Eskuin muturraren eta polizia indarkeriaren biktimak omendu dituzte Nafarroan
Poliziak zein eskuin muturreko taldeek gauzatutako indarkeria politikoaren biktimen “aitorpenerako” omenaldia egin zuten larunbatean Iruñean. Talde parlamentario guztietako ordezkariak bertaratu ziren, UPN eta PP alderdietakoak salbu.
Omenaldiaren bitartez biktima hauek jasandako “ahanztura instituzionalari” aurre egin eta euren “duintasunerako eskubidea” defendatu nahi zuten, Uxue Barkos Nafarroako Gobernuko presidenteak azaldu zuenez.
Biktimen izenean hitz egin zuten hauetako batzuen senideek: 1978ko sanferminetan poliziak hildako Germán Rodriguezenak, 1985ean Bidasoa ibaian hilda agertu zen Mikel Zabalzarenak eta 1980an desagertutako Jose Miguel Etxeberria “Naparra”renak. Erakundeek orain arte kontuan hartu ez dituzten biktimak ere gogora ekarri zituzten: Mikel Arregi, Angel Berrueta, José Luis Cano, Mikel Castillo, Rafael Delas, Angel Gurmindo, Sara Fernández, José María Izura, Unai Salanueva eta Iosu Zabala.
Biktimen senideek eskertu zuten beste garai batzuetan “utopikoa” izango zen omenaldi hau. Gobernuari eskatu zioten, hala ere, “ausardiarekin” jardutea, “urte luzez estalita egon den errealitatea argitara ateratzeko”. Egiaren ezaguera eskatu zuten, “zauriak ixteko eta etorkizunari begiratu ahal izateko”.
Etorkizunari aipamena egin zion Uxue Barkos presidenteak ere: “Ahanzturaren bidetik ezin dugu aurrera egin”, adierazi zuen. Giza eskubideei buruzko akordio baten beharra aldarrikatu zuen, “bere ideiengatik inor gehiago hil ez dezaten”. UPN eta PP ez egotea kritikatu zuen eta “ezjakintasunak eragindako absentziak” zirela esan zuen.
Ordezkari politikoez gain, omenaldian parte hartu zuten Etxarri Aranazeko koralak, Julio Soto bertsolariak, Castillo Suárez poetak eta Etorkizuna dantza taldeak. Amaitzeko, krabelin gorriak ipini zituzten Jose Ramón Andaren Leihoa izeneko eskulturaren aurrean, “ahanzturaren aurkako argitasuna eta itxaropena” sinbolizatzen duena.
Ekitaldiaren bideoa zabaldu du Nafarroako Gobernuak:
Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]
Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Asteazken honetan beste 93 biktima aitortu ditu estatuaren eta talde parapolizialen biktimen azterketak egiten dituen Balorazio Batzordeak. Baliabide faltagatik, bere lanarekin aurrera jarraitzeko zailtasunak ere aitortu ditu. Egiari Zor Fundazioak ongi baloratu du batzordearen... [+]
Ostiralean egingo dute ekitaldia 12:00etan, Donibane auzoko Martin Azpilikueta kalean. Erail zutenetik Angel Gogoan plataformak behin baino gehiagotan jarri ditu oroigarriak, baina behin eta berriz eraso eta erretiratu izan dituzte. Gobernu taldearen proposamena da oraingoan eta... [+]
Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.
Memoria osoa ekimenak salatu du biolentziaren biktima izan direnen arteko desberdintasunak bultzatzen ari direla hainbat instituzio, eta norabide hori zuzentzeko deia egin du. Ekimenak estatuen biolentziaren hamabost biktima elkarte biltzen ditu. Urriaren 12an Guardia Zibilak... [+]
Xabier Kalparsoro eta Gurutze Iantzi Espainiako polizien eta guardia zibilen eskuetan hil zituztela 31 urte igaro direnean, Egiari Zor fundazioak ekitaldia egin du Urnietan. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio berriz ere ireki dezala epe bat estatuaren biktimak aitortzeko eskaerak... [+]
2008an Fernando Grande Marlaska epailearen aginduz atxilotu zutenean Ibai Azkonak pairatu zituen torturak aitortu ditu Nafarroako Gobernuak. Euskalerria Irratian, pauso honek suposatzen duena azaldu du Azkonak.
Foru Gobernuak aitortu du motibazio politikoko biktimak direla hirurak. Hiru aitortza berri horiekin dagoeneko 36 pertsonari estuaren biktima izatea ofizialki aitortu die gobernuak.
1991n zauritu zuen larri ke pote batekin Espainiako Poliziak Iruñean eta 31 urte ondoren lortu du instituzio publiko baten aitortza biktima gisa. Espainiako Gobernuak ere kalte-ordaina ordaindu behar izan zion, baina ez da kasuagatik poliziarik zigortu.
Jose Miguel Etxeberria Naparra 1980ko ekainaren 11n ikusi zuten azken aldiz Ziburun eta bere heriotzaren nondik norakoak ez dira argitu gaur arte. Lizartzako Igarolabekoa baserrian egin diote oroimen ekitaldia eta desagerpena argitzea eskatu du familiak aurten ere.
Motibazio politikoko lehen hamabi biktimarentzat aitortza eta erreparazio ekitaldia egin da maiatzaren 30ean Iruñeko Baluarte aretoan. Ekitaldia urtero egiteko asmoa agertu du Gobernuak.
Biktimen familiei barkamena eskatu diete ere azken 50 urte hauetan "behar besteko" babesa ez emateagatik. Poeta biktima gisa aitortu duten bezala, Moriko ere hala izatea eskatu du udalak, eta "epe laburrean".