardatz hartuta, zenbait gairen inguruko hausnarketak egingo dituzte.
Euskarafobia legalaren historia legez lege eta arauez arau aztertu du Iñigo Urrutiak (1966, Jatabe-Maruri), Xabier Irujorekin batera. Horren emaitza da Historia Jurídica de la Lengua Vasca (1789-2023) liburu mardula. Irujo atzerrian zegoenez, Urrutiarekin mintzatu... [+]
Bizikletako martxak eta topaketak antolatu dituzte, euskarak Lanbide Heziketan duen presentziaren inguruan hausnartzeko eta aurrera egiteko proposamenak elkarrekin adosteko.