Eskuineko populismoari aurre egiteko mobilizaziora deitu du ezkerrak Italian
Matteo Renzi Italiako lehen ministroak dimisioa aurkezteko asmoa azaldu zuen bart gaueko agerraldian, Konstituzio erreformaren inguruko erreferendumean ezezkoa gailendu ostean. Italiako etorkizun politikoa kolokan utzi dute atzoko emaitzek.
Renziren gobernuak bultzaturiko baietzaren aldekoek emaitzen %40,89 eskuratu zuten eta oposizioko hainbat taldek babesten zuten ezezkoak 59,11%. Italiako lehen ministroa herritarrei zuzendu zitzaien bere aroa amaitu dela esanez. Oposizioaren erreakzioa ere berehalakoa izan zen. Lehen ministroaren dimisioa eskatzeaz gain, hauteskunde berriak eskatu zituen Lega Nord alderdiko buruzagia den Matteo Salvinik. Baiezkoa Toskana, Trento eta Emilia Romagnako probintzia bakan batzuetan gailendu ostean, ezezkoak irabazi du iparralde zein hegoaldeko erregio eta hiri nagusietan.
Ze neurri hartu nahi zituen Renzik erreformarekin?
Konstituzioaren erreforma egin nahi zuen Renzik atzoko erreferenduma irabazi izan balu; 47. artikulu aldatzeko eskumena lortu nahi zuen gobernuak. Neurri nagusien artean, hainbeste urtetan hainbat administraziorentzat oztopo bihurtu den Senatuaren boterea murriztea zuen helburu erreformak.
Oiartzun eta kritika askoren iturri izan den beste proposamena, Ekonomia eta Lanaren Biltzar Nazionala ezabatzeko exekutiboak martxan jarri nahi zuen neurri sorta izan da. Gobernua eta herritarren arteko zubi lanak egiten dituen erakundea ezabatzea, enpresariak eta eliteak indartzeko trikimailua dela salatu zuten hainbat langile sindikatu eta eragile sozialek. Biltzarra deuseztea eskatzeko erakundearen neurrigabeko gastuak erabili zituen argudio bezala Renzik kanpainan zehar.
Konstituzioko V titulua erreformatu nahi izana da oposizioak eta Italiako hainbat gizarte eragilek oso gogor kritikatu duten gobernuaren beste proposamena. V tituluaren erreformarekin Renzi-k erregio konpetentzien berreskuratzea nahi zuen. Proposamen honen aurka aspaldi azaldu ziren Bost Izar Mugimenduko buruzagia den Beppe Grillo eta Lega Nord mugimendua. Biek erreformak berarekin zakarren izaera zentralista salatu zuten.
Eta orain zer?
Analista guztien arabera atzoko emaitza kolpe latza izan da Renzi buru izan duen gobernuarentzat. Ezetzak oso egoera larrian utzi du Italiako Alderdi Demokratikoa eta oro har sozialdemokrazia italiarra. Aurrez beste herrialde europar batzuetan gertaturikoa ekarri digu gogora atzoko emaitzak. Alderdi nagusien ahultzea eta izaera desberdineko populismoen indartzea sistematikoa ari da bihurtzen Italian ere.
“Viva Trump, viva Putin, viva Le Pen e viva la Lega” txiokatu ostean ospatu zuen Salvinik ezezkoaren garaipena. Bere esanetan emaitzak herriaren haserrea sinbolizatzen du eta argi utzi zuen Bruselako erabakiei men egiten dien buruzagirik ez duela behar Italiak. Bere hurrengo helburua hauteskundeak irabaztea izango dela azpimarratu zuen buruzagi xenofoboak. Bestetik ezkerreko mugimenduek ere emaitzen balorazio positiboa egin dute, Renzik enpresari eta Erromako eliteen mesederako burutu nahi zuen erreforma gelditu baitu herriak. Garrantzia handia eman diote gaurdanik irekita gelditu den eszenatoki politiko berriari. Inoiz baino gehiago aldaketa sozialaren aldeko mugimenduen mobilizazioa eskatu dute eskuineko populismoari aurre egiteko.
Langile migratzaileek indarkeria, lanaldi luzeak eta ordainketa eskasak modu ohikoan jasaten dituzte, Europako bederatzi estatutan egindako ikerketa baten arabera. Gutxienekoa baino soldata baxuagoak jaso ohi dituzte ia estatu guztietan, eta emakumeek are soldata baxuagoak.
Igandean egin du erreskatea Aita Mari salbamendu ontziak. Azaldu dute Siriatik etorritakoak direla gehienak, baina badaudela haien artean Egiptotik, Nigeriatik eta Bangladeshtik etorritakoak ere. Aita Mari ontziari Ravennako portuan lehorreratzea agindu dio Italiako... [+]
Calabriako (Italia) kostaldetik 120 miliatara hondoratu da astelehenean ontzi bat eta erreskate lanetan, haurdun zegoen emakume bat hil da. Libiatik gertu beste ontzi batean, ura sartu eta hamar pertsona hil dira sotoan. Desagertuen artean gutxienez 26 ume daude.
1991n Alpeetan Ötziren gorpua aurkitu zutenetik, egoera oso onean kontserbatutako 5.000 urteko arrastoak ikerketa asko egiteko erabili dituzte. Hasieratik arreta eman zuten azalean zeuzkan 61 tatuajeek. Adituek uste zuten tatuaje horiek azalean ebaki txikiak eginda eta,... [+]
2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]
Venezia, 1459ko apirilaren 24a. Fra Mauro monje eta kartografoak bere munduko mapa amaitu zuen San Michele de Murano monasterioan zeukan kartografia tailerrean. Portugalgo errege Alfontso V.aren enkarguz egin zuen lan hura, eta, mapa amaitu bezain pronto, Portugalera bidali... [+]
Paduako (Italia) unibertsitateko ikerlari talde batek Iranen 2001ean aurkitutako harrizko ontzi txiki bat aztertu du. Zehazki, flasko barruan zeuden arrastoak aztertu dituzte, eta hainbat osagai dituela ikusi dute: hematita xehetua –kolore gorri biziko mineral... [+]
Erroma, 1215eko apirila. Laterango IV. Kontzilioan, Eliza Katolikoak apaiz eta monjeei kirurgia egitea debekatu zien, besteak beste. Aurreko kontzilioetan ere, Reimsen eta Toursen, gaia landu zuten, lekaideek soilik arimak salbatzeaz arduratu behar zutela eta gorpuen salbazioa... [+]
Grezia, K.a. IV. mendea. Hainbat greziar pentsalarik, esaterako, Aristotelesek edo Heraklidesek, etruriarrei buruz idatzi zuten, Italiar penintsularen erdialdean eta iparraldean bizi zen herriari buruzko iritzi negatiboa jasoz. Etruriar emakumeak kritikatu zituzten bereziki, eta... [+]
Meloniri ez zaio ondo atera. Zer ezustekoa. Migranteek ez diote iristeari utzi. Agian, ez zegoen dei efekturik; agian, kanporatze efektu bat baino ez dago, beti. Ez da gure lorategia gustatzen zaiela (Borrellek esan zion moduan), da beraiei infernuko sua baino ez diegula utzi... [+]
“Migrazio irregularra gelditzeko” plana aurkeztu dute Europako Batzordeko presidente Ursula von der Leyenek eta Italiako eskuin muturreko lehen ministro Giorgia Melonik, Italiako Lampedusa irlara egindako bisitan. Hiru egunetan 8.500 migratzaile iritsi dira uhartera,... [+]
94.000 migratzaile inguru heldu dira Italiara 2023. urte hasieratik. Medicos Sin Fronterasen arabera, 13.300 pertsona itzuli edo atxikitu dituzte mugan: egunero 80 pertsona inguru. Immigrazio politiketan irregulartasunak eta “kontrol arrazistak” salatu dituzte... [+]
Segurtasun Ministerioaren esanetan, Mohamed Bazoum presidentea kargutik bota zutenetik, “segurtasuna erabat okertu” da. Operazioa errepikatzeko gomendatu die gainontzeko Europako herrialdeei. Espainiako Gobernua 70 lagun ebakuatzeko lanetan hasi da.
Venezia babesteko Italiak hartu dituen neurriak “ez direla nahikoak” eta “handitu behar direla” adierazi du Unescok. Masen turismoa, erreforma proiektuak eta aldaketa klimatikoak jarri dituzte arrisku nagusi gisa.