Esako urtegiaren lanak ez dira geldituko oraingoz
Azken bi egunetan nahasmen handia egon da Esako urtegia handitzeko lanen inguruan. Asteartean Teresa Ribera Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako ministroak esan zuen ez zela urrats bat gehiago aurrera egingo segurtasuna erabat ziurtatu arte. Aturando Esa (Esa Gelditzen) mugimenduak lanak geldituko zirela iragarri zuen berehala, eta ministroak ezeztatu egin zuen halakorik.
Aragoiko herri mugimendua da Aturando Yesa eta baliteke nahiak ere eraman izana ministroaren hitzetatik egindako interpretaziora, baina zilegi zen halakorik egitea, ministroaren hitzak entzunda (albistearen amaieran dira txioak). EAJko Idoia Sagastizabal diputatuaren galderari erantzunez, ministroak jakinarazi zuen 2018an urtegiaren segurtasunari buruzko txosten eskatu ziotela Bide, Ubide eta Portuetako Ingeniarien Elkargoari eta honen ondorioak izan arte ez zutela aurrera egingo: “Norabide honetan aurrera egitea guztiz segurua dela haiekin kontrastatua izan aurretik ez dugu urrats bakarra emango orain gaudenaren gainetik”.
Hitz hauen ondorioz, Aturando Yesa taldeak honako mezua jarri zuen Twitterren: “Teresa Ribera ministroak kontrol sesioan iragarri du Esa handitzeko lanak geldiaraziko dituztela segurtasuna kontrastatua egon arte”. Baina ministroak berak Twitterrez erantzun zien berehala ezetz, ez zela hori: “Ez da egia. Bai ordea, eta horrela azpimarratu dut, segurtasunarekin dugun konpromisoa, zaintza lana eta txosten teknikoei diegun arreta, horien artean Bideen Elkargoarenari”. Geroago ministerioak agiri ofiziala atera zuen gaiaz, argituz ez zela ari lanak geldiarazteaz, eta zera esan nahi zuela, ez zela aurrera egingo hurrengo betetze fasean, “segurtasuna bermatu arte”.
Segurtasuna dantzan
2003an hasi ziren lanek, beraz, aurrera jarraitzen dute gaur egun eta dagoeneko hasierako aurrekontua laukoiztu egin da: 113 milioikoa zen aurrekontua eta 500 milioitik gora gastatu dira, lanen %75 egina dagoen honetan. Segurtasunari buruzko txosten ugari egon da eta lanak bideratzen ari den Confederación Hidrográfica del Ebroren (CHE) webgunean badira horietako hainbat esanez urtegia handitzea segurua dela.
Hala ere, 2017tik gaurdaino egin diren beste lau lanek segurtasun hori zalantzan jartzen dute. 2017an Nafarroako Gobernuko hainbat sailetako adituek egindako lanak zioen “zalantza esanguratsuak zirela” urtegiaren handitzeaz eta eskuineko hegalaz, eta Espainiako Gobernuari gomendatzen zion segurtasuna bermatu arte lanak gelditzea.
Nafarroako Gobernuak Geoconsult enpresari egindako enkarguaren ondorioak atera ziren 2019an, eskuineko hegala “oreka egonkorrean” zegoela aipatuz, baina aldi berean zehazten zuen mazelak jarraitzen duela mugitzen, oraingo garaian hileko 2 milimetro eta oso noizbehinka 4 milimetro ere bai”.
Zangotzako Udalak azken txosten horri buruzko interpretazioa eskatu zion Ingeotic SL ingeniarien enpresari eta honek zera erantzun du aurten bertan: eskuin mazelak mugimenduan jarraitzen du eta zalantza handiak daude honek izan dezakeen joerari buruz. Azkenik, Nafarroako Ura Fundazioak Esako urtegiari buruzko azken txosten ofizialak aztertu ditu eta ondorioztatu du urtegiaren eskuineko hegalak "ezegonkorra" izaten jarraitzen duela eta, beraz, "segurtasuna ez dagoela bermatuta". Azken txosten hau Antonio Aretxabala eta Antonio Casas geologoek egin dute.
Ondoko txioetan ikus daitezke ministroak eta Aturando Yesak esandakoak:
No es verdad. Sí lo es, y así lo he subrayado, nuestro compromiso con la seguridad, vigilancia constante y atención a los informes técnicos, incluida la auditoría del Colegio de Caminos.@CH_Ebro https://t.co/klqIu7zSN3
— Teresa Ribera 🌹 (@Teresaribera) October 14, 2020
"Segurtasun faltagatik" geldirik daude Esa urtegia handitzeko lanak Rio Aragon Elkartearen esanetan. Lan horien kontratua eteteko eta proiektua berrikusteko eskatu du talde horrek. "Bideragarritasun eza" onartzeko eskatu diote Ebroko Ur Konfederazioari.
Lanak duela 22 urte hasi ziren, baina urtegiaren eraikuntzak hamaika arazo izan ditu, eta oraindik lanek atzera-aurrera jarraitzen dute. Rio Aragón elkartearen eskaerari erantzunez, lanak 2027an bukatzea aurreikusten duela erantzun du CHE Ebroko Konfederazio... [+]
Ikerketa geologikoek behin baino gehiagotan ohartarazi dute, eta, orain, satelite bidezko zaintzatik heldu da abisua: Esako urtegia ez da egonkorra. Copernicusek, Lurra behatzeko Europako Batasunak abian jarritako programak, "mugimendua" antzeman du urtegiaren... [+]
Euskal Herria zeharkatzen dutenen artean ibairik handiena da Ebro. Haren ertzean mintzatu gara, Ollero bizi den Zaragozako sarreran, lertxunaren ibili geldoa, txorien kanta zoroa eta ibaiaren emari barea lagun, udaberria 33 gradura lehertu den arratsaldean, zorionez arbolen... [+]
Urtegiaren eskuin hegalak desegonkor jarraitzen duela eta, beraz, arrisku maila bat dagoela ondorioztatzen du. Txostena Ingeotyc enpresako Valentin Ibarra eta Tomas Morales geologoek egin dute Zangozako Udalaren enkarguz.
Nafarroako Gobernuko lehendakariorde Javier Remirezek azalpenak eman zituen Nafarroako Legebiltzarrean, duela hamabost hilabete amaitu baina orain arte plazaratu gabe egon den presaren segurtasunaren inguruko ikerketa baten harira. Ikerketa Espainiako Gobernuaren enkarguz egin... [+]
Azkenean agertu da “galduta” ibili den Esako urtegiko segurtasunari buruzko Espainiako Gobernuaren txostena eta urtegiko lanekin aurrera jarraitzea ahalbidetzen du
Espainiako Bide Ubide eta Kaietako ingeniarien Kolegioari egin zion enkargua Espainiako Gobernuko Trantsizio Ministerioak, ikusteko urtegiaren bideragarritasunaz erakundeak zer zioen.
Nafarroako Pirinioetako Aizpurgi herrian presa bat eraiki eta lur azpiko kanal baten bidez ura Esa urtegira eramateko proiektua kendu egin du Ebroko Konfederazio Hidrografikoak bere plan hidrologikotik.
Euskal Herriko hainbat tokitan izan dugun uda idorra ari da nabaritzen jadanik. Ebroko Konfederazio Hidrografikoak (CHE) jasotako datuen arabera, Nafarroan biltegiratutako ura azken hamarkadako batez bestekoaren oso azpitik dago, eta Esako urtegiaren kasuan gehienezko mailaren... [+]
Espainiako Gobernuak onartu duen Muga proiektuak 1.700 hektareako meatzea aurreikusten du Nafarroako Xabier eta Zaragozako Undués de Lerda udalerrien artean, Esako urtegitik oso gertu. Adituen ustez, besteak beste, inguruko erreka eta akuiferoak kutsatuko lituzke, lurra... [+]
Esako urtegiaren inguruan eta azken asteetan Nafarroan izaten ari diren mugimendu sismikoez erakutsitako jarrera dela eta, Sustrai Erakuntzak gogor kritikatu du Javier Remirez Nafarroako Gobernuko presidenteordea eta Babes Zibileko arduraduna. Ondorengo lerroetan irakur daiteke... [+]
Uraren Kultura Berria Fundazioak (FNCA gaztelaniazko sigletan) Esako urtegiari buruzko azken txosten ofizialak aztertu ditu eta ondorioztatu du urtegiaren eskuineko hegalak "ezegonkorra" izaten jarraitzen duela eta, beraz, "segurtasuna ez dagoela bermatuta".
"Esan eta manipulazio informatiboa" izeneko idatzia zabaldu dute Esa Ez-Lanak Gelditu eta Río Aragón elkarteek hainbat hedabidetan. Agintari politikoek, azpiegitura horrek dakarren arriskua ezkutatzeko darabilten hizkera salatu dute.