Haurdunaldiaren zazpigarren hilabetean hil zen Aduna, Amets Etxeberriaren alaba. Halakoetan, erru sentimendua da bizkar gainean emakume askok hartzen duen zama, dolua ere oztopatzen duena. Profesionalengandik jasotzen duzun tratua funtsezkoa dela dio Etxeberriak, horri aurre egiteko. “Alboan nuen emakumeak ez zion bere buruari uzten koloretako arropa janzten, errudun sentitzen zelako”.
Bat-bateko heriotza izan zuen Adunak, artean Amets Etxeberriaren uteroan zela. Ginekologoak heriotzaren berri eman zionean, Etxeberriak halaxe esan zion: "Beste bi seme-alaba ditut, behin baino gehiagotan hartu ditut eta agian pisu asko altxatu izanagatik hil da umea". Zorionez, dio, hori izan zen errua sentitu zuen momentu bakarra, "zeren asko lagundu zidan ginekologoaren erantzunak: ‘Zurea ez da izan errua, badira emakumeak haurdun daudelarik pisu asko altxatzen dutenak, eta ez zaie zertan hau gertatu, ez du zerikusirik’. Zeinen garrantzitsuak lehenengo hitz horiek; iltzatuta geratzen zaizkizu". Hala kontatu du Hamaika Telebistako Ama Eme Ume saioan.
"Beste emakume batzuk oso errudun sentitu direla badakit, besteak beste jaso dituzten komentario eta jokabideengatik". Etxeberriak terapia egin zuen, egoera berdinetik pasa diren emakume gehiagorekin, eta "kasu horrorosoak" aurkitu zituela kontatu du: "Alboan nuen emakumeak iloba bat zuen, iloba hori hartzen zuen, eta leporatu zioten nolatan okurritu zitzaion haurdun egonda pisu hori altxatzea. Emakume horrek zuen erru sentimendua izugarria zen eta asko kostatu zitzaion gainetik kentzea. Behin esan zuen ez ziola bere buruari uzten koloretako arropa janzten eta kolonia botatzen, errudun sentitzen zelako". Horregatik dio Etxeberriak funtsezkoa dela sentsibilitatez tratatuko zaituzten profesionalak eta protokolo eta formakuntza egokiak izatea prozesuan ("Esku Hutsik elkarteak lan handia egin du horretan").
"Haurraren heriotzaren ardura norbere bizkar eramatea zama oso handia da. Erabiltzen diren hitzen garrantziaz jabetu naiz prozesu honetan"
Erabiltzen ditugun hitzen garrantzia ere nabarmendu du. Kazetariak Etxeberriari esan dio haurdun zegoenean umea galdu zuela, eta oharra egin dio elkarrizketatuak: "Nik neuk eta gizartean orokorrean egiten dugun akatsa da: haurdun gauden emakumeok ez dugu umea galdu, ez zaigu ume hil, umea bera da hil dena. Guk galdu dugula esateak ardura gure gain jartzen du eta haurraren heriotzaren ardura norbere bizkar eramatea zama oso handia da. Eta ez da asmo txarrez esaten, baina prozesu honetan zehar hitzen garrantziaz jabetu naiz; dolua egiteko garaian ere lagungarria da, erru sentimendua gainean ez eramateko".
Erabakiak "instintiboki" eta argitasun handiz hartu zituela gogoratzen du Etxeberriak, alabaren gorpua ikusi nahi izatea eta abar, baina erabaki guztiak dira zilegi, dio, ez dago bestearena baino hobea den erabakirik, bakoitzak behar eta nahi duena egin dezala, epaitu gabe, hor ere erru sentimendua garatu baitaiteke.
"Auto-erruduntzen adituak"
Haurdun geratu ezin diren emakumeez eta abortuez, Nagore Uriarte psikologo perinatalak halaxe zioen ARGIAn: "Auto-erruduntzen adituak gara emakumeak, eremu guztietan, zer esanik ez gai honetan, zeinetan karga handiagoa eraman ohi dugun emakumeok". Horregatik, mezua azpimarratu du Etxeberriak: "Emakumeok ez dugu inongo errurik, ume horiek babestea da gure nahia, ume horiek mundura bizirik ekarri nahi izan ditugu". Ingurukoentzat ere, badu aholkurik: "Dolua pasatzen ari denari zer esan ez badakizu, besarkatu eta kito, ‘sentitzen dut, hemen nago’ adieraztearekin nahikoa da, lagundu nahian sarri ez dakigulako nola jokatu".
Gerora, berriz ere haurdun geratu zen Amets Etxeberria, eta ume bat izan zuen. "Adunari idazten nion, barkamena eskatuz, adieraziz haur hau ez zetorrela bera ordezkatzera…". Berriz ere erru sentimendua airean, baina irribarretsu dio: bakean dago Adunarekin.
Iragan astean kontatu genizuen etorkizuneko hilerriaz gogoeta prozesua egin dutela Antzuolan, eta protagonista nagusietakoak umeak izan direla, Herri Eskolan heriotzaren bueltan 1980ko hamarkadaz geroztik egiten ari diren lanketaren ildotik. Hain justu, “hainbat urtetan... [+]
Galdera potolo horren bueltako gogoeta parte-hartzailea egin dute Antzuolan (Gipuzkoa), eta oraintsu aurkeztu dituzte saio irekietan parte hartu duten herritarren ekarpenak. Helburuak izan dira, batetik, heriotzaren inguruko beldurrak eta ezezagutza gainditu eta gaiaz ahalik eta... [+]
204 lagunek beren buruaz beste egin zuten iaz Hego Euskal Herrian, datu ofizialen arabera. Suizidatzeko arriskua izan dezakeen jendearen jarraipenean jartzen dute indarra administrazioen protokoloek. Suizidioaz egoki informatzearen garrantzia ere azpimarratu dute, Suizidioa... [+]
Jipoia uztailaren 11ko gauean izan zen Euskaldunen plazan, eta biktima gauean bertan ospitaleratu zuten Euskal Kostaldeko Ospitalean, Baionako prokuradore Jerome Bourrierrek informatu duenez. Atxilotutako gizona behin-behineko espetxealdian dago, Baionako fiskaltzak eskatuta,... [+]
Paris, 1845. Frédéric Bastiat (1801-1850) ekonomialari eta politikari lapurtarrak Pétition des fabricants de chandelles (Kandelagileen eskaera) satira idatzi zuen. Protekzionismoaren aurkari sutsua, kandelagileek "bere argia salneurri baxuegitan... [+]
Presoa ziegan aurkitu dute hilik ostegun iluntzean. Eusko Jaurlaritzak esan du suizidio kasu baten aztarnak dituela. Gainera, Jaurlaritzak 2021ean espetxeen eskumena jaso zuenetik hiltzen den zazpigarren presoa da.
(Azken aldi luzean ezin naiz gauez atera, eta arratsaldez ere larri, eta asteburuetan ere ez, eta (jarri zaizue jada ihes egiteko gogoa), marianitoak eta bazkari azkar samarrak izaten dira nire enkontruneak. Konpainiak ondoegi aukeratu behar ditut. Ezin ditut poteoak... [+]
Iaz, irailaren 9an, jaio eta egun gutxira zendu zen Irati Unamunzagaren eta Jon Arriagaren umea, Nare. Haurdunalditik beretik, bidearen gazi-gozoak konpartitu dituzte ingurukoekin, naturaltasunez, eta dolu perinatalaren prozesuarekin beste pauso bat egitea erabaki dute:... [+]
Liberation eta La Croix egunkariei emandako elkarrizketan, eutanasiari bide emango dion lege proiektu bat bozkatzeko asmoa dutela iragarri du Frantziako presidenteak.
Euskal Herriko Unibertsitateko zenbait ikertzaileek harrera-egoitzetako nerabeen jokabide suizidak aztertu dituzte, eta ondorioztatu dute gazteen laurdena bere buruaz beste egiten saiatu dela. Salatu dute langile gehienek ezagutza “baxua” dutela.