Esne ekoizle ekologikoak elkarlanean
Anoetako Gregorio Zuaznabarrek eta Altzoko Fermin Muruak osatzen dute Behieko proiektua. Baserri munduan ari ziren lanean lehenagotik bi abeltzainak eta Gipuzkoan behi-esnea eredu ekologikoan ekoizten lehenetarikoak izan ziren, bakoitza bere aldetik. 2009an, baina, elkartzea eta indarrak batzea erabaki zuten. “Esnekiak elaboratzeko premia ikusten genuen, eta norberak bere aldetik egin beharrean elkartuta errazagoa izanen zela pentsatu genuen”, dio Muruak. Sabekoetxea eraldaketa-gunea martxan jarri eta 2010etik esne pasteurizatua eta jogurta egiten dituzte, eredu txiki eta ekologikoan.
Hogei bat behi eta 22 hektarea belardi ditu Muruak, eta Zuaznabarrek, berriz, zortzi bat behi eta beste hainbeste hektarea. “Ekoizpen ekologikoan aritzeko larre hektarea bakoitzeko gehienez bi behi eduki daitezke”, azaldu du Altzoko abeltzainak. Ekoizpen konbentzionaletik desberdintzen dituen beste faktore bat belardietan pestizida eta herbizidarik ez erabiltzea eta aziendei ematen dizkieten antibiotiko eta medikamentu kopurua dira: “Askoz antibiotiko gutxiago erabiltzen ditugu eredu ekologikoan, horien erabilera maneiuarekin oso lotuta dagoelako: ekoizpen txikietan askoz gutxiago behartzen ditugu behiak, eta horrek errazago egiten du sistema osoa”. Alegia, behiak zenbat eta esplotatuago egon, orduan eta osasun arazo gehiago dituzte.
Larretze sistemari dagokionez, otsailetik abendura bitartean kanpoan izaten dituzte aziendak Behiekoko kideek, eta neguan, eguraldi txarrarekin, hilabete pare batez soilik sartzen dituzte ukuilura. Animalien elikaduran eragin zuzena du horrek: belar freskoa da haien elikaduraren oinarria, eta pentsua sostengu modura soilik erabiltzen dute. Behi arrazetan, tokiko klima eta orografiara hobekien egokitzen direnak dituzte, inguruko gaixotasun eta parasitoei ere erresistenteagoak direnak: “Parda alpinar arrazako behiak eta mestizajeak ditugu batik bat, landa-arrazak; frisiarrak geroz eta gutxiago ditugu”.
Eraldaketa eta salmenta haien gain
Altzoko baserrian, ukuiluan bertan eraiki zuten eraldaketa-gunea, eta bertan esnea pasteurizatzeko eta jogurtak egiteko hiru langile dituzte. Zuaznabarrek astean hirutan eramaten du esnea. “Guk ekoizten dugun esne ia guztia hemen eraldatzen dugu, ez dugu kanpora ia ezer saltzen. Olaberrin Behieko gazta egiten duen beste kideak eramaten du batzuetan, hori bai”, dio. Larretik ontziraino, haien eskutan dago prozesu osoaren kontrola.
Zuzeneko salmenta da Behieko proiektuko kideek lehenesten dutena: dendetan, jatetxeetan, kafetegietan, kontsumo taldeetan… etxez etxeko salmenta ere egiten dute oraindik, eta esnea saltzeko modu zahar hori berriagoekin uztartzen dute; hain zuzen, Tolosan dispentsadorea dute martxan duela zenbait urtetik, eta esnea, yogurtak eta gaztak saltzen dituzte bertan.
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]