Esne ekoizleak kezkatuta ekoizpen-kuoten desagerpena dela eta
Hego Euskal Herriko esne ekoizleek beltz ikusten dute etorkizuna 2015etik aurrera. Urte horretako apirilean desagertuko dira Europar Batasunean 1984tik indarrean dauden ekoizpen-kuotak, hau da, ekoizle eta estatu bakoitzak produzitu dezakeen gehienezko esne kopurua.
EHNE-Bizkaiaren ustez, horrek asko zailduko du honezkero gozoa ez den egoera. “Joan den irailean Europako esne sektoreak 2015etik haratago izango duen bilakaera aztertzeko bilera egin zen Bruselan, eta kuoten desagertzeak ekarriko dituen ondorio latzak konfirmatu ziren”, adierazi du nekazari eta abeltzainen sindikatuak prentsa ohar baten bidez.
Ondorio horietan nagusia da ekoizpena kontinentearen iparraldean kontzentratuko dela –Alemanian, Herbehereetan, Polonian eta Danimarkan gehienbat–, besteen kalterako. “Europa, dagoeneko, kontsumitzen duena baino gehiago ari da ekoizten”, esan digu EHNE-Bizkaiako Andoni Garciak, “mugak kenduz gero batzuek gehiago produzituko dute, baina horretarako beste batzuek gutxiago produzitu beharko dute derrigorrez”.
Hain zuzen, mendialdeko eskualdeek eta, orobat, Europa hegoaldekoek nabarituko dituzte gehien neurriaren ondorioak. Hego Euskal Herriaren kasuan baldintza biak betetzen dira. Garciak azaldu digunez, azken urteetan ekoizpenak eredu intentsiboagoetara jo du: esne gehiago ekoizten da behi gutxiago egon arren. Behi bakoitzak esne gehiago eman beharrari gehitzen bazaio lursail gutxi dagoela abeltzaintzarako –aipatutako iparraldeko herrialdeetan ez daukate arazo hori–, ondorioa da hemengo ekoizleek elikagai kontzentratuen dependentzia handiegia daukatela. Alegia, behiari soja eta antzeko laboreak ematen zaizkio, esne gehiago ekoitzi dezan. Horrek kostuak garestitzen ditu, batzuetan irabaziak baino handiago izateraino.
2015ean ekoizpenari mugak kenduta, arazo horiek areagotu egingo dira, Andoni Garciaren esanetan: “Besteak beste, kuotak ezabatzeak deslokalizazioa dakar; industriak utzi egingo dio mendialdeko esnea batzeari, bestela ere nahikoa izango baitu”. Garciak uste du kuoten desagertzearekin batera Bretainiako esnea izango dela Hego Euskal Herriko merkatuan nagusi, bertoko ekoizleen kaltetan. Izan ere, adituek aurreikusi dute Bretainia izango dela 2015etik aurrera ekoizpena handituko duen lurraldeetako bat.
EHNE-Bizkaiako kidearen iritziz, mantendu beharko lirateke ekoizpenaren nolabaiteko kontrol mekanismoak, espekulazioa saihesteko, eta administrazioak pizgarriak eman beharko lituzke eredua hain intentsiboa ez izateko. “Prezioak hobetu behar dira, eta kostuak murriztu”.
Halaber, Deian argitaratutako iritzi artikuluan, ENBA sindikatuko Xabier Iraolak EBren jarrera kritikatu du. Bertan dioenez, Europa buru-belarri ari da kuotak desagertzearen ondorioak leuntzeko konponbideak asmatzen, baina errealitatea da ez zeukala zertan kuotak kendu, gehienezko produkzioaren guztizko langa inoiz ez baita gainditu, estatu batzuek beren kasa hala egin arren (aurten bost izan dira, eta orotara 46 milioi euroko isuna ezarri zaie).
Kuotak kentzeko arrazoietako bat da munduko biztanle kopurua haziz doala eta beste kontinente batzuetan, ohitura aldaketa dela-eta, esne kontsumoa handituko dela, baina Iraolaren iritziz horrek ez du justifikatzen Europak hartutako bidea. “Europar abeltzainek kontsumitzaile berri horiek hornituko dituztela pentsatzea ez dator bat errealitatearekin; lortuko den gauza bakarra izango da mendialdeko ehunka ustiategi desagertzea eta ekoizpena eskualde emankorrenetan kontzentratzea”.
Haziak nola egin azaltzen duen jakintza praktikoa eta hazietan datzan ikuspegi politikoa. Biak uztartu dituzte Haziak liburuan Miguel Arribas Kelo-k eta Marc Badal-ek. Hamaika auzi baitaude jokoan hazi bakoitzean: biodibertsitatea vs estandarizazioa, autonomia vs menpekotasun... [+]
Liburuaren lehen aurkezpena irailaren 20an izango da, ostiralarekin, 18:30ean Azpeitiko Elikagunean. Bertan izango dira Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal egileak, Markel Lizasoain itzultzailea, Maitane Gartziandia diseinatzailea eta Dani Blanco argazkilaria. Egileen azalpenak... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Baserritarrek badute oporrik? Galdetu dute eskolan. Ezezkoa erantzun dute ikasleek. Orduan, egunero lanean, baserritar izan nahiko zenukete etorkizunean? Eta inork baserritarra izan nahi ez badu, nork egingo du guretzako janaria? Airean gelditu da galdera.
Pertsonaren osasun... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
2020an elikadura burujabetzaren aldeko akademiko batzuek adierazpen bat egin zioten Europar Batasunari: Itun Berdearen erdigunean dagoen hazkunde ekonomiko “berdearen” paradigmatik haratago joateko eskatu zioten.
EBko erakundeek nekazarien kezka batzuei soilik... [+]
Langileen %80ak ez du ordubete irauten arreta galdu gabe eta %20 inguru hamar minuturo distraitzen da. Kontzentratzeko gaitasun falta ez da soilik mugikorren eta estimulu teknologiko andanaren errua, elikadurak, kutsadurak eta oinarrian gure bizi estiloak ere zerikusi handia... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Zer behar du momentu honetan gure gorputzak? Kontzientzia hartu, gure ongizatean denborak, atsedenak, mugimenduak eta garaiko elikadurak duten eraginaz. Gure ingurune naturalak, jakintzaz ematen dizkigu urtean zehar behar ditugun elikagaiak eta, hala, elikagai freskoak,... [+]
Odei Etxeberri Bimboire, Gorka Roca Torre eta beraien seme Oihan eta Miru buruaskiak dira elikaduran. Horretarako, aztertu behar izan dute gorputzak zer elikagai eta zein kopurutan behar dituen; horiek zein janaritan dauden; urtaro bakoitzean horiek denak eskuratzeko zer landu... [+]
Bitxia egiten zait oso askok su artifizialei dieten miresmena. Ikuskizunak sortzen duen itsutasun eta gorreria aukeran nonahi. Ni uxatu egiten nau giro piroteknikoak. Baina onartzea besterik ez daukat gehiengo batek horretan murgilduta bizi nahi duela; besteak beste, sistema oso... [+]
Hamahiru sukaldari edo ekoizle saritu ditu “euskal gastronomia tradizionala” sustatzen duen Gipuzkoako elkarteak, VI. edizio honetan. Sariekin nabarmendu nahi izan dute bertako ekoizleekin elkarlanean egindako gastronomia jasangarria.
Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]