Espainiako lau presidente ohik gutuna idatzi diote Servini epaileari Martín Villa babestuz
Frankismoko gizateriaren aurkako krimenak ikertzeko Argentinan zabaldutako kereilaren barruan, ostegunean deklaratuko du 1970eko hamarkadan Espainiako Gobernazio ministro izandakoak. “Demokraziaren alde” egindako lana goraipatu dute bere babesleek. Frankismoko biktimek, aldiz, gogoratu dute urte haietako poliziaren sarraski odoltsuenen arduradun politiko nagusia izan zela.
Rodolfo Martín Villa babesteko gutuna idatzi diote María Servini epaile argentinarrari Felipe González, José María Aznar, José Luis Rodríguez Zapatero eta Mariano Rajoy Espainiako presidente ohiek. Frankismoko agintari izandakoak ostegun honetan deklaratu beharko du Argentinak Madrilen duen enbaxadan, gizateriaren aurkako krimenengatik zabaldutako kereilan inputatu gisa ikerturik baitago.
Gutunetan, presidente ohiek goraipatu dute Martin Villak “demokraziaren alde” egindako lana. Felipe Gonzálezek, esaterako, dio bere jarrera “akatsik gabea” izan zela: “Konpromiso handia hartu zuen zuzenbide-estatuarekiko errespetuarekin, hura babestearekin eta garatzearekin”.
Martín Villa 1976tik 1977ra izan zen Gobernazio ministro Espainian –aurretik gorte frankisten prokuradore eta gobernadore zibil izana zen–, eta goi karguetan zela poliziak 1976ko martxoaren 3ko langileen kontrako sarraskia egin zuen Gasteizen; bost lagun hil eta beste milaka balaz zauritu zituzten. 1978ko Iruñeko Sanferminetan poliziaren eraso indiskriminatua gertatu zenean ere Barne ministro zen.
"Kasu isolatuak"
Aitzitik, Jose Luís Rodríguez Zapaterok idatzian dio “demokraziaren sorrera sendotzen” lagundu zuela. El Diario.es egunkariari presidente sozialista ohiak argitu dio zergatik idatzi duen gutuna: “Hura bizi izan gabe, ezin da iritzi objektiborik izan”. Trantsizioko urte horietan egindako sarraskiez hitz egiterakoan, onartu du “agian kasu isolaturen bat” egongo zitekeela, baina “ikusi behar zen nolakoa zen polizia frankista”.
Presidente ohiek ez ezik, CCOO eta UGTko idazkari nagusi ohiek, ministro ohiek eta beste hainbat goi agintarik ere bidali dizkiote gutunak epaileari –tartean dira Nicolas Redondo Terreros PSE-EEko idazkari nagusia eta Jaime Ignacio Del Burgo nafar politikari eskuindarra–. Hala, inputazioarekin “Trantsiziotik demokraziarako prozesua desitxuratzen” dela dio Antonio Gutierrez CCOOko idazkari nagusi izandakoak.
Martin Villak esan du bere burua defendatzeaz gain “gure historia hurbileko garai hoberenetako bat” ere defendatu nahi duela. Eta horretarako, gizon boteretsu eta esanguratsuen gutunak bidali arazi ditu bera epaitu behar duen epailearen bulegora.
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
German Rodriguez eta Joseba Barandiaran omendu, eta langile mugimenduaren alde egindako lana txalotu dute Iruñean. Palestinari ere elkartasuna adierazi diote, sanferminetan urteroko zitan Iruñean.
Migratzaile familia batek irekitako denda baten aurrean ikur frankistak jarri dituztela salatu du Zurekin Nafarroa ezker koalizioak. Fiskaltzari eraman dizkiote datuak, gorroto delitu bat egon daitekeelako pankarta horren atzean.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Egin gintuztenen eta geure borondatearen kontra eraiki nahi izan zigutenen oinarria berriro ere indar berritzen ari ote den nago.
Eskolako Kontseiluaren izenean honako baldintza hauek jartzen zitzaizkien, gerraostean, gure herrietara maistra lanera zetozenei, derrigorrean... [+]
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]
Madrilgo Cuelgamurosen, Erorien Harana deituriko monumentuan arkeologoak egiten ari diren indusketetan etengabe ari dira jasaten eskuin muturreko jendeen presioa, hala adierazi du Pako Etxeberria auzitegi-medikuak. Egunotan, biktima errepublikarren senideek bisitatu ahal izan... [+]
1971n hainbat euskal abadek Zamorako espetxe hartatik ihes egiteko plana bertan behera geratu zen, poliziek tunela deskubritu ondoren. Nicanor Acosta abade-ohi komunistak Apaiz Kartzela dokumentaleko egileei elkarrizketa batean esan zien Santiago Carrillo izan zela salatzailea:... [+]
Hiru urteko lanaren emaitza jaso du Iruñeko Udalak sinatutako dekretuak. Auzotik sortutako ekimenari esker, zazpi kale eta hiru plaza izendatuko dituzte.
Fuerteventura (Kanariar Uharteak), 1954ko otsailaren 11. Tefiako Nekazaritza Kolonia abian jarri zuten uharteko aireportu abandonatuan, basamortuaren erdian. Nekazaritza kolonia eufemismoaren atzean, praktikan, kontzentrazio eremua izan zen Tefia, nagusiki LGBTI komunitateko... [+]
1936ko Gerra amaitzear zela, Franco diktadoreak Pirinioetan milaka bunker eraikitzea agindu zuen. Mendian horiek ikusten aspaldi ohituak gaude, baina ez genekien defentsarako lerro erraldoi bat osatzen zutela, eta azken urteetan berreskuratzeko ekimenak jarri dira abian. Izan... [+]
Francisco de la Cruz Orellanaren gorpuzkiak identifikatu ditu Gogora Institutuak, eta bere senideen eskuetan utzi ditu.
Olentzero poliziaren jomugan ibili zen 1940ko hamarkadaren bukaeran. Haurren bahiketa eta hilketagatik? Ez! Izan zitekeen, Olentzerok umeak zakuan sartu eta itsasora ematen zituela, edo igitaiarekin etortzen zela umeei lepoa moztera esaten baitzen. Baina, ez, polizia atzetik... [+]
Frankismoa ez zela 1975ean amaitu diktadoreak ohean azken hatsa eman zuenean, hori badakigu. Erregimenaren haziek bizirik iraun zuten poliziaren tortura ziegetan, justizia auzitegien sumarioetan eta militarren zein politikarien deklarazio kolpistetan –Aznarrek azkenaldian... [+]