Euskal Herrian 28 ikastetxe-ingurune aztertu dituzte: 28ek Osasunaren Mundu Erakundeak segurutzat duen kutsadura maila baino kutsadura handiagoa dute eta %75ak ez du lortzen Europako Batzordeak berak onargarritzat duen kutsadura maila. Maiatzaren 10ean kalera aterako dira hainbat ikastetxetako ikasle-irakasleak, eskola-ingurune osasuntsu eta seguruak aldarrikatzeko.
Espainiako Estatuko 114 ikastetxe-inguruneetako nitrogeno dioxidoa da Ekologistak Martxan erakundeak neurtu duena. Azterturiko ikastetxe batzuek errepidea dute ondoan, beste batzuk autoetatik urrun daude kokatuta, baina bakar batek ere ez du betetzen Osasunaren Mundu Erakundearen gomendioa (10 μg/m3 nitrogeno dioxido gehienez). OMEren datuen arabera, Europako haurren %90 egunero doa segurutzat jotzen ez diren kutsatzaile atmosferiko mailak dituzten inguruneetara.
114 horietatik 28 Euskal Herriko ikastetxeak dira, Basauri, Galdakao eta Etxebarrikoak, eta gurean ere emaitzak ez dira onak. Berez, ikerketan ageri diren ikastetxe guztiek betetzen dute legea (40 μg/m3 nitrogeno dioxido gehienez), baina legea 2008koa da eta zuzentarau berria adostu dute Europako Batzordean, 2024an onartzea aurreikusten dena: kutsadura maila hori erdira jaistea eskatzen du Europako Batzordeak, 20 μg/m3 gehienez, eta muga hori betetzen ez duten ikastetxe-inguruneak asko eta asko dira: 114 ikastetxeetatik %90ak gainditzen du kutsadura maila, eta Basauri, Galdakao eta Etxebarrin, %81ak.
Ikerketaren egileek argi dute: “Neurketen emaitzak oso kezkagarriak dira; airearen kalitate txarrak gaixotasun kronikoak eta garapenean arazoak eragiten ditu eta kutsadurak eragin handia du haurren osasunean”. Hasteko, arnasten den airearen kalitateari buruzko informazioa “nabarmen hobetu behar da”, bereziki ikastetxe eta bestelako zentro sentikorretakoak (asistentziakoak, kirolekoak eta sanitarioak), diote.
"Jar dezagun fokua haurren garapenean, segurtasunean, osasunean… eskolara lasai iritsi daitezen, ikasgelan edo patioan daudenean ez ditzaten jasan kutsadura tasa ikaragarriak eta zarata estresagarriak"
Hiriko motordun trafikoa murriztu eta bestelako mugikortasun eredu baterako urratsak ere ezinbesteko jo dituzte, “airearen kalitatea eta herritarren bizitza hobetzeko”. Trafikoak eragindako airearen kutsadura haurren asmaren kausa zuzena dela frogatu da, gogoratu du ikerketak.
Gaia ez da berria. Arabako 29 ikastetxek manifestua atera zuten, eskola-ingurune seguru, osasuntsu eta hezkidetzaileak aldarrikatuz. Instituzioei eskatzen diete norabide horretan esku hartu dezatela. “Eskola-inguruneek gutxienez haurren ongizatea bermatu beharko lukete, ibilgailuak edo beste interes ekonomiko batzuk lehenetsi ordez. Jar dezagun fokua haurren garapenean, segurtasunean, osasunean… eskolara lasai iritsi daitezen, ikasgelan edo patioan daudenean ez ditzaten jasan kutsadura tasa ikaragarriak eta zarata estresagarriak”, kontatu zion ARGIAri Aitziber Sagarminaga Atxuriko eskolako gurasoak.
Matxinada Eskoletan: kalea, jolasteko
Eskola-ingurune seguru eta osasuntsuak aldarrikatzen ditu baita ere Matxinada Eskoletan mugimenduak. 2020an Katalunian jaio eta gainerako lurraldeetara hedatu den mugimendu honek hezkuntza eta jolasa kalera ateratzen ditu noizbehinka, trafikoa oztopatuz eta kaleaz jabetuz. Maiatzaren 10 honetan ere, ostiralean, ekintzak egingo dituzte han-hemenka, ikastetxe batzuek eta besteek. Irunen, esaterako, goizeko 8:30ean abiatuta bidegorritik elkarrekin joango dira Eguzkitza ikastetxera, bizikletaz edota patinetez. Eta 14:30ean berriz, jolasak eta pintaketak egingo dituzte haurrek, Nafarroa Behera eta Harmugarrieta kaleen artean.
Munduko populazioaren ia erdiak baino bi aldiz gehiago kutsatzen du aberastasun gehien pilatzen duen %1ak. Munduko aberatsenek hamar egunetan isuri duten kantitatera heltzeko, ia hiru urte beharko lituzke munduko aberastasunaren eskalan erditik behera dagoen herritar batek.
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]
Atun latatan aurkitu diren merkurio kopuruekin asaldatuta dabiltza herritarrak. Bloom erakundeak Europan egindako ikerketa baten arabera, Carrefour, Intermarché, Mercadona, Aldi... supermerkatu guztiek merkaturatzen dute atuna kutsaturik. Arrantza industrialak berehala... [+]
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]
Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.
Barakaldoko Udalak 11.800 euroko isuna ordaintzea eta gauez hiru hilabetez ixtea exijitu dio Bizkaiko enpresari. Abuztuaren amaieratik txistu etengabe, desatsegin eta jasangaitza igortzen du inguru zabalean entzuten dena.
Legearen arabera, erabiltzen ez diren zabortegi guztiek itxita eta zigilatuta egon beharko lukete 2008tik. Ekologistak Martxan taldea Eusko Legebiltzarrean izan da legea bete dadila eskatzeko: azaroaren 12an Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasunaren batzordean... [+]
Silizearen hautsak sorturiko gaitz eta biriketako minbizi kasuek ez dute etenik azken urteetan. Australian, Ingalaterran edo Espainiako Estatuan alarmak piztu dira, eta kristal-silizea duten kuartzozko sukalderako mahaiak egitea debekatzeko urratsak ematen hasi dira.
Ingurumen-inpaktuaren berri izateko eta, hurrengo edizioei begira emisioak murrizteko egin du azterketa Lander Crespo klima adituak. Garraioa izan zen Korrikako azken edizioan isurketa gehienen jatorria.
Adimen artifizialak bost milioi tona hondakin elektroniko sortu ditzake 2030a baino lehen, Nature Computational Science aldizkariak argitaratu duen txosten baten arabera. Ikertzaileek ekonomia zirkularreko estrategia bat ezartzearen beharra nabarmendu dute.
Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.