Errusiako zentral nuklearren batek istripua izan eta Rutenio-106 erradioaktiboa hedatu du Europan
Errusiak dio bere ezein zentral atomikok ez duela matxurarik izan, baina Frantzia eta Alemaniako segurtasun nuklearreko agentziek erakutsi dute handik iritsi dela Europan zehar urri hasieran hedatu den laino kutsakorra, Rutenio-106 zeraman. Publiko zabalaren oharkabean pasa den arren, erradioaktibatearen arriskuez okupatzen diren erakundeek ohartarazi dute arriskuaren larriaz.
Rutenio-106 isotopo erradioaktiboa ez da naturan aurkitzen, fisio nuklearretan –izan bonba atomiko baten leherketa edo zentral nuklearretako konbustio– sortzen da; bere desintegrazioan Rodio-106 sorrarazten du. Frantziako atmosferan Rutenio-106 hauteman zutela urriaren 4an eman zuen jakitera segurtasun nuklearraren ardura daraman IRSN erakundeak. Europako beste lekuetan aurkitutako arrastoetan ikertuz IRSNk osatu zuen kalkuluen arabera erradiazioak harrapatutako eremuen mapa, eta ondorioztatu Errusia eta Kazakhstan arteko eskualde batean zuela sorburua.
Fukushima bloga egiten duen Pierre Fetet adituak identifikatu ditu Rutenio-106 isuria gertatu ahal izan zaien zentral nuklearrak: Lesnoi, Novouralsk, Snezhinsk, Ozyorks eta Tryokhgorny hiriak dira susmagarriak, denak ere Errusiako estatuak instalazio atomikoak edukitzeagatik zorrozki kontrolatutako “hiri itxiak”.
Ural mendien hegoaldeko hiri "itxi" edo "seketru" hauetako
batean kokatu du Rutenio-106 kutsaduraren iturburua.
Europako agintariek bertsio ofizialean dioten arren herritarren osasunarentzako arriskurik ez dakarrela iraileko Rutenio-106 isurketak, CRIIRAD Erradioaktibitateari buruzko Ikerketa eta Informazio Independenterako Batzordeak uste du kezkatzeko arrazoiak badirela. Alde batetik, neurketek salatutako isurketa izugarri handia –colosal dio frantsesez oharrean– izan delako: “300 Terabecquereleko Rutenio-106 isuria, konparatzen hasita, Cruasko zentral nuklearrari [4 erreaktore, denetara 3.600 megawatt, edo Garoña bider 8] urtean baimentzen zaiona bider 375.000 adinakoa da”.
ISRNk berak konparazio honekin argitu du gertatu bide den istripuaren ustezko tamaina: "Isuri diren kopuruak ikusirik, hein bereko istripu batek Frantziak eragingo zuen gertatutako gunearen inguruan kilometro batzuetako erradioan herritarrak kanporatzea. Elikagaiei dagokienez, isuria gertatu den lekutik dozena batzuk kilometroko erradioan ekoiztuek gainditu egingo lukete gehienez onar dakiekeen kutsadura maila". Alegia, hor ekoiztutako esne eta barazkiak jatea debekatu beharko luketela agintariek.
Bigarren arazo larria da kutsaduraren iturburua segurutzat ematen den eremuko arduradunak, Errusiako gobernuak, ez duela aitortu inolako istripurik bere zentral nuklearretan. Ondoko egunetan ezagutu beharko da xehetasun gehiago, hori seguru.
1979an istripu nuklear larria gertatu zen Pennsylvaniako (AEB) Three Mile Island zentral nuklearreko unitateetako batean. Bestea, 2019an itxi zutena, berriz jarriko dute martxan, Microsoften adimen artifizialaren energia behar handiak asetzeko.
Nazioarteko Energia Agentziaren esanetan 2025ean inoiz baino energia nuklear gehiago produzituko da munduan. Nuklearren bultzada berri baten aurrean gaude, baina erreaktore eta zentraletan izaten diren “gertakariak” ikustea besterik ez dago hartzen ari garen... [+]
Erasoek ez dute etenik martxoan Errusiako armadak bere egindako Ukraina hego-ekialdeko zentralean eta bi aldeek batak besteari leporatzen dizkiote bonbardaketak. Hondamendi nuklear bat saihesteko asmoz, hara joango da Energia Atomikoaren Nazioarteko Erakundeko delegazioa. Egun... [+]
Zentral nuklearraren inguruko bonbardaketen erantzulea Ukraina izan dela dio Errusiak, eta Ukrainak Errusia izan dela, berriz. Egoera oraindik arriskutsua dela ohartarazi du Boris Zhuikov erradiokimikan adituak.
Londrestik Tokyora, Paris eta Madrilen barrena, ugariak izan dira 2011ko martxoaren 11 ilun hartan Japonia azpikoz gain jarri zuten hondamendien oroitzapenezko ekintzak. Urtetik urtera oihartzun gutxiago dutenak, hori ere egia. Hondamendiaren orbanak erraz ahazten baitituzte... [+]
Udaberrian ikasi genuen Torio, Norvegiako Haldengo zentraletik ihes eginda Europan barreiatu zen kutsagai erradioaktiboaren izena. Udazkenean egokitu zaigu Rutenio 106 ikasi beharra, baina oraindik inongo agintarik ez du aitortu ez non, ez zein istriputan, ez nori egin dion ihes... [+]
Egunak aurrera joan ahala, nabarmenagoa da irail amaieraz geroztik Europa zeharkatu duen laino erradioaktiboari buruzko informazio falta. Errusiatik iritsi dena ziurtzat jota, isuriaren jatorriaz hipotesiak zabaltzen ari dira. Eta herritarren osasuna zaintzeko ardura duten... [+]
Energia nuklearraren erabilera modu mailakatuan ezabatzea aurreikusten duen Energia Legea onartu dute Suitzan, bozen %58,2rekin. Zentral berriak eraikitzea debekatu eta funtzionamenduan daudenak ixtea du helburu.
2017ko otsailean iodo erradioaktibo ihes bat detektatu zen Europan, Finlandiatik hasita Euskal Herriraino, hasieran agintariek aipatu ere ez zutena arrasto ahulegiak omen zirelakoan. Kutsaduraren iturri bila, errusiarren arma eta zentral nuklearrak ziren susmagarriak hasieran;... [+]
Three Mile Island zentraleko istripu nuklearraren 38. urteurrena bete da, AEBetako historiako larriena, eta munduko hirugarrena. Zentralak ihes bat izan zuen eta substantzia erradioaktiboz betetako burbuila bat zabaldu zen zentraletik kanpo. Harrisburgen irakaspena, baina, ez... [+]
Otsailean iodo erradioaktibo ihes bat detektatu zen Europan, Finlandiatik hasita Euskal Herriraino, hasieran agintariek herritarrei azaldu ez zietena arrasto ahulegiak omen zirelakoan. Armada errusiarraren arma edo zentral nuklearretako baten ihesaren ondoriotzat jo zen arren... [+]